Νομίζετε ότι κάτω από διαφορετικές συνθήκες ο Έλληναςανάλογος υπουργός θα ενδιαφερόταν για τον άνεργο στη Κύπρο, τον πεινασμένο στη Ρουμανία ή των πτωχευμένο στη Βουλγαρία; Θυμηθείτε το ανέκδοτο του Αλβανού τουρίστα και θα καταλάβετε αμέσως τι προσπαθώ να πω. Στο τέλος της δεκαετίας του 80 ή Αλβανία βγαίνοντας από τον απαθλίωση της εποχής του Χότζα έβλεπε την Ελλάδα σαν τη χώρα της επαγγελίας, των ευκαιριών, της αφθονίας. Η Ελλάδα στα μάτια του αλβανού ήταν δύναμη και μάλιστα μεγάλη δύναμη με πρόσβαση στα κέντρα εξουσίας, μέλλος του ΝΑΤΟ, μέλλος της ΕΕ, χλιδή. Πως θα έπρεπε να έβλεπε ο έλληνας υπουργός τον Έλληνα ομόλογο του; Σαν μια ευκαιρία επέκτασης.
Μάλιστα επέκτασης. Μια παρθένα αγορά που μπορούσε με σωστές κινήσεις να ελεγχτεί – άλλο αν αυτό δεν έγινε ποτέ όπως και με άλλες βαλκάνιες χώρες, ονόματα δεν λέμε … – μια χώρα που μπορούσε πολιτικά να γαλουχηθεί και να γίνει δορυφόρος σε σημαντικά διεθνή ζητήματα. Κι εδώ δε μιλώ για τις ψήφους στον διαγωνισμό της Γιουροβίζιον αλλά σε θέματα κρίσιμα όπως το κυπριακό στον ΟΗΕ. Και το κυριότερο μια χώρα που θα άφηνε σημαντικά κέρδη μέσα από την ανασυγκρότηση που χρειαζόταν, με την προσαρμογή της στα νέα για τη Βαλκανική χώρα Ευρωπαϊκά δεδομένα που η Ελλάδα τουλάχιστον θεωρητικά είχε την τεχνογνωσία και με την επένδυση μέσω δανεισμού στο αλβανικό χρηματοοικονομικό σύστημα.
Και όλα αυτά δεν σταματούσαν στην Αλβανία αλλά θα μπορούσαν να επεκταθούν στις Γιουγκοσλαβικές δημοκρατίες, στη Βουλγαρία, τη Ρουμανία και γιατί όχι ακόμα και στην Ουγγαρία δημιουργώντας μια κοινή αγορά μέσα στην ευρωπαϊκή κοινή αγορά με την Ελλάδα να παίζει το ρόλο της σημερινής Γερμανίας στην ΕΕ. Ξέρετε τι μας έλειπε. Μερικοί Σόϊμπλε. Τώρα πληρώνουμε τα λάθη μας και τα πληρώνουμε ακριβά αυτά τα λάθη μας, πολύ ακριβά. Και δυστυχώς συνεχίζουμε να μην μαθαίνουμε. Αυτό είναι το χειρότερο. Και εκεί που θα μπορούσαμε να παίζουμε το ρόλο της Γερμανίας αφήνουμε τη Τουρκία με τον σουλτάνο τον Ερτντογκάν και πεπερασμένες και πολλές φορές κουτοπόνηρες μεθόδους οθωμανικής αυτοκρατορίας να εισβάλει από κερκόπορτες σε όλα τα Βαλκάνια.
Μεγάλωσα στη δεκαετία του ’60 και τότε για όλα έφταιγαν οι Οθωμανοί και τα διακόσια-πενήντα χρόνια σκλαβιάς. Για όλα τα κακά της μοίρας μας, για όλα τα λάθη μας, για όλες τις συμφορές και τις δυσλειτουργίες μας ακόμα και για τηνδιαφθορά υπεύθυνα ήταν τα διακόσια πενήντα χρόνια σκλαβιάς. Τώρα στη πέμπτη μου πια δεκαετία για όλα φταίει η «Άτιμη κοινωνία που άλλους τους ανεβάζει και άλλους τους ρίχνει στα ξένα χέρια». Και μάλιστα εμείς πάμε ένα βήμα παρά πάνω, προσωποποιούμε αυτά τα «ξένα χέρια» βλέποντας το δέντρο και χάνοντας το δάσος. Και δεν είναι απλά η «Άτιμη κοινωνία» αλλά είναι ο Σόϊμπλε και η Μέρκελ λες κι αν αύριο βγει καγκελάριος ο Γκάμπριελ ξαφνικά θα αλλάξει η Γερμανία και θα μας στρώσουν το κόκκινο χαλί όπως μας το έστρωσε ο Χολλάντε της Γαλλίας, που κοντεύαμε να κάνουμε προεκλογικήεκστρατεία μαζί του, ή πιο πριν ο άλλος μεσσίας που θα μας έσωζε, ο αμερικάνος Ομπάμα. Προσωποποιούμε το πρόβλημα μας και αντί να το αντιμετωπίσουμε το ρίχνουμε στο …«Άτιμη κοινωνία που άλλους τουςανεβάζει και άλλους τους ρίχνει στα ξένα χέρια» και νίπτουμε τα χέρια μας.
Αυτά όμως με τον Σόϊμπλε και ας αφήσουμε έστω και για λίγο το δέντρο κι ας πιάσουμε το Ευρωπαϊκό δάσος πουηγούνται οι Σόϊμπλε του σήμερα. Η οικονομική κατάσταση σήμερα στην Ελλάδα μας έχει οδηγήσει σε μια έντονη εσωστρέφεια σαν να σταμάτησε η γη να γυρίζει. Η γη όμως συνεχίζει να γυρίζει παρόλο τους ιλιγγιώδεις αριθμούς ανεργίας και στο επόμενο μνημόνιο που πιθανώς έρχεται. Αλλά όπως είπα στην Ελλάδα έχουμε εγκλωβιστεί στο ερώτημα ευρώ ή δραχμή και αυτό ορίζει πια την ελληνική πολιτική ζωή. Μας χωρίζει και μας ενώνει.
Παρενθετικά εδώ εξαιρούνται τα εγκληματικά παράσιτα της ελληνικής κοινωνίας οι συμμορία των νέο-Ναζι της Χρυσής Αυγής που ναι μεν χρησιμοποιούν το δίλλημα αλλά γι αυτούς είναι ένα ακόμα δόλωμα μπας και πιάσουν κανέναν ανόητο και τους ψηφίσει, κρύβοντας το πραγματικό τους δίλλημα που για αυτούς είναι όποιος μη χρυσαυγήτης νεκρός αλλά με ποια μέθοδο. Κλείνει η παρένθεση.
Και στην μεν Ελλάδα μιλάμε για τη δραχμή η το ευρώ, στην Ευρώπη μιλάνε για το Greekexit, το Spanishexit και μια σειρά από exit παραβλέποντας μόνιμα το δάσος. Το δάσος είναι ότι ναι μεν η Ελλάδα, η Ισπανία, η Πορτογαλία και η Ιρλανδίαέχουν πρόβλημα, αλλά παράλληλα πρόβλημα έχουν και η Ιταλία, η Γαλλία, το Βέλγιο και οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες και ειδικά αυτές του νότου.
Οικονομολόγος δεν είμαι αλλά ούτε και η απόφαση για τηνείσοδο του ευρώ στην ευρωπαϊκή πραγματικότητα ήτανοικονομοτεχνική απόφαση. Ήταν καθαρά πολιτική καιμάλιστα συνδέθηκε με μια ακόμα πολιτική απόφαση, –καθαρά για τη στήριξη του ευρώ – το άνοιγμα της ΕΕ σε 10νέες χώρες και αμέσως μετά σε άλλες δυο. Από το 2004 σε όσα έντυπα αρθρογραφώ μόνιμα εκφράζω τον σκεπτικισμό μου για το διπλό και ταυτόχρονο λάθος της Ένωσης. Κανένας δεν ήταν προετοιμασμένος και για τις δυο αυτές κινήσεις και δυστυχώς τα όσα συμβαίνουν τα τελευταία τρία χρόνια είναι η μεγαλύτερη απόδειξη.
Μετά την διάλυση του τείχους του Βερολίνου (και όσα σημειολογικά σήμαινε αυτό) η Ευρώπη έπρεπε να αποδεσμευτεί από την αμερικανική επιρροή και ειδικά το δολάριο που μπορούσε να ελέγχει όλη την ευρωπαϊκή οικονομία και παράλληλα να γίνεται μοχλός υπόγειων παρεμβάσεων, επεμβάσεων, πολέμων και εκβιασμών. Το ευρώ στη θεωρία είχε τις σωστές υποδομές αλλά μετά την κρίση του κόλπου είχαν αρχίσει να περιορίζονται τα χρονικά περιθώρια των ευρωπαίων προς το δολάριο. Ίσως άλλα δέκα χρόνια προετοιμασίας και ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης να βοηθούσαν, αλλά οι ευρωπαίοι πολιτικοί έκριναν ότι δεν υπήρχε χρόνος. Έτσι χρειάστηκε μια πολιτική απόφαση που σήμαινε και πολιτική υποστήριξη. Εκεί μάλλον οι εταίροι υπερεκτίμησαν τις δυνάμεις τους.
Για την Ελλάδα, με δεδομένη την παγκόσμια οικονομικήκατάσταση και την ανάγκη να ξεφύγει η χώρα από την δεσμευτική υποτέλεια στο δολάριο, το ευρώ και όσα θεωρητικά το συνόδευαν ήρθε σαν μάνα από τον ουρανό. Παρεμπιπτόντως η υποτέλεια και εξάρτηση της Κύπρου στην βρετανική λίρα ήταν ο κρίσιμος γνώμονας για την είσοδο της Κύπρου στην Ευρώ-ζώνη.
Παράλληλα και στη ανάγκη μεγαλύτερης υποστήριξης στο ευρώ, δέκα νέες χώρες γίνανε δεκτές στην Ένωση. Και πάλι η απόφαση ήταν πολιτική σε πολλές περιπτώσειςπαραβλέποντας την πραγματικότητα. Από τις δώδεκα χώρες λίγες πληρούσαν τα κριτήρια. Η είσοδος της Πολωνίας, της Ουγγαρίας και της Εσθονίας για παράδειγμα. Ακόμα και σήμερα η Πολωνία παραβιάζει με νομικές αποφάσεις ευρωπαϊκούς θεσμούς και η σχέση της Εσθονίας με τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι μάλλον προβληματική ειδικά όσον αφορά την Ρωσική μειονότητα. Αν ίσχυαν τα ίδια πολιτικά κριτήρια για την Τουρκία, η χώρα του Ερτντογκάν θα έπρεπε να βρίσκεται στην ΕΕ σαν πλήρες μέλος εδώ και δέκα χρόνια τουλάχιστον.
Έτσι λοιπόν με πολιτική απόφαση δημιούργησαν έναν κεντρικό άξονα με δεκαεπτά χώρες, έντεκα δορυφόρους και μερικούς ακόμα περιφερειακούς κύκλους με διαφορετικές οικονομικές δομές, και ανάγκες πολλές φορές ακόμα και διαμετρικά αντίθετες και σε μια νύχτα τις έβαλαν όλες μαζίνα περπατάνε στο ίδιο ρυθμό. Μάλλον όχι να περπατάνε, να τρέχουν με συνοδεία του μικρού γερμανού τυμπανιστή και με σήμα το ευρώ.
Τα αποτελέσματα τα ζούμε. Ο νότος βυθίζεται σε μια συνεχή οικονομική κρίση βλέποντας τα προϊόντα τους, ακόμα και αυτά που τους συντηρούσαν για δεκαετίες να μην είναι πια ανταγωνιστικά. Το ευρώ έχει γίνει πια πολύ ακριβό για τους κατοίκους του νότου χωρίς αυτό να σημαίνει ότι ο βιομηχανικός βοράς δεν έχει προβλήματα. Απεναντίας, ο μέχρι τώρα κύριος αγοραστής των προϊόντων τους, ο καταναλωτικός νότος έχει αδυνατίσει τρομακτικά και αδυνατεί να αγοράσει. Παράλληλα το φάντασμα του πληθωρισμού έχει αρχίσει να κάνει την εμφάνιση του στις ολλανδικές, γερμανικές και σκανδιναβικές αγορές.
Η Γερμανία, ο πολιτικός εγγυητής του ευρώ, βλέποντας ότι είχε υπερεκτιμήσει εαυτόν και συμμάχους αποφάσισε ναακολουθήσει το δόγμα του …ο σώζον εαυτόν σωθείτω, ουσιαστικά αφήνοντας ακάλυπτο πολιτικά το ευρώ και ανοίγοντας την πόρτα για την επιστροφή του δολαρίου μέσω του ΔΝΤ.
Αλλά τα προβλήματα δεν σταματούν εδώ, γιατί σαν αποτέλεσμα όλων αυτών υπήρξαν και παράλληλες απώλειες. Η άνοδος των φασιστών και νέο-Ναζι είναι μια από αυτές και το κακό δεν είναι μόνο ελληνικό αλλά αυτή τη στιγμή πανευρωπαϊκό. Η κοινωνική αναταραχή και η απώλεια κατοχυρωμένων δικαιωμάτων είναι άλλη μια πλευρά. Η εκπαίδευση, η υγεία και γενικότερα το κοινωνικό κράτος είναι από τα πρώτα θύματα. Και μην ξεχνάμε ότι το χάσμα βορά νότου στις συνειδήσεις των ευρωπαίων πολιτών έχει πάρει διαστάσεις χαράδρας με πάτο στην κόλαση. τέλος για τους περισσότερους ευρωπαίους η ΕΕ έχει γίνει εγγυητής ανασφάλειας και όχι σιγουριάς και ενότητας με την ευρωπαϊκή αλληλεγγύη να είμαστε καλά να τη θυμόμαστε.
Η συνέχιση της οικονομικής ύφεσης και των μνημονίων δεν είναι λύση. Απεναντίας βυθίζουν τον νότο σε μια συνεχόμενη κρίση που λειτούργει σαν έλος και που σταδιακά παρασύρει και τον βορά αρέσει δεν αρέσει στην κυρία Μέρκελ και τους Σόϊμπλε του βορά. Ήδη λοιπόν μιλάμε για μια Ευρώπη δυο ταχυτήτων όπου η Γερμανία με δορυφόρους την Ολλανδία και την Αυστρία είναι στη μια άκρη και όλοι οι υπόλοιποι στην άλλη.
Παρενθετικά, όλες οι χώρες της Ευρώπης σύμφωνα με τους όρους της συμφωνίας του Μάαστριχτ είναι υποχρεωμένες αργά η γρήγορα να μπουν στην Ευρώ-ζώνη. Έτσι για παράδειγμα η Σουηδία που κρατιέται μακριά από την κρίση παρακολουθεί πολύ στενά τις εξελίξεις γνωρίζοντας ότι την αφορούν. Η μόνη ευρωπαϊκή χώρα που μπορεί να κρατηθεί μακριά μιας και δεν ανήκει στις χώρες του Μάαστριχτ, είναι η Μεγάλη Βρετανία.
Οι χώρες του νότου λοιπόν για να αναστηθούν και μάλιστα δυναμικά και ανταγωνιστικά πρέπει να περάσουν στην τουλάχιστον δοκιμασμένη μέθοδο της υποτίμησης. Τη δεκαετία του ’70 η Ιταλία κατάφερε να αναστηθεί πιο γρήγορα από τον Λάζαρο χάρις στο θαύμα της υποτίμησης και να διατηρεί μια σταθερά ανταγωνιστική θέση για τις εξαγωγές των προϊόντων της διεθνώς παρ’ όλο ότι κατά περιόδους χρειαζόσουν μια βαλίτσα χαρτονομίσματα για να αγοράσεις ένα πακέτο μακαρόνια.
Η Ελλάδα δεν κινδύνευσε για πρώτη φορά την πτώχευση τώρα και μάλιστα το παράδειγμα δεν ανήκει στο απώτερο παρελθόν αλλά στη δεκαετία του ’80 και την τότε υποτίμηση της δραχμής. Οι ΗΠΑ, υπεραπλουστευμένα μεν, αλλά κάνουν το ίδιο πράγμα με την συνεχή ανατύπωση δολαρίων. Η Γερμανία βέβαια ούτε που θα συζητήσει την περίπτωση υποτίμησης όπως αρνείται και την εκτύπωση ευρώ.
Άρα αν προσθέσουμε όλα τα παραπάνω με δεδομένο την Ευρώπη δυο ταχυτήτων γιατί λοιπόν να μην περάσουμε και στην Ευρώπη των δυο ευρώ. Ένα ευρώ για την Γερμανία και τους δορυφόρους της και ένα για τους υπόλοιπους που με ισοτιμία του Γερμανικού ευρώ θα μπορούσαν να περάσουν σε υποτίμηση και να ισοσκελίσουν τους προϋπολογισμούς τους κάνοντας παράλληλα και τον πτωχυμένο νότο ανταγωνιστικό σε διεθνές επίπεδο.
Μακριά και αγαπημένοι που λέει και η παροιμία.
Αυτό θα πάψει και την συζήτηση περί δραχμής γιατί ο μόνος λόγος και επιχείρημα για την επιστροφή στη δραχμή η στη λιρέτα και στην πεσέτα – μιας και αντίστοιχες συζητήσεις υπάρχουν σε όλο το νότο – είναι ότι θα μπορέσουν να κάνουν υποτίμηση και να γίνουν ανταγωνιστικοί. Παράλληλα θα μας βγάλει από την εσωστρέφεια – και δεν μιλώ μόνο για την Ελλάδα αλλά για όλο τον νότο – και δημιουργώντας μια καινούργια δυναμική θα οδηγήσει στην ανάπτυξη και την δημιουργία.
Αλλά είπαμε, εγώ οικονομολόγος δεν είμαι αλλά …μήπωςήρθε η ώρα να βάλουμε ένα τέλος στην εσωστρέφεια μας, να βρούμε τη χαμένη μας τιμή και να γίνουμε πόλος αντίμετρου μαζί με την Ισπανία, την Ιταλία, την Πορτογαλία, ακόμα και την Γαλλία και να πούμε …auf wiedersehen λοιπόν D-euro και κύριε Σόϊμπλε να μας γράφεις όποτε θέλεις.
******************************************************************
Αν παρατηρήσατε στη αναφορά της Γερμανίας και των δορυφόρων της απέφυγα να αναφέρω τη Φιλανδία παρ’ όλες τις αναφορές στο τύπο για τη θέση της και την οικονομία της. Η Φιλανδία είναι μια μεγάλη λογιστική φούσκα ανάλογη με αυτή της Ιρλανδίας σε είδος όχι σε μέγεθος. Η φιλανδική φούσκα είναι μεγαλύτερη και φοβάμαι ότι δεν είμαι ο μοναδικός που το βλέπει πια. Το κακό στη περίπτωση της Φιλανδίας είναι ότι όταν θα σκάσει η φούσκα θα είναι πολύ μόνοι τους έτσι όπως τα κατάφεραν τα τελευταία δέκα χρόνια.
******************************************************************
Λοιπόν δεν ξέρω τι λέτε εσείς αλλά έμενα ο Αντωνάκης μου φάνηκε πολύ συμπαθής με τα μπινελίκια που κατέβασε τηλεοπτικά. Επιτέλους έδειξε ότι είναι έστω και για λίγο ανθρώπινος.
******************************************************************
Παρακαλώ αυτόν που ξέχασε να δώσει το μέμο σε κάποιους δελφίνους από μεταγραφή ότι ο εμφύλιος τέλειωσε να τους το δώσει σύντομα. Άντε τα χρόνια περνάνε!
******************************************************************
Κύριο Καψή, ΔΤ. Τι κάνουμε; Όλα καλά; Η οικογένεια καλά; Διακοπές θα πάμε φέτος;
******************************************************************
Πες μου το φίλο σου να σου πω ποιος είσαι. Παλιά ελληνική παροιμία Ντόρα!!!
