Το θέμα θα μπορούσε να τεθεί και έτσι: αφού η τουρκική κυβέρνηση διέθεσε το μεγάλο ποσό για την κατασκευή δύο φραγμάτων (ένα στην Τουρκία, ένα στα Πάναγρα), για το υποθαλάσσιο σύστημα μεταφορίας του νερού από το ένα φράγμα στο άλλο, καθώς και για τη διακλάδωσή του σε περιοχές της κατεχόμενης Κύπρου, θα ανέμενε κάποιος να επέμενε να ελέγχει η ίδια το έργο –υπόγεια τοποθέτηση σωλήνων, σύστημα πληρωμής από τους τ/κ, έλεγχος στα έσοδα από την διακίνηση σε οικίες/εργοστάσια, νερό για αρδευτική χρήση.
Η αναζήτηση μιας εφικτής λύσης συνδέεται με την απάντηση σε ερώτημα ποιος μπορεί να κάνει καλύτερα τη δουλειά. Οι διαπραγματεύσεις για την επίλυση του κυπριακού λένε ότι είναι καλύτερα να μην ελέγχει την πτυχή αυτή της διακίνησης του νερού στην Κύπρο, η τουρκική κυβέρνηση. Για πολιτικούς λόγους αυτή η λύση δεν συνιστά πρόοδο, αντίθετα παραπέμπει σε λογικές του παρελθόντος, πολύ μακριά από τις ανάγκες του παρόντος. Είναι λύση η τ/κ επιδίωξη; Φαίνεται, εκ πρώτης όψεως, πιο ελκυστική, πιο κυπριακή. Το βασικό ζήτημα είναι κατά πόσο οι τ/κ οργανώσεις τοπικής αυτοδιοίκησης, όπως είναι η πρόταση της τ/κ ηγεσίας, μπορεί να αποτελέσουν μια βιώσιμη λύση. Μια ματιά στις ικανότητες των «δήμων» στην κατεχόμενη Κύπρο, δείχνει αδυναμία στην εκτέλεση προϋπολογισμών, σοβαρά χρέη, ελλείμματα που δεν ελέγχονται με κάποιο προγραμματισμό, ρουσφετολογικές πρακτικές που ευνοούν το κάθε φορά κόμμα εξουσίας, κανονική εξάρτηση από την βοήθεια της τουρκικής κυβέρνησης. Έχουν την τεχνογνωσία να συντονίσουν και να θέσουν σε εφαρμογή και να οργανώσουν δίκτυο διανομής νερού και συστήματος εποπτείας και εισπράξεων για ένα τόσο μεγάλο έργο; Αν κρίνω από τις άλλες επιδόσεις τους στους άλλους τομείς, δεν το νομίζω. Αντίθετα, θα είναι μια κανονική συνταγή αποτυχίας στο όνομα της αξιοποίησης της τοπικής εξουσίας.
Στα συν και τα πλην μιας απόφασης, πολιτικά και τεχνοκρατικά είναι προτιμότερη μια λύση με την ευθύνη σε ιδιωτική εταιρεία, μια λύση βεβαίως που συναρτάται από μια σειρά από παράγοντες που αυτή τη στιγμή δεν είναι γνωστοί για να αξιολογηθούν. Ωστόσο, η λύση αυτή, έστω μερικώς, δεν ταυτίζεται με ένα έργο διαχειριστικά δεμένο με μια εξαρτησιακή λογική σε σχέση με τους τ/κ, και ασφαλώς σε σχέση με τις εντυπώσεις και την ουσία στις προσπάθειες για επίλυση του κυπριακού. Το έργο διακλάδωσης του νερού, σε περίπτωση λύσης, θα ενταχθεί στην ευθύνη της ομοσπονδιακής κυβέρνησης, ως ένα αναπτυξιακό έργο, που θα αφορά όλη την Κύπρο. Αυτή η διάσταση είναι πιο εύκολα διαχειρίσιμη, εάν δεν έχει τον έλεγχο, ούτε της τουρκικής κυβέρνησης, ούτε του αποτυχημένου συστήματος διοίκησης που εφαρμόζουν για δεκαετίες οι τ/κ αρχές τοπικής αυτοδιοίκησης.
Η συζήτηση ανάμεσα στους τ/κ αποκτά ολοένα και περισσότερη ένταση. Ίσως αποτελέσει θέμα μιας προσεχούς συνάντησης ανάμεσα στον Τ. Ερτογάν και τον Μ. Ακιντζί. Ίσως μείνει σε εκκρεμότητα για κάποιο χρονικό διάστημα για να δουν τα δύο μέρη πως θα προχωρήσει η συζήτηση για αναζήτηση λύσης στο κυπριακό. Σε κάθε περίπτωση διαθέτει μια ενδιαφέρουσα πολιτική πτυχή και μη αποκρυβόμενες ιδεολογικές διαστάσεις. Η τουρκική κυβέρνηση με βάρος στο δικό της χαρτί (ανάπτυξη με λιγότερο κράτος, με ιδιωτικές επενδύσεις, αλλά και εξαγωγή παραδείγματος στους τ/κ), η δε τ/κ ελίτ με βάρος στις δικές της προσδοκίες (ενίσχυση του αισθήματος αυτοτέλειας, νέος ρόλος στην τοπική αυτοδιοίκηση).
