γράφει ο Δημήτρης Κοντογιάννης.
Ίσως καλό είναι να ξεκινήσω δηλώνοντας το προφανές: το πανεπιστημιακό άσυλο αυτή τη στιγμή δεν λειτουργεί. Ή μάλλον, δεν λειτουργεί σωστά, δεν εξυπηρετεί τον σκοπό του. Όλοι γνωρίζουμε ότι αντί να προστατεύει ιδέες και την ελευθερία του λόγου έχει καταλήξει να προστατεύει από μικροεγκληματίες μέχρι εμπόρους ναρκωτικών. Αντί να δημιουργεί έναν ασφαλές χώρο για τους φοιτητές δημιουργεί για αυτούς πολλές φορές ένα άβατο. Η λύση όμως δεν είναι να καταργηθεί, και αυτό είναι κάτι που μπορεί να αποδειχτεί, χωρίς «ναι αλλά» και χωρίς αστερίσκους.
Για να γίνει αυτή η απόδειξη, χρειάζεται να κάνουμε δύο παραδοχές. Η μία είναι κατανοητή και εύκολη, η άλλη όμως είναι λίγο πιο δύσκολη και ίσως χρειαστεί να αφήσετε για λίγο κάτω τον καφέ και το τσιγάρο –ή το μελομακάρονο, στη δική μου περίπτωση. Σας υπόσχομαι ότι αν δώσετε λίγη προσοχή μόλις τελειώσετε το άρθρο αυτή η απόδειξη θα σας φαίνεται κάτι το σχεδόν αυτονόητο.
Πάμε όμως πρώτα στα εύκολα.Η πρώτη παραδοχή λοιπόν είναι ότι κάποια στιγμή το άσυλο είχε μια χρησιμότητα. Δεν λέω αν είναι τώρα χρήσιμο ή αν ήταν τη δεκαετία του ’70 χρήσιμο, δεν μας ενδιαφέρει για την απόδειξη το πότε αλλά το ότι κάποια στιγμή ήταν χρήσιμο. Αυτό νομίζω είναι κάτι στο οποίο όλοι συμφωνούμε. Αν κάποιος πιστεύει ότι το πανεπιστημιακό άσυλο δεν ήταν ποτέ χρήσιμο, τότε δεν έχει ασχοληθεί με το θέμα και αν, όπως έχουμε συνήθειο στη χώρα μας, έχει και άποψη επί του θέματος τότε κακώς έχει άποψη για κάτι που δεν γνωρίζει.
Πάμε τώρα στα δύσκολα. Θυμάστε εκείνες τις συνθήκες που έκαναν αναγκαίο το πανεπιστημιακό άσυλο, αυτές που συζητήσαμε μόλις λίγες λέξεις νωρίτερα; Είναι 100% βέβαιο ότι κάποια στιγμή θα έχουμε στην Ελλάδα τις ίδιες συνθήκες. Μπορεί να μην είναι αύριο ή σε πέντε χρόνια από τώρα, αλλά είναι απόλυτα βέβαιο ότι κάποια στιγμή θα βρεθεί η χώρα μας να έχει ανάγκη το πανεπιστημιακό άσυλο με τον τρόπο που το είχε ανάγκη και στο παρελθόν, ακόμα και αν χρειαστούν 100 ή και περισσότερα χρόνια. Ξέρω ότι για κάποιους μπορεί να είναι δύσκολο να φανταστούν το πώς σε 100 χρόνια από τώρα με όλες τις τεχνολογικές εξελίξεις και την πρόοδο της κοινωνίας θα καταλήξουμε να έχουμε ίδιες συνθήκες με αυτές που έκαναν το πανεπιστημιακό άσυλο αναγκαίο για τον τόπο μας, αλλά είναι κάτι για το οποίο η ιστορία μας διδάσκει ότι μπορούμε να είμαστε απόλυτα βέβαιοι.
Ίσως ήδη να βλέπετε το συμπέρασμα: αν το άσυλο καταργηθεί, τότε δεν θα υπάρχει όταν θα το ξαναέχουμε ανάγκη.
Ας είμαστε ειλικρινείς, αν καταργηθεί προφανώς δεν υπάρχει περίπτωση να ξαναδημιουργηθεί ή, ακόμα χειρότερα, αν ξανακαθιερωθεί θα είναι με μια ακόμα χειρότερη μορφή, καθαρά για πολιτική εκμετάλλευση. Δείτε το παράδειγμα της ΕΡΤ: προφανώς κάτι πήγαινε στραβά και έπρεπε να διορθωθεί. Αντί για μια φυσιολογική λύση αυτό που κάναμε ήταν το «πονάει κεφάλι, κόψει κεφάλι». Αποτέλεσμα ήταν να ξαναδημιουργηθεί η ΕΡΤ με ακόμα χειρότερη μορφή, καθαρά για λόγους κομματικής εκμετάλλευσης. Και το μόνο σίγουρο είναι ότι όπως βρέθηκε ένας Τσίπρας να νεκραναστήσει ένα ζόμπι ΕΡΤ για προσωπικό κέρδος, έτσι θα γίνει και στο άσυλο: αν επανακαθιερωθεί, θα είναι για να έχει κέρδος αυτός που έχει εκείνη την περίοδο την εξουσία και ζημιά αυτοί που βρίσκονται στην αντιπολίτευση.
Τι πρέπει να γίνει λοιπόν; Δεν ξέρω. Και ξέρετε κάτι; Δεν είμαι εγώ αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης για να βρω λύση στο πρόβλημα ούτε πρόεδρος της κυβερνήσεως για να προσκαλέσω την αντιπολίτευση σε διάλογο για μια κοινά αποδεκτή λύση. Αυτό που ξέρω –και που απέδειξα- είναι ότι θα είναι λάθος το να καταργηθεί εντελώς το πανεπιστημιακό άσυλο και είμαι σίγουρος ότι αν γίνει κάτι τέτοιο, τις αρνητικές επιπτώσεις θα τις βρούμε μπροστά μας στο μέλλον.
Υ.Γ. Ήθελα μέσα στο κείμενο να κάνω μια αναφορά στους κύκλους που κάνει η ιστορία μας, ειδικά στη χώρα μας. Δεν νομίζω ότι έχει νόημα. Αν κάποιος έχει μελετήσει έστω και λίγο την ιστορία μας θα δει ότι ζούμε σε μια αιώνια ημέρα της μαρμότας. Γι’ αυτό λοιπόν είμαι απόλυτα σίγουρος ότι, για παράδειγμα, θα ξαναέχουμε κάποιας μορφής δικτατορία στο μέλλον, όπως επίσης θα ξαναείμαστε σε πόλεμο και θα ξανακερδίσουμε, θα ξαναχάσουμε, θα ξανακάνουμε εμφύλιο και θα ξαναπεράσουμε κρίση. Ακόμα και μόνο τα τελευταία 200 χρόνια να λάβουμε υπόψη μας είναι απίστευτο το πώς η ιστορία μας επαναλαμβάνεται και το πόσα λίγα μαθαίνουμε από αυτή.
Υ.Γ.2 Προσπαθώ να το θυμίζω με κάθε ευκαιρία: Το ότι από το 1974 και μετά έχουμε ειρήνη δεν είναι ο κανόνας. Είναι η εξαίρεση. Ποτέ στην ιστορία αυτού του τόπου δεν υπήρξε μεγαλύτερη περίοδος ειρήνης και καλό είναι αυτό να μη το ξεχνάμε ποτέ. Προφανώς για να έχουμε τόσο καιρό ειρήνη κάτι κάνουμε σωστά. Ας φροντίσουμε να το διατηρήσουμε και να το περάσουμε και στους επόμενους.
