Η Ελλάδα από την πρώτη στιγμή υπαγωγής σε ειδικό καθεστώς χρηματοδότησης έδειξε ότι παραμένει… Ελλάδα. Με εύκολες λύσεις, όπως περικοπές εισοδημάτων και φορολογική βαρβαρότητα, ενεργοποιήθηκε ο φαύλος κύκλος της ύφεσης και σήμερα φτάσαμε εδώ που φτάσαμε αφού μεσολάβησε η… περήφανη διαπραγμάτευση της συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, η οποία «φούσκωσε» εκ νέου και κατά τρόπο υπέρμετρο τον σχετικό λογαριασμό. Το αποτέλεσμα αυτής της διαπραγμάτευσης ήταν η φυγή καταθέσεων ύψους 44 δισ. ευρώ, ο μηδενισμός της αξίας των τραπεζών με απώλεια 30 εκατ. ευρώ και η δυνητική απώλεια ΑΕΠ ύψους 11 δισ. ευρώ. Ο λογαριασμός λοιπόν πέταξε στα 86 δισ. ευρώ ή ενδεχομένως να φτάνει και τα 100 δισ. ευρώ όπως έχει δηλώσει ο επικεφαλής του Μόνιμου Μηχανισμού Στήριξης Κλάους Ρέγκλινγκ.
Κάνοντας μια αναδρομή στο… μνημονιακό παρελθόν για το τι έφταιξε και σχεδόν θα κλείσουμε μια δεκαετία με ειδικό καθεστώς χρηματοδότησης και κηδεμονίας, θα λέγαμε ότι το μέγα λάθος των εταίρων-δανειστών είναι ότι δεν απαίτησαν από την πρώτη στιγμή… βίαιες προσαρμογές δομικού χαρακτήρα στην οικονομία. Για παράδειγμα, εάν το 2010 είχαν ζητήσει από την τότε κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ να κλείσει μερικούς ζημιογόνους οργανισμούς και να περιορίσει άμεσα και κατά τρόπο δραστικό τον δημόσιο τομέα κατά 50.000 υπαλλήλους, αναμφίβολα, η συνέχεια θα ήταν αισθητά πιο διαφορετική από αυτήν που βιώσαμε. Εάν είχε ζητηθεί η πλήρης ηλεκτρονικοποίηση των πάντων εντός 6 μηνών και η διευκόλυνση του επιχειρείν, τα πράγματα θα ήταν εντελώς διαφορετικά στον τομέα προσέλκυσης των επενδύσεων. Αν είχαν προχωρήσει άμεσα και 4-5 ιδιωτικοποιήσεις, η Ελλάδα δεν θα βρισκόταν σε επενδυτικό… κενό όπως είναι σήμερα και οι επόμενες κυβερνήσεις (Παπαδήμου, Σαμαρά) θα είχαν μεγαλύτερους βαθμούς αυτονομίας στη χάραξη της οικονομικής πολιτικής. Επιπλέον, θα είχαμε γλιτώσει και το «κούρεμα» του ελληνικού χρέους στον βαθμό που έγινε. Ταυτόχρονα, θα είχαν περισωθεί εισοδήματα από μισθούς και συντάξεις και οι φορολογικές παρεμβάσεις θα ήταν αισθητά πιο ήπιες σε σχέση με τη σημερινή πραγματικότητα. Εκτός των άλλων, θα είχαμε κερδίσει σε αξιοπιστία και θα δείχναμε στον έξω κόσμο ότι αγωνιζόμαστε για να βάλουμε σε τάξη τα του οίκου μας και μάλιστα μέσα στον συντομότερο δυνατό χρόνο. Εξυπακούεται ότι θα είχαμε βγει και με τα… δύο πόδια στις αγορές και θα είχαμε αποκτήσει αν όχι σε απόλυτο, αλλά σε πολύ μεγάλο βαθμό, την ευρυθμία στην οικονομία και το Κράτος. Είναι δε αυτονόητο ότι εάν εφαρμόζαμε στο κατάλληλο timing όλες τις απαιτούμενες πολιτικές, οι ξένοι δεν θα χρειαζόταν να διαθέσουν τα σημερινά τεράστια ποσά για τη διάσωση της Ελλάδας. Θα είχαμε σωθεί και μάλιστα με πολύ λιγότερα χρήματα…
Δυστυχώς, οι εταίροι-δανειστές εμπιστεύτηκαν τις ελληνικές κυβερνήσεις οι οποίες πιστές στο δόγμα «ο πελάτης-ψηφοφόρος έχει πάντα δίκιο» αρνήθηκαν να παρέμβουν δυναμικά στον τομέα των ιδιωτικοποιήσεων και των εργασιακών σχέσεων για να μην προκαλέσουν τα κύματα των… αγανακτισμένων. Έτσι, η χώρα βυθιζόταν ολοένα και περισσότερο στην ανυποληψία, τα οικονομικά των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων επιδεινώνονταν και τα μέτρα διαδέχονταν το ένα το άλλο. Με δεδομένη την αδράνεια και την απροθυμία των ελληνικών αρχών να εφαρμόσουν άμεσα και σαρωτικά όλα όσα έπρεπε, φτάσαμε στο τέλος να κλαίμε όλοι πάνω από το… χυμένο γάλα, μεμψιμοιρώντας για τον εκτροχιασμό του προγράμματος και αγανακτώντας για τα μέτρα που δεν είχαν τέλος. Όμως, όλοι γνωρίζουμε ότι για να γίνει καλά ένας ασθενής δεν είναι αρκετά να έχει καλό γιατρό και την κατάλληλη θεραπεία. Πρέπει ο ίδιος να είναι πρόθυμος να την εφαρμόσει έχοντας στο μυαλό του ότι μια δύσκολη θεραπεία είναι προτιμότερη από μια χειρότερη θεραπεία. Το κόστος της αδράνειας είναι τεράστιο σε σχέση με το αντίστοιχο της… άμεσης δράσης.
Το χειρότερο απ΄ όσα μας διδάσκει αυτή η κρίση είναι ότι ως λαός δεν έχουμε ίχνος αυτοκριτικής, δεν καταλάβαμε για ποιον λόγο πέσαμε πάνω σε… τοίχο και το χειρότερο απ΄ όλα είναι ότι δεν έχουμε βάλει μυαλό για να διορθώσουμε τα κακώς κείμενα. Εξακολουθούμε να λειτουργούμε ως αμετανόητοι επαρχιώτες ρίχνοντας το ανάθεμα στους ξένους οι οποίοι μας ζητούν συνεχώς νέα μέτρα «για να πάρουν τα λεφτά τους». Δεν έχουμε συνειδητοποιήσει ούτε στο ελάχιστο, ότι τα μέτρα που πρέπει να πάρουμε έχουν να κάνουν με τη διατήρηση της χώρας σε καθεστώς στοιχειώδους ισορροπίας τις επόμενες δεκαετίες. Εν ολίγοις, πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι ως… ασθενείς πρέπει να εφαρμόσουμε μια θεραπεία η οποία είναι μεν δύσκολη, έχει δε αισθητά μικρότερες επιπτώσεις από τη… μη θεραπεία. Εδώ ταιριάζει άριστα το γνωστό ρητό «στερνή μου γνώση να σε είχα πρώτα». Τώρα είναι πλέον αργά για δάκρυα. Τόσο για τους ημεδαπούς πολιτικούς και πολίτες όσο και για τους ξένους. Τα διδάγματα από την μνημονιακή εποχή που δεν λέει να τελειώσει είναι ξεκάθαρα. Από τη μία, δεν θέλουμε να αφαιρέσουμε τα καρκινώματα που μας οδήγησαν στη χρεοκοπία και από την άλλη ανακαλύπτουμε συνεχώς φανταστικούς εχθρούς. Πάντα μας φταίνε οι άλλοι (εν προκειμένω αυτοί που μας δανείζουν για να μας σώσουν…), ενώ εμείς (που είμαστε… σωστοί) εφαρμόζουμε ελάχιστα και κοιτάζουμε να τους κοροϊδέψουμε, κοροϊδεύοντας εν τέλει τους εαυτούς μας. Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι δεν είναι στραβός ο γιαλός, αλλά εμείς (εξακολουθούμε να) αρμενίζουμε στραβά. Είναι αργά για δάκρυα. Τουλάχιστον υπάρχει ακόμη καιρός για περισυλλογή έτσι ώστε να δράσουμε άμεσα και αποτελεσματικά και να περιορίσουμε την ούτως ή άλλως τεράστια ζημία…
Φωτογραφία από https://www.flickr.com/photos/worldeconomicforum/8414041294/
