γράφει ο Δημήτρης Κοντογιάννης.
Τις τελευταίες ημέρες οι παλιότεροι θυμήθηκαν και οι νεότεροι πήραμε μια γεύση για το πώς ήταν η ζωή πριν από 30 χρόνια, με το βλέμα στραμμένο μονίμως στις διεθνείς εξελίξεις και μία μόνιμη υποψία πιθανότητας πυρηνικού ολέθρου. Μπορεί τότε ο κίνδυνος να ήταν πολύ μεγαλύτερος, αφού οι ΗΠΑ και η ΕΣΣΔ είχαν αμφότερες τη δυνατότητα να καταστρέψουν με τις βόμβες τους αρκετές φορές τον πλανήτη, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι η τρέλα του Κιμ και η βλακεία του Τραμπ είναι κάτι το αμελητέο.
Στην θεωρία, οι ΗΠΑ και η Βόρειος Κορέα έχουν πολύ διαφορετικές συνθήκες για να εμπλακούν σε πόλεμο. Μιλάω πάντα για διαφορετικές συνθήκες και όχι για διαφορετικές αιτίες. Και στις δύο περιπτώσεις, ο μόνος λόγος για πόλεμο είναι να ισχυροποιήσουν τις θέσεις τους οι ηγέτες των δύο χωρών. Μπορεί ο Κιμ να βγει δυνατότερος από έναν πόλεμο, ακόμα και αν θυσιάσει μεγάλο μέρος τουπληθυσμού του; Τότε θα τον ξεκινήσει, ο κόσμος να χαλάσει. Μπορεί ο Τραμπ με μία επέμβαση στην κορεατική χερσόνησο να ανεβάσει την δημοτικότητά του και να κάνει πιο ρεαλιστική μία δεύτερη τετραετία; Τότε βάλτε στοίχημα ότι θα ξαναγίνει της… Κορέας.
Οι συνθήκες όμως για να ξεκινήσει αυτός ο πόλεμος είναι απίστευτα διαφορετικές. Για μία δημοκρατία –όσο και αν έχει ξεφύγει η Αμερική με τον Τραμπ, ακόμα θεωρείται δημοκρατία και υποκειμενικά είναι και παραμένει σαφώς δημοκρατικότερη από την Ελλάδα- το να ξεκινήσει πόλεμο πάει να πει ότι θα πρέπει να θεωρείται δεδομένο ότι θα τον κερδίσει και, ιδανικά, με ελάχιστες απώλειες. Δεν υπάρχει τίποτα χειρότερο για έναν πρόεδρο των ΗΠΑ από τις φωτογραφίες από εκατοντάδες φέρετρα με σημαίες χωρίς να υπάρχει οριστική και ξεκάθαρη νίκη (όπως έγινε π.χ. στο Βιετνάμ). Από τη στιγμή που ξεκινάει ο πόλεμος, για μία δημοκρατία η οριστική νίκη είναι μονόδρομος, όσα χρήματα και όσες ζωές και αν απαιτηθούν. Αυτό ονομάζεται «δόγμα Ουάινμπεργκερ», από τον Υπουργό Άμυνας του Ρήγκαν, και είναι η πολιτική που έκτοτε ακολουθεί ευλαβικά η Αμερική.
Για μία δικτατορία όμως όπως είναι η Βόρειος Κορέα, τα πράγματα είναι τελείως διαφορετικά. Στόχος εκεί είναι να διατηρήσει ή να αυξήσει την ισχύ του ο δικτάτορας, και οι οδηγίες για αυτό υπάρχουν εδώ και δυόμιση χιλιάδες χρόνια από τον Σουν Τζου και την Τέχνη του Πολέμου. Για τον δικτάτορα ο πόλεμος πρέπει να είναι συντομότατος και να έχει ξεκάθαρο κέρδος το οποίο δίνει κίνητρο σε αυτούς που πολεμούν, είτε αυτό είναι λάφυρα, είτε εδάφη για εκμετάλλευση.
Από εκεί ξεκινάει και η όποια ανάλυση της κατάστασης. Τι έχει να κερδίσει ο Κιμ από έναν πόλεμο με τις ΗΠΑ ή, γενικότερα, από έναν οποιονδήποτε πόλεμο; Τίποτα απολύτως. Δεν μπορεί να κερδίσει ούτε εδάφη –είναι πρακτικά αδύνατο να εισβάλει στην Κίνα, την Νότιο Κορέα ή την Ιαπωνία οι οποίες βρίσκονται γειτονικά- ούτε λάφυρα μπορεί να πάρει οποιασδήποτε μορφής. Το μόνο κέρδος που μπορεί να έχει είναι από την απειλή του πολέμου, όπου δυναμώνει τη θέση του στο εσωτερικό, και εκεί βρίσκεται όλο το ζουμί της υπόθεσης.
Ήδη από το 2011 ήταν γνωστό ότι ο Κιμ Γιονκ Ουν θα ήταν ο διάδοχος του Κιμ Γιονκ Ιλ, παρά το ότι ήταν ο μικρότερος γιος του. Από τότε επίσης ήταν γνωστό ότι πρόκειται για έναν μάλλον έξυπνο άνθρωπο, σπουδαγμένο στην Ελβετία και με πολύ σαφές ψυχολογικό προφίλ, ο οποίος για να διατηρηθεί στην εξουσία σε μία μιλιταριστική χώρα θα πρέπει πάντα να είναι έναν τόνο πιο επιθετικός προς τις γύρω χώρες από ό,τι επιβάλλει η κατάσταση. Θεωρείται δεδομένο ότι την στιγμή που θα δείξει αδυναμία, θα αντικατασταθεί από κάποιον που στους στρατηγούς της Βορείου Κορέας θα φαίνεται ισχυρότερος. Οι κινήσεις του, λοιπόν, μέχρι πριν από ένα έτος ήταν σε μεγάλο βαθμό αναμενόμενες: δημιουργία ενός εξωτερικού εχθρού στον οποίο μόνη αντίσταση είναι ο Κιμ και ταυτόχρονα εσωτερικό ξεκαθάρισμα από όποιον έχει τη θέληση ή την ικανότητα να ηγηθεί της χώρας.
Πριν όμως από έναν χρόνο ένας αυθόρμητος κρετίνος βρέθηκε στο τιμόνι των ΗΠΑ και του δώσανε στα χέρια του το μεγαλύτερο όπλο που υπήρξε ποτέ στην ανθρωπότητα: τους κωδικούς για το twitter. Όπως ήταν φυσικό, αμφότεροι Κιμ και Τραμπ προσπάθησαν να διατηρήσουν την πολιτική τους: δεν κάνεις ποτέ πίσω, δεν παραδέχεσαι ποτέ ότι έχεις κάνει λάθος, δεν δείχνεις ποτέ καμία αδυναμία και, φυσικά, πρώτος στόχος παραμένει πάντα η παραμονή στην εξουσία. Έτσι, καταλήξαμε την προηγούμενη εβδομάδα ο πρόεδρος των ΗΠΑ να λέει μέσω twitter πόσο μεγαλύτερο και… λειτουργικότερο είναι το κουμπί του από το κουμπί του Κιμ. Σε περίπτωση που αμφιβάλλετε, ναι, το κείμενο ήταν γραμμένο με τρόπο που επίτηδες παρέπεμπε στο μέγεθος των… «πουλιών» τους.
Δεν πιστεύω ότι η όλη κατάσταση θα καταλήξει σε πόλεμο. Μπορεί να έχουν πολλά και οι δύο να κερδίσουν από το να μετράνε τα κουμπιά τους, αλλά δεν έχουν τίποτα να κερδίσουν από έναν πραγματικό πόλεμο. Υπάρχει όμως ένα πολύ μεγάλο δίδαγμα: όταν ο ηγέτης της χώρας σου έχει ως μόνο στόχο να παραμείνει στην εξουσία, ακόμα και αν αυτό σημαίνει να διαστρεβλώνει την πραγματικότητα για να εμφανίζεται ότι είναι ο καλύτερος και έχει πάντα δίκιο, τότε μπορεί να κάνεις καλό στον εαυτό σου αλλά κάνεις ταυτόχρονα κακό στα εκατομμύρια των κατοίκων της χώρας σου.
Υ.Γ. Τώρα αν για κάποιο λόγο από το συμπέρασμα του άρθρου σας ήρθε στο μυαλό ο Αλέξης Τσίπρας, κακώς. Ο ηγέτης μας είναι αλάνθαστος φωστήρας της αλήθειας και θα εξαφανίσει όλα τα συστημικά σκουλίκια που του εναντιώνονται και, κατά προέκταση, εναντιώνονται και στο ηρωικό μας έθνος και στον… σοφό λαό που τον ανέδειξε στην κυβέρνηση!
Για να διαβάσετε δωρεάν το βιβλίο του Δημήτρη Κοντογιάννη «Δεν έχουμε Δημοκρατία: Μια κάπως μποέμ απόδειξη για κάτι που όλοι λίγο-πολύ γνωρίζαμε», πατήστε εδώ!
