γράφει ο Νίκος Κωστακόπουλος.
Η φράση του Λένιν «ότι υπάρχουν δεκαετίες στις οποίες τίποτα δεν συμβαίνει και υπάρχουν εβδομάδες στις οποίες συμβαίνουν δεκαετίες» χρησιμοποιείται κατά κόρον, ιδίως μετά την εμφάνιση του κορωνοϊού. Δύσκολα, όμως, μπορεί να βρει κανείς πιο χαρακτηριστική εφαρμογή της ρήσης αυτής από την ένοπλη εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Μια εισβολή που αποτελεί σημείο καμπής για την ιστορία του κόσμου μας όπως την ξέρουμε. Η εισβολή αυτή αποτελεί την πρώτη, μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, ευρεία σύρραξη στην ευρωπαϊκή ήπειρο. Σαφώς δεν μπορεί να ξεχάσει κανείς τον Αττίλα και την τουρκική εισβολή στην Κύπρο, αλλά η πρόκληση ένοπλης σύρραξης από μια υπερδύναμη, μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, αποτελεί πρωτοφανές φαινόμενο. Ένα φαινόμενο που διέλυσε, δίχως καμία αμφιβολία, την ψευδαίσθηση, όπως αποδείχθηκε, ειρήνης που είχε θεμελιωθεί με την απόφαση των ιδρυτών της Ευρωπαϊκής Ένωσης να συμπλέξουν την γαλλική και την γερμανική οικονομία κατά τέτοιο τρόπο ώστε ποτέ ξανά να μην βιώσει η Ευρώπη τη φρίκη του πολέμου. Η Ρωσική εισβολή απέδειξε επίσης ότι η ΕΕ, μολονότι περιέχει στις τάξεις της ορισμένες από τις μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου, πολιτικά παραμένει νάνος. Ένας οικονομικός γίγαντας με πήλινα, εύθραυστα πόδια.
Βεβαίως, η εισβολή ανακάτεψε την τράπουλα. Η κατακραυγή που προκλήθηκε κυρίως από τους πολίτες των δυτικών κοινωνιών ανάγκασε τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να κινηθούν ταχύτατα και να υιοθετήσουν σκληρές κυρώσεις κατά της Ρωσίας. Φυσικά, όμως, ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες. Οι κύριες πηγές εισόδων της Ρωσίας, το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο, παρέμειναν εκτός των κυρώσεων, υπό το φόβο των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων ότι οι ήδη υψηλές τιμές της ενέργειας θα αυξηθούν ακόμα περισσότερο. Με τον τρόπο αυτό, όμως, η ΕΕ χρηματοδοτεί ουσιαστικά τον πόλεμο. Παράλληλα, οι ήδη υπαρκτές φυγόκεντρες τάσεις εντός της ΕΕ αυξάνονται και τα ρήγματα βαθαίνουν. Χώρες όπως η Ουγγαρία του Όρμπαν τάσσονται ξεκάθαρα υπέρ της Μόσχας, χαρακτηρίζοντας ως «εχθρό» τον πρόεδρο Ζελένσκι. Ταυτόχρονα, η Μαρί Λεπέν, που διεκδικεί με αξιώσεις την Προεδρία της Γαλλίας, μιλά για την ανάγκη σύγκλισης με το Κρεμλίνο. Με ιδιαίτερο λοιπόν ενδιαφέρον αναμένεται ο τρόπος του πώς αυτή η Ευρώπη, με τους γραφειοκρατικούς κανόνες που διαθέτει και την προϋπόθεση της ομοφωνίας, θα μπορέσει να υλοποιήσει τη δέσμευση για την ανάπτυξη της Δύναμης Ταχείας Ανάπτυξης.
Εξίσου σημαντική συνέπεια της ρωσικής εισβολής, όμως, είναι και η «ανάσταση» του ΝΑΤΟ. Η Συμμαχία, μετά από μια περίοδο όπου είχε χάσει την πυξίδα της, όντας «εγκεφαλικά νεκρή» κατά τον Μακρόν, βρήκε σφυγμό, και απέκτησε ξανά ορατό αντίπαλο στο πρόσωπο του Βλαντιμίρ Πούτιν. Ήδη στις ανατολικές χώρες της Συμμαχίας αναπτύσσονται στρατεύματα, ενώ γίνονται ζυμώσεις ώστε χώρες παραδοσιακά ουδέτερες, όπως η Φιλανδία, να ενταχθούν στο ΝΑΤΟ, προκαλώντας και την μήνιν της Μόσχας και απειλές για τοποθέτηση πυρηνικών όπλων στην Βαλτική.
Παράλληλα, η εισβολή στην Ουκρανία απέδειξε την αδυναμία εφαρμογής του διεθνούς δικαίου. Το ρωσικό βέτο στο Συμβούλιο Ασφαλείας παρέλυσε τον Οργανισμό, που αρκείται σε εκκλήσεις για τήρηση της διεθνούς νομιμότητας. Ταυτόχρονα, ισχυροί παίκτες στην παγκόσμια σκακιέρα, όπως η Κίνα, η Ινδία και το Πακιστάν, απέχουν από την δυτική ρητορική και δεν καταδικάζουν την ρωσική εισβολή. Συγκεκριμένα, δεν μιλούν καν για εισβολή. Ο κόσμος λοιπόν φαίνεται να διχάζεται ανάμεσα στη Δύση, όπως αυτή διαμορφώνεται από τον άξονα της Ουάσιγκτον και των Συμμάχων της, και τους υπόλοιπους, όπου κυριαρχεί η παρουσία της Κίνας.
Η σιωπηρή στήριξη της Κίνας, της 2ης μεγαλύτερης οικονομίας του κόσμου είναι καθοριστική για τον Πούτιν. Μόνο τυχαίο άλλωστε δεν είναι ότι η επίθεση στην Ουκρανία έγινε μετά την ολοκλήρωση των χειμερινών Ολυμπιακών Αγώνων που έλαβαν χώρα στην Κίνα. Παράλληλα, υπάρχει έντονη φημολογία ότι το Πεκίνο είχε ενημερωθεί για τις προθέσεις της Μόσχας.
Συμπερασματικά, μέσα σε 50 ημέρες, ο κόσμος που ξέραμε άλλαξε. Η αρχιτεκτονική της Γιάλτας κατέρρευσε. Ένας νέος κόσμος, του οποίου οι ισορροπίες δεν είναι ακόμα ορατές, αναδύεται. Η Ελλάδα οφείλει να έχει σταθερή πυξίδα και σταθερό τιμόνι, διότι ο δρόμος προς το μέλλον προβλέπεται δύσκολος και με πολλές αναταράξεις.
