γράφει ο Θεόδωρος Κατσανέβας.
Τα Ελληνικά Ναυπηγεία Σκαραμαγκά (ΕΝΣ) που βρίσκονται μέσα στον αστικό ιστό στα δυτικά της ευρύτερης περιοχής της Αθήνας και του Πειραιά, είναι τα μεγαλύτερα ναυπηγεία της Μεσογείου και από τα μεγαλύτερα στον κόσμο. Εκτείνονται σε χώρο 832.000m², από τα οποία τα 65.000m² είναι στεγασμένα. Διαθέτουν δύο μόνιμες τεράστιες δεξαμενές 500 και 250 χιλιάδων τόνων και τρεις μικρότερες πλωτές δεξαμενές (72 χιλιάδες, 60 χιλιάδες και 36 χιλιάδες τόνοι), καθώς και κεκλιμένη ναυπηγική κλίνη για την καθέλκυση πλοίων ή τμημάτων τους. Τα ναυπηγεία είναι εξοπλισμένα με μηχανήματα σύγχρονης τεχνολογίας CNC (Telerex) και οπτικής εργασίας (φωτοκύτταρο).
Τα τελευταία χρόνια, τα μεγέθη κυρίως των δεξαμενόπλοιων έχουν αυξηθεί σημαντικά και τα ναυπηγεία Σκαραμαγκά είναι τα μόνα στην Μεσόγειο όπου μπορούν να επισκευαστούν στη τεράστια δεξαμενή των 500.000 τόνων, που όμοιά της δεν υπάρχει στην ευρύτερη περιοχή. Μαζί με τη δεξαμενή των 250.000 χιλ. τόνων, μπορούν να προσελκύσουν ετησίως πολλά από τα περίπου 400 πλοία μεγάλου μεγέθους που διαπλέουν τη Μεσόγειο και χρειάζονται ναυπηγοεπισκευαστικές εργασίες από τα πολλά περισσότερα μεγάλα σκάφη που διέρχονται μέσα από την ίδια θάλασσα.
Λόγω της μη λειτουργίας των ΕΝΣ και της έλλειψης παρόμοιων τεράστιων δεξαμενών στη Μεσόγειο, τα μεγάλα πλοία, οι πολλοί εν δυνάμει πελάτες τους, υποχρεώνονται να μεταβούν για ναυπηγοεπισκευές σε απομακρυσμένα μεγάλα ναυπηγεία στην Άπω Ανατολή και ορισμένα μικρότερα, στα περιορισμένου σχετικά μεγέθους ναυπηγεία της Ρουμανίας και της Τουρκίας.
Τον Ιούνιο του 2008 η ΕΕ επέβαλε πρόστιμο 230 εκ ευρώ στα ΕΝΣ λόγω του ότι είχαν επιδοτηθεί από το ελληνικό δημόσιο, κάτι που απαγορεύεται από τις Κοινοτικές οδηγίες και κανονισμούς. Με τους τόκους το πρόστιμο έφτασε στα 539 εκ. Λόγω της αδυναμίας καταβολής του, η ελληνική κυβέρνηση συμφώνησε με την ΕΕ το 2010, τα ΕΝΣ να πουλήσουν ή να αχρηστεύσουν τον εξοπλισμό που χρησιμοποιούν για εργασίες σε εμπορικά πλοία και για 15 χρόνια, ένα μικρό μέρος τους να χρησιμοποιείται αποκλειστικά για πολεμικά πλοία του Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού. Να χρηματοδοτούνται δηλαδή μόνο από τον καταρρέοντα Ελληνικό Κρατικό Προϋπολογισμό. Με τη συμφωνία αυτή που ισχύει μέχρι το 2026, έκλεισε αυτή η μεγαλύτερη ναυπηγική μονάδα της Μεσογείου και σήμερα λειτουργεί υποτυπωδώς ένα πολύ μικρό μέρους της για την κατασκευή του τελευταίου υποβρυχίου Κατσώνη για το Ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό που ολοκληρώνεται πολύ σύντομα.
Κατά την τρέχουσα περίοδο, η κατάσταση έχει αλλάξει ριζικά. Με δεδομένη την τεράστια ζήτηση για ναυπηγεπισκευές που μόνο τα συγκεκριμένα ναυπηγεία μπορούν να παρέχουν στη Μεσόγειο, σε συνδυασμό με χρηστή και αποτελεσματική διοίκηση, τα ΕΝΣ μπορεί να έχουν τεράστια κερδοφορία. Ο βασικός εξοπλισμός τους είναι λειτουργήσιμος ύστερα από στοιχειώδεις επισκευαστικές εργασίες, ενώ υπάρχει ανενεργό σήμερα ένα ιδιαίτερα εκπαιδευμένο εργατικό δυναμικό, απαλλαγμένο από το κακό συνδικαλιστικό παρελθόν συγκεκριμένων «εργατοπατέρων» που έχουν απομακρυνθεί.
Για λόγους εύρυθμης και αποτελεσματικής λειτουργίας, η επαναλειτουργία των ΕΝΣ θα πρέπει στηριχθεί σε υπεργολαβίες με έναν κεντρικό πυρήνα της τάξης των 500-1.000 εργαζόμενων. Το σύνολο των μόνιμων και σε υπεργολαβία εργαζόμενων μπορεί να ανέλθει σε 4-5.000 άτομα, ενώ θα δοθεί απασχόληση σε 20.000 άτομα σε συμπληρωματικές και υποστηρικτικές επιχειρήσεις του κλάδου στην ευρύτερη οικονομική ζώνη της Δυτικής Αττικής. Ο συνολικός ετήσιος τζίρος των ΕΝΣ σήμερα, εκτιμάται ότι μπορεί να ανέλθει μέχρι και σε 3 δις ευρώ και τα κέρδη προ φόρων σε 300-500 εκ ετησίως.
Εκτιμάται ότι, αν υπάρχει σοβαρός επενδυτής που μπορεί να διαθέσει ποσό της τάξης των 100-150 εκ. ευρώ, τα ναυπηγεία, ύστερα από διαπραγματεύσεις θα του παραχωρηθούν, με δέσμευση την αποπληρωμή όλου ή μέρους του προστίμου των 539 εκ. ευρώ, με κλιμάκωση πληρωμών στα επόμενα 5-15 χρόνια. Το ποσό αυτό μπορεί φυσικά να καλυφθεί από την προβλεπόμενη υψηλή κερδοφορία. Οι λοιπές υποχρεώσεις έναντι παλαιών προμηθευτών, απαιτήσεων προμηθευτών,τραπεζών, εργαζομένων και του δημοσίου, μπορεί να αντιμετωπιστούν μέσα από το καθεστώς πτώχευσης εν λειτουργία για το οποίο υπάρχει ειδική νομοθετική ρύθμιση.
Επισημαίνεται ότι, η λειτουργία των ΕΝΣ, εφ’ όσον λειτουργήσουν με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια και απαλλαγούν από τα βάρη και νοοτροπίες του παρελθόντος, δεν εμπλέκονται με το ελληνικό δημόσιο και τις όποιες από μέρους του αρνητικές παρενέργεια και καταστάσεις. Απευθύνονται στη διεθνή και ιδιαίτερα στην ισχυρή ελληνική ναυτιλία, με την οποία μπορεί να υπάρξει προοπτική άριστης συνεργασίας και αμοιβαίας κερδοφορίας
