Ο επί σκηνής θίασος
Η αφόρητη λαϊκή πίεση ήταν αυτή που πυροδότησε την κατάρρευση του ΠΑΣΟΚ – «εμείς, που τα ψηφίσαμε όλα», μόνιμη επωδός στην απεύθυνση πολλών βουλευτών του -, η αποσύνθεση του οποίου συνεχίζεται σε καθημερινό επίπεδο αυτά τα 24ωρα μπροστά στα μάτια μας: Σφραγίζοντας ίσως περισσότερο απ’ οτιδήποτε άλλο σε συμβολικό επίπεδο το τέλος του πολιτικού σκηνικού που «άνοιξε» θριαμβευτικά το 1981.
Η ΔΗΜΑΡ φαίνεται να μην ταλαντεύεται ως προς τη βασική της επιλογή, στους βουλευτές και στον κόσμο της όμως διαμορφώνονται κεντρόφυγες δυνάμεις και προς τις δύο κατευθύνσεις ως προς το δίλημμα που της είχε θέσει ο ΣΥΡΙΖΑ προεκλογικά: Με ποιον θα πάει και ποιον θ’ αφήσει.
Ξεπροβάλλοντας μέσα απ’ τα βαλτονέρια των Μνημόνιων και του γενικού ξεπουλήματος του δημόσιου πλούτου του Μεσοπρόθεσμου, η Χρυσή Αυγή επιχειρεί μια εμφάνιση – άλλοτε οπερετική κι άλλοτε ανοιχτά αγριανθρωπική – πρόβας τζενεράλε μιας «μαχόμενης» φιλολαϊκής «αντισυστημικής» μέλλουσας αξιωματικής αντιπολίτευσης σε μια κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ (μπερδεύεται μόνο όταν νιώθει αναγκασμένη να υποστηρίξει π.χ. τους εφοπλιστές, όπως κατά τη συζήτηση των «μέτρων»).
Την προοπτική μιας τέτοιας κυβέρνησης φαίνεται να προεξοφλούν λίγο-πολύ όλοι. Tόσο οι «πάνω», πίσω απ’ τις επιθέσεις και τις θυμηδίες, όσο και οι «κάτω». Ο Μπρεχτ έχει γράψει ένα ποίημα για το πώς προεπαναστατικά ο Λένιν και οι μπολσεβίκοι στο Σμόλνι κατάλαβαν ότι οι διαθέσεις του κόσμου άλλαζαν υπέρ τους απ’ τον τρόπο που οι μαγείρισσες και τα γκαρσόνια του πρώην Οικοτροφείου Θηλέων άρχισαν να φροντίζουν τους αντιπροσώπους τους στο κοινό τραπέζι. Ένα τέτοιο φαινόμενο κάνει αισθητή την παρουσία του σήμερα και στη Βουλή.
Περιμένοντας το Eurogroup
(και τώρα, τι θα κάνουμε χωρίς τη δόση;)
Αυτή η ατμόσφαιρα, κάτι από την περίοδο παρακμής της Δημοκρατίας, όταν ο Καίσαρας νομοθετούσε και οι Συγκλητικοί σήκωναν υπάκουα το τηβενοφορεμένο χέρι τους, ανάκατα μ’ έναν απόηχο τελευταίων ημερών της Πομπηίας πριν τη μεγάλη ηφαιστειακή έκρηξη, γίνεται πιο ενδιαφέρουσα απ’ τη συμπεριφορά του, φαινομενικά ακόμα σχεδόν «συμπαγούς», σώματος των κυβερνητικών: Ένα ακαταμάχητο μίγμα «αρχαίας σκουριάς» και οξφορδιανής ανηλεότητας, παραδοσιακού (λεκτικού) τραμπουκισμού κι ευγενικών τρόπων της «καλής κοινωνίας», πληβείοι και πατρίκιοι συνενώνονται γύρω απ’ την καταγγελία του ΣΥΡΙΖΑ για «έλλειψη θετικών προτάσεων» ή, πιο απλά, «πρότασης». Προς το παρόν η κυβερνητική εξουσία ασκεί συγκολλητική επίδραση.
Είναι όμως και πάλι γεγονός, μετά τις θριαμβολογίες, η «εγκατάλειψη» τους για μια ακόμα φορά «στα κρύα του λουτρού» απ’ τους «αγνώμονες» Τροϊκανούς: Εν όψει του Eurogroup της Δευτέρας κι αφού υφαρπάχτηκε η ψήφος για το θηριώδες «πακέτο» σχεδόν 20 δις μέτρων μέχρι το 2016 των, ουσιαστικά «φιμωμένων» με τη διαδικασία του «κατεπείγοντος», βουλευτών (συνολικά απ’ όλα τα κόμματα μίλησαν μόλις 11, κι αυτοί με «λίστα»). Και προπαντός η αβεβαιότητα για το δρόμο που βαδίζουν «κοπαδιαστά» νεοφιλελεύθεροι, «λαϊκιστές» και «εκσυγχρονιστές» στοιχισμένοι πίσω απ’ την «κυβερνητική πρόταση» – τα άκαμπτα έως θανάτου μνημόνια της λιτότητας και την προοπτική μιας κοινωνίας γερασμένης, που θα ζει απ’ τα εμβάσματα της αυτοεξορίας των νεώτερων – δημιουργεί ήδη τις πρώτες ρωγμές: Αυτές εκφράστηκαν απροσδόκητα και στην ψηφοφορία για τα «μέτρα».
Η βιωσιμότητα του χρέους: κεντρικό κριτήριο
Πίσω από κάθε χαραμάδα Προϋπολογισμού και Μεσοπρόθεσμου κραυγάζει το ίδιο αδιέξοδο: Σε νομικοτεχνικό επίπεδο τα «νούμερα» μιας συνταγής που καταστρώθηκε για να πάρουν πίσω οι δανειστές ακέραια τα λεφτά τους (και με τόκο…), «δε βγαίνουν»: Το χρέος είναι μη βιώσιμο. Μετά από 49 δις «μέτρα» την τριετία 2010-2012, που οδήγησαν σε συρρίκνωση του ΑΕΠ σχεδόν κατά το ¼ σωρευτικά και στον αφανισμό της ζωής πολλών ανθρώπων, στον Προϋπολογισμό προδιαγράφεται «έκρηξη χρέους»: Σχεδόν όσο δυο φορές το ΑΕΠ – μεγαλύτερο από 190% κατά το 2015 και 2016 – υπολογίζουν να φτάσει το δημόσιο χρέος οι ίδιοι.
Πολύ περισσότερο, όταν παράλληλα στην Ευρωζώνη συναντούνται «εναρμονισμένες» πολιτικές λιτότητας (εσωτερικής υποτίμησης) των περισσότερων πλέον χωρών σε έδαφος μηδενικών επιτοκίων, δημιουργώντας συνθήκες «Συμφώνου Αυτοκτονίας»: Μέσω των εμπορικών ανταλλαγών η εσωτερική ύφεση βαθαίνει με γενική διάχυση του «αποτελέσματος λιτότητας» των «μέτρων» όλων σε όλους.
Αυτό σημαίνει ότι το χρέος δεν αποπληρώνεται χωρίς δραστικό «κούρεμα», κι αυτή τη φορά πραγματικό: Όχι να φορτώσουν «τα δικά τους» ελληνικά ομόλογα στις ελληνικές τράπεζες, Ταμεία Κοινωνικής Ασφάλισης και ομολογιούχους. Όπως ακριβώς έκαναν το διάστημα μέχρι το PSI, αυξάνοντας την έκθεση μας σε ελληνικά ομόλογα μέσα σε 2,5 χρόνια κατά 66% κι εξασφαλίζοντας μια παγκόσμια «πατέντα»: Να βρεθούμε με περισσότερο χρέος στο τέλος του «κουρέματος», καθώς «κουρέψαμε τον εαυτό μας»…
«Κούρεμα» του χρέους, ελληνικό είτε πολύ περισσότερο των υπερχρεωμένων χωρών του Νότου συνολικότερα, δεν είναι ωστόσο διατεθειμένοι ακόμα να δεχτούν. Όχι, απ’ ότι φαίνεται τουλάχιστον για την Ελλάδα, πριν καταφέρουν να πουληθεί μέσω του ΤΑΙΠΕΔ και ν΄ αγοραστεί όσο γίνεται μεγαλύτερο μέρος του δημόσιου πλούτου σε όσο το δυνατόν «σωστές» (ιδιαίτερα χαμηλές) τιμές. Όχι πριν πουλήσουν στο διεθνές κεφάλαιο, και πάλι στη «σωστή» τιμή, τις ανακεφαλαιοποιημένες με χρήματα του ελληνικού λαού τράπεζες.
Όχι πριν το ΤΑΙΠΕΔ (και κατά πάσα πιθανότητα το «αδερφό» Ταμείο που ετοιμάζει το Υπουργείο Ανάπτυξης) μετατραπεί σε Ταμείο Εμπράγματης Εγγυοδοσίας, που συγκεντρώνοντας όλη τη δημόσια ιδιοκτησία, και την απούλητη, θα διευκολύνει την άσκηση των δικαιωμάτων των δανειστών απέναντι σε μια αυριανή κυβέρνηση αποφασισμένη ν’ απελευθερώσει, ως πράξη Πρώτη, τη χώρα από Μνημόνια και Μεσοπρόθεσμο.
Εξάλλου το ΔΝΤ, που επιμένει για «κούρεμα», εκφράζει τα συμφέροντα και την απαίτηση των κυρίαρχων κύκλων των ΗΠΑ, Ρωσίας, Κίνας, Ινδίας και Βραζιλίας για οικονομική σταθερότητα στην Ευρωζώνη και παγκόσμια, σε κλίμα εντεινόμενης οικονομικής αβεβαιότητας ως προς μια νέα ύφεση, από οικονομική άποψη εκ του ασφαλούς: Από το Καταστατικό του, τα δανεικά του ΔΝΤ δεν κουρεύονται.
Υπάρχει βέβαια και άλλη μια πλευρά, που περιπλέκει ακόμα περισσότερο τα πράγματα. Σύμφωνα με τον επικεφαλής οικονομολόγο-αναλυτή του Exotik, Gabriel Stern: «Η Βόρεια Ευρώπη δεν θέλει το ελληνικό χρέος να είναι πολύ βιώσιμο. Στο μυαλό τους χρειάζεται το χρέος στην Ελλάδα να είναι σχεδόν μη βιώσιμο, ώστε να υλοποιεί η χώρα τις μεταρρυθμίσεις.»
Κι έτσι προς το παρόν η τρικομματική Κυβέρνηση με την καθοδήγηση της Τρόικας, μέσω Προϋπολογισμού και Μεσοπρόθεσμου ασκείται στα «σαδομαζοχιστικά οικονομικά», αν μου επιτραπεί να παραφράσω το tweet του Ρουμπινί: «Η λιτότητα ως ο δρόμος που διάλεξε η Ευρώπη για την ευημερία, δεν είναι παρά τα οικονομικά του Μαρκησίου ντε Σαντ».
Κι εμείς; Μήπως θα έπρεπε πριν απ’ όλα τ’ άλλα να συζητήσουμε λίγο πως μπορεί να γίνει αυτό που σήμερα φαίνεται ακατόρθωτο – ο συνδυασμός κοινοβουλευτικής κι εξωκοινοβουλευτικής πάλης;
