γράφει ο Νίκος Γκίκας.
Στην εποχή της παγκοσμιοποίησης και της τεχνολογίας το Φορντικό μοντέλο της μαζικής παραγωγής, των αποθεμάτων και της μαζικής κατανάλωσης δεν λειτουργεί πλέον. Από το «βγάλτο θα καταναλωθεί«, οδηγηθήκαμε στην ανάγκη για διαφορετικά προϊόντα και από εκεί στην απόλυτη εξατομίκευση. Στη σύνδεση του φυσικού με το ψηφιακό.
Πλέον κυριαρχεί η ευελιξία στην παραγωγή προϊόντων και υπηρεσιών αλλά και η ευελιξία στα ωράρια και την εργασία, η οποία συχνά βρίσκεται μακριά από την επιχείρηση ή τη μονάδα παραγωγής. Όλο και περισσότεροι εργάζονται απομακρυσμένα χάρη στο διαδίκτυο, καταρρίπτοντας τα εργασιακά στερεότυπα.
Γνωρίζουμε πλέον πως κρίση χτύπησε με σφοδρότητα την χώρα εξαιτίας του δυσανάλογα μεγάλου αριθμού μικρών επιχειρήσεων. Το νέο παραγωγικό μοντέλο δεν μπορεί να στηριχτεί στην μικρή ατομική πρωτογενή οικονομία που πολλοί κανακεύουν, ούτε στα αρωματικά βότανα των αγιορειτών. Ούτε μπορεί να σχετίζεται με την επιθυμία εκάστου να ανοίξει ένα οτιδήποτε εμπορικό, από φοιτητικά μικροέπιπλα, αξεσουάρ τηλεφώνων ή ξύλινα παιχνίδια. Το νέο παραγωγικό μοντέλο αφορά τις μεταφορές, τα logistics, τις υπηρεσίες υγείας και κύρια την τεχνολογία.
Οφείλουμε πολιτικές άρσης αντικινήτρων, μεταρρυθμίσεις και διαφάνεια που θα μεγεθύνουν τις επιχειρήσεις, με συγχωνεύσεις ή εξαγορές. Είτε αυτό λέγεται φαρμακείο, είτε παραγωγική επιχείρηση. Ακόμη και μεγάλες εταιρίες ενοποιούνται προκειμένου να επιβιώσουν.
Παράλληλα, ως κράτος συνεχίζουμε να χρηματοδοτούμε δεκάδες δημοσιοπροσηλωμένες ειδικότητες και σχεδόν καθόλου εξειδικευμένο επιστημονικό προσωπικό. Η αυριανή ανάπτυξη που υπόσχεται το δίκτυο 5G, το οποίο θα αλλάξει ριζικά την παγκόσμια οικονομία, δεν θα απαιτεί χιλιάδες εκπαιδευτικούς, η αξία των οποίων 30 χρόνια μετά θα περιοριστεί εξαιτίας της τεχνητής νοημοσύνης και των χαρακτήρων avatar των υπολογιστών, αλλά στενότερη συνέργεια της ακαδημαϊκής κοινότητας με την τεχνολογική κατάρτιση στη βιομηχανία, τις τηλεπικοινωνίες και την ανάλυση δεδομένων. Χώρες που πρωτοστατούν στους τομείς αυτούς, όπως οι ΗΠΑ και η Κίνα, αντιμετωπίζουν ήδη ελλείψεις σε εξειδικευμένο δυναμικό για ανάπτυξη υποδομών δικτύων, τεχνητής νοημοσύνης και ασφάλειας στον κυβερνοχώρο.
Η τεχνολογία επιβάλλει ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο και αυτό απαιτεί πολίτες με τεχνολογική ενσυναίσθηση και εργαζόμενους με κατάλληλες δεξιότητες. Απαιτείται δηλαδή η αναδιοργάνωση του πλαισίου της εκπαίδευσης και της εργασίας, όχι στη νοοτροπία του εγγυημένου χαμηλού μισθού και των διορισμών αλλά σ’ εκείνη της εξειδίκευσης.
Η στροφή της εκπαίδευσης στα επαγγέλματα του μέλλοντος είναι αναγκαία. Εκπαίδευση ωστόσο με όρους μέλλοντος και όχι συντεχνιακούς δημοσίου βολέματος. Εάν η Ελλάδα καθυστερήσει να προσαρμοστεί στην επερχόμενη τεχνολογική επανάσταση, τότε το ποσοστό απασχόλησης θα είναι θλιβερό. Και όλα αυτά σε μια Ευρώπη, το ΑΕΠ της οποίας αντιπροσωπεύει όλο και λιγότερο μερίδιο στο παγκόσμιο ΑΕΠ.
