γράφει ο Δημήτρης Κοντογιάννης.
Πρωτομαγιά λοιπόν, αργία για όλους τους εργαζόμενους και ευκαιρία για ξεκούραση. Ευκαιρία για καφεδάκι στην πλατεία, εφημεριδούλα, τηλεόραση ή ίσως και σινεμά το βράδυ. Εκτός φυσικά αν είσαι αυτός που φέρνει το καφεδάκι, πουλάει την εφημεριδούλα, είναι τεχνικός σε κάποιο κανάλι ή καθαρίζει το σινεμά το βράδυ. Σε αυτή την περίπτωση μπορείς να θαυμάσεις όσους απολαμβάνουν τα εργασιακά τους δικαιώματα ενώ ταυτόχρονα τους εξυπηρετείς, προσέχοντας πάντα να μη παρασυρθείς από την χαλαρότητα της ημέρας και χάσεις τον επαγγελματισμό σου.
Προφανώς η αργία της Πρωτομαγιάς δεν υπάρχει για να ξεκουράζονται οι εργαζόμενοι, αλλά ως μία μόνιμη υπενθύμιση του πού ήμασταν πριν από αρκετά χρόνια και το πού μπορούμε να ξαναφτάσουμε αν δεν επαγρυπνούμε. Αλλά Πρωτομαγιά δεν έχουμε όλοι μας, όπως δεν έχουμε όλοι μας Χριστούγεννα, Πρωτοχρονιά, Πάσχα, Δεκαπενταύγουστο, 25η Μαρτίου και 28η Οκτωβρίου ή ακόμα και Σαββατοκύριακο.
Όλοι γνωρίζουμε ένα βενζινάδικο που είναι ανοιχτό όλο το εικοσιτετράωρο, 365 ημέρες τον χρόνο. Για δείτε την επόμενη φορά, μήπως κάθε βράδυ είναι το ίδιο άτομο να κάνει τη νυχτερινή βάρδια; Μήπως η νυχτερινή βάρδια αντί για 8 ώρες είναι λίγο παραπάνω, ας πούμε 12 ή 16; Άραγε, πόσοι να εργάζονται σε συνθήκες δουλείας λόγω της κρίσης και υπό την απειλή της απόλυσης; Μονίμως οι έρευνες που δημοσιοποιούνται δείχνουν ότι οι Έλληνες εργάζονται τις περισσότερες ώρες από όλους τους λαούς της Ε.Ε.. Αυτό βέβαια όσοι δουλεύουν ή, καλύτερα, όσοι εμφανίζονται να δουλεύουν, αφού οι στατιστικές δεν μπορούν να υπολογίσουν την μαύρη εργασία. Και ας είμαστε ειλικρινείς, στη μαύρη εργασία είναι που οι ώρες και ημέρες εργασίας ξεφεύγουν, χωρίς φυσικά να υπάρχουν οι ανάλογες απολαβές. Και μη ξεχνάτε, μαύρη εργασία δεν είναι μόνο αυτή που ο εργαζόμενος δεν έχει δηλωθεί καθόλου, αλλά και αυτή που κάποιος προσλαμβάνεται για τετράωρο και καταλήγει δωδεκάωρο…
Υπάρχουν βέβαια και τα επαγγέλματα που από την φύση τους απαιτούν να υπάρχουν άτομα σε επιφυλακή όλες τις ώρες οποιαδήποτε ημέρας, όπως για παράδειγμα τα ιατρικά και των Σωμάτων Ασφαλείας. Πριν όμως προλάβετε να πείτε ότι «μα έχουν βάρδιες και γκρουπάκια αδειών», σκεφτείτε τις ελλείψεις που υπάρχουν σε όλους τους κλάδους, ειδικά στις ακριτικές περιοχές. Χαρακτηριστικές είναι οι περιπτώσεις ατόμων που είναι οι μόνοι γιατροί σε ολόκληρο νησί, με πολλούς από αυτούς να παραιτούνται γιατί δεν πήραν άδεια για πολλά συνεχόμενα χρόνια.
Πέρα όμως από όλους αυτούς, εννοείται πως υπάρχουν και τα μόνιμα θύματα της Ελλάδας: οι ελεύθεροι επαγγελματίες. Λέμε –και πολύ σωστά- για τον σερβιτόρο που δουλεύει στην καφετέρια την ημέρα της αργίας, αλλά το ίδιο δεν ισχύει και για τον ιδιοκτήτη της καφετέριας; Πόσες φορές θα κάνει ο ίδιος διπλές και τριπλές βάρδειες για να γλιτώσει κάποια χρήματα μήπως του μείνει τίποτα μετά από τα έξοδα, τις εισφορές και τους φόρους; Μη σκέφτεστε το αφεντικό – εργοστασιάρχη των περασμένων δεκαετιών. Όταν έχεις μία μικρομεσαία επιχείρηση, αν δεν δουλεύεις ο ίδιος περισσότερο από τους υπαλλήλους τότε δεν υπάρχει καμία περίπτωση να έχεις κέρδος. Αυτά βέβαια αν έχεις υπαλλήλους και δεν βγάζεις όλη τη δουλειά μόνος σου.
Αυτό που δεν έχουμε καταλάβει είναι ότι δεν υπάρχει πλέον μία Ελλάδα. Υπάρχουν δύο κόσμοι όπου επαγγελματικά ο ένας δεν έχει καμία απολύτως επαφή με τον άλλο. Ο ένας είναι αυτών που έχουν τις διακοπές τους, τις αργίες τους, τα επιδόματά τους, την ασφάλεια που θα έπρεπε να έχει ο καθένας μας στη δουλειά του. Ο δεύτερος είναι αυτός που η κρίση και η δομή της κοινωνίας μας έχουν τσακίσει την εργασία σε πολλούς περισσότερους τομείς από τον οικονομικό. Όλοι έχουμε πολύ εύκολα παραδείγματα είτε από την πρώτη κατηγορία, είτε από την δεύτερη. Ό,τι και να λέμε, ποτέ το κράτος μας δεν προστάτευε κάποια επαγγέλματα. Ποτέ δεν προστατεύτηκαν οι γιατροί, οι ένστολοι, οι καθηγητές και τόσα άλλα επαγγέλματα. Εννοείται ότι ποτέ, ακόμα και στις καλύτερες εποχές, δεν προστατεύτηκαν οι ελεύθεροι επαγγελματίες.
Πείτε μου ειλικρινά, αν μία κοπέλα που κρατάει ένα μαγαζί μόνη της μείνει έγκυος, τι θα κάνει; Θα πάρει άδεια από ποιόν και πώς θα την αντικαταστήσει κάποιος; Αν ξαφνικά γίνει ένας έλεγχος στο μαγαζί της την ώρα που αυτή είναι στο νοσοκομείο και πετύχουν κάποιον να βρίσκεται εκεί στη θέση της, πόσο πιθανό είναι να βρει τον μπελά της για τον “ανασφάλιστο υπάλληλο”, ακόμα και αν είναι συγγενής πρώτου βαθμου; Καταλαβαίνει το κράτος από γέννα και άλλα τέτοια προβλήματα; Αν κάποιο παλικάρι συντηρεί την οικογένειά του και αναγκαστεί να κάνει την θητεία του, πώς θα τραφούν όλα αυτά τα στόματα που αφήνει πίσω; Λογικά το κράτος περιμένει ότι όσο λείπει πάνω από το σπίτι του θα βρέχει μάννα.
Καταλαβαίνω ότι είναι πολύ άδικο το να βάζω σε δύο κατηγορίες όλους τους εργαζόμενους της χώρας, αλλά δυστυχώς έτσι είναι και αυτός ο διαχωρισμός με την κρίση έγινε πολύ πιο ορατός. Στην πραγματικότητα όμως υπάρχουν και άλλες δύο Ελλάδες: αυτή που έχει συναίσθηση της πραγματικότητας και προσπαθεί να βοηθήσει ανεξάρτητα από τη δουλειά που κάνει και αυτή που ζει στον κόσμο της. Πριν από λίγες ημέρες βρέθηκα σε μία τράπεζα, έχοντας ένα πρόβλημα το οποίο θα μπορούσε να είναι άρθρο από μόνο του. Ο άνθρωπος έφαγε σχεδόν δύο ώρες για να με βοηθήσει, ξεπερνώντας κατά αρκετά το ωράριό του μέχρι να λυθεί το πρόβλημά μου (μαζί με όλα αυτά τα προβλήματα που δεν γνώριζα ότι είχα γιατί είπαμε, στην Ελλάδα ζούμε). Δεν ήταν κάποια οργανωμένη βοήθεια από το κράτος, ήταν απλά αλληλεγγύη και βοήθεια σε έναν άνθρωπο που είχε ανάγκη.
Πριν από περίπου έναν χρόνο βρέθηκα σε μία άλλη περιοχή, σε άλλο παράρτημα της ίδιας τράπεζας. Μπήκα δύο παρά τέταρτο και ήταν Παρασκευή. Οι τράπεζες τις Παρασκευές σταματούν να εξυπηρετούν το κοινό στις δύο ακριβώς. Είχε μία μικρή ουρά, οπότε έφτασα να εξυπηρετούμαι όταν πήγε 2.00 μμ ακριβώς και έτυχε να είμαι ο τελευταίος πελάτης. Έκανα μία απλή κατάθεση και στη συνέχεια μερικές ερωτήσεις. Ο διπλανός ταμίας πετάχτηκε και μου λέει «φίλε να σου πω κάτι; Σε θυμάμαι εσένα. Είχες έρθει πάλι τελευταία στιγμή την προηγούμενη εβδομάδα. Επειδή μάλλον δεν ξέρεις, να σου εξηγήσω κάτι. Το κατάστημα κλείνει στις δύο. Μπορεί να εξυπηρετούμε τον κόσμο που είναι μέσα, αλλά αν διαβάσεις εδώ την ταμπελίτσα λέει ξεκάθαρα ότι κανονικά στις δύο κλείνουμε.» Δεν είπα τίποτα. Όντως το χαρτάκι έγραφε αυτό που έλεγε ο υπάλληλος, αλλά ουσιαστικά είχαμε ήδη τελειώσει. Δεν καταλάβαινα γιατί μου έκανε όλο αυτό το κήρυγμα. «Δεν στο λέω για να τσακωθούμε, στο λέω για να το μάθεις και να το ξέρεις. Βλέπεις σου μιλάω ήρεμα, δεν έχω κάποιο πρόβλημα, αλλά δεν γίνεται να έρχεσαι Παρασκευϊάτικα τελευταία στιγμή, θέλουμε και εμείς κάποια στιγμή να φύγουμε. Μπορεί να μη ξέρεις από δουλειά, γι’αυτό στο λέω, δεν γίνεται να έρχεσαι τέτοια ώρα Παρασκευΐάτικα.» Ήταν Παρασκευή, είχα ήδη δουλέψει γύρω στις 50 ώρες –ω ναι, 50- και δεν προβλεπόταν ξεκούραση το Σαββατοκύριακο, ή το επόμενο Σαββατοκύριακο ή το μεθεπόμενο. Απλά είπα ευχαριστώ, έγνεψα καταφατικά, έφτιαξα internet banking και δεν ξαναπάτησα εκεί πέρα.
Κατά τα άλλα σήμερα είναι Δευτέρα 1η Μαΐου και διαβάζετε ένα άρθρο που γράφτηκε, διορθώθηκε και αναρτήθηκε την ημέρα που όπως λέει η Wikipedia «όλες οι υπηρεσίες και οι επιχειρήσεις παραμένουν κλειστές», όπως διαβάσατε από εδώ κανονικά άρθρα και τα Χριστούγεννα, την Πρωτοχρονιά, το Πάσχα, τον Δεκαπενταύγουστο, την 25η Μαρτίου, την 28η Οκτωβρίου, κάθε Σαββατοκύριακο, την ημέρα που πέθανε ο παππούς μου και την ημέρα του γάμου μου. Θα έκανα απεργία για να δείξω τη δύναμή μου στο καθίκι το αφεντικό μου, αλλά θα μου κρατάω κακία μετά και μπορεί να με απολύσω.
Υ.Γ. Ένας ελεύθερος επαγγελματίας μου αφηγήθηκε ένα περιστατικό και ορκιζόταν ότι δεν υπερβάλει και πως όλη η ιστορία ήταν αλήθεια. Είναι λοιπόν μία παρέα από τέσσερεις ελεύθερους επαγγελματίες, ανάμεσά τους και αυτός. Ο ένας από τους 4 είναι με το κεφάλι σκυμένο σαν σε κατάθλιψη και δεν πολυσυμμετέχει στην συζήτηση. Λέει λοιπόν ο ένας από τους άλλους τρεις «Ρε σεις, ξέρετε αν υπάρχει καμια ρύθμιση για δόσεις στον ΦΠΑ; Χρωστάω αρκετά.» «Καλά, και εγώ χρωστάω από τον φόρο εισοδήματος», απαντάει ένας από τους υπόλοιπους. «Και εγώ χρωστάω από τις εισφορές στο ΤΕΒΕ» απαντάει ο τρίτος. Γυρίζουν, κοιτάνε τον τέταρτο σε κατάθλιψη και τον ρωτάνε «Εσύ χρωστάς πουθενά;» «Όχι.» «Ε, γι’αυτό είσαι έτσι!»
