Το “Blueberry Soup” είναι ένα μεγάλου μήκους ντοκιμαντέρ, που ακολουθεί ένα από τα πιο εντυπωσιακά κινήματα των καιρών μας: το Ισλανδικό Κίνημα Πολιτών (People’s Movement).
Στις 9 Οκτωβρίου του 2008 ο κόσμος παρακολουθούσε έκπληκτος, πώς μια μικρή ελίτ τραπεζιτών γονάτισε ένα ολόκληρο έθνος. Οι τραπεζικές πολιτικές και οι κυβερνητικές δομές απεδείχθησαν ανεπαρκείς. Ήταν καιρός για αναστοχασμό και επανασχεδιασμό. Ένα κοινωνικό φαινόμενο γεννήθηκε από την κρίση, όταν πολυάριθμες ομάδες Ισλανδών πολιτών είδαν μέσα από τα συντρίμμια της κρίσης μια ευκαιρία.
Η παγκόσμια οικονομική αστάθεια διαχεόταν και πολλές εκθέσεις προέβλεπαν πως η Ισλανδική κατάρρευση ήταν ενδεικτική αυτού που θα αντιμετώπιζαν και άλλα έθνη στο εγγύς μέλλον. Τότε ήταν που ξεκίνησε ένα κύμα δράσης ενάντια στην αδράνεια. Το ντοκιμαντέρ αυτό καταγράφει την ευφάνταστη δουλειά των Ισλανδών πολιτών, οι οποίοι προσπαθούν να εξορκίσουν μελλοντικές ζημιές, επιχειρώντας να ξαναγράψουν το σύνταγμα του έθνους.
Η διαδικασία ήταν αξιοσημείωτη όχι μόνο για το μήνυμά και τους συμβολισμούς της ( δεν υπήρξαν βουλευτές ή τραπεζίτες στο συμβούλιο που συγκροτήθηκε) αλλά για την ίδια τη διαδικασία του σχεδιασμού. Η συνταγματική επιτροπή χρησιμοποίησε μεθόδους «crowdsourcing» και ανοιχτές διαδικτυακές πλατφόρμες για να ενθαρρύνει την συμμετοχή τόσο των Ισλανδών όσο και της διεθνούς κοινότητας.
Το «Crowdsourcing» ήταν ένα συναρπαστικό εργαλείο αυτής της μοναδικής διαδικασίας συμμετοχικού σχεδιασμού του συντάγματος. Κάθε απόφαση γινόταν αρχείο σε μια πλατφόρμα “open source” ώστε οι Ισλανδοί και ο υπόλοιπος κόσμος να την εμπλουτίσουν με νέα δεδομένα. Αυτό είναι παγκοσμίως το πρώτο “crowdsourced” σύνταγμα.
Το Συμβούλιο συμπεριέλαβε καθηγητές, πάστορες, ραδιοφωνικούς παραγωγούς, νομικούς, καλλιτέχνες, αγρότες και ακτιβιστές ώστε να εξασφαλίσουν ένα ευρύ φάσμα απόψεων της Ισλανδικής κοινωνίας. Η ομάδα διέθετε μόνο τέσσερις μήνες για να προετοιμάσει το αρχείο, και βρέθηκε υπό τρομερή πίεση. Έπρεπε να δημιουργήσει νέους νόμους οι οποίοι θα προστάτευαν τις αξίες, τον πολιτισμό, το περιβάλλον της χώρας τους για τις επόμενες γενιές.
Αλλά η μάχη δεν τελειώνει εκεί. Για να γίνει αποδεκτό το σύνταγμα των πολιτών χρειαζόταν αρχικά ένα δημοψήφισμα και έπειτα η έγκριση του κοινοβουλίου. Οι Ισλανδοί ψήφισαν «Ναι», σημειώνοντας μια κεφαλαιώδη νίκη, καθώς η συνταγματική πρόταση ήταν «για τον λαό, από τον λαό». Ωστόσο το κοινοβούλιο αγνόησε το νέο σύνταγμα και το τοποθέτησε στο «συρτάρι».
Το ντοκιμαντέρ είναι μοναδικό καθώς αποτελεί μια από τις λίγες πηγές που κατέγραψαν, ιδίοις όμμασι, τα πολιτικά κινήματα που αναδύθηκαν κατά τα την περίοδο 2009-2012. Το φιλμ χρησιμοποιήθηκε ως πρότυπο για την πολιτική συμμετοχή και επηρέασε ένα πλήθος από projects και κινήματα μέσα στις κοινότητες καθ’ όλη τη διαδρομή του. Λόγω του αντίκτυπου που είχε αυτή η περιοδεία του, ζητήθηκε η προβολή του και από έναν αριθμό Ευρωπαϊκών εθνών που αντιμετωπίζουν αβεβαιότητα στα πολιτικά/ κοινωνικά/ οικονομικά τους περιβάλλοντα (Ελλάδα, Ισπανία, Ιρλανδία, Σκωτία).
Το φθινόπωρο του 2015 το Blueberry Soup ξεκίνησε τις Ευρωπαϊκές του προβολές, συνομιλώντας με κοινότητας σχετικά με το τι μπορούμε να πάρουμε από το Ισλανδικό παράδειγμα και πώς μπορούμε να εξετάσουμε την σχέση μας με την δημοκρατία μέσα από αυτούς τους νέους φακούς. Η περιοδεία προβολής της ταινίας έχει κλονίσει τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε τον ρόλο μας στην κοινωνία, καθώς προσκαλεί τον θεατή σε μια ειλικρινή διαδικασία δημοκρατικής συμμετοχής.
Tην Τετάρτη 11/11, το ντοκιμαντέρ φτάνει στην Αθήνα, και δίνει αφορμή σε 10 πρωτοβουλίες για τη συμεμτοχική διακυβέρνηση και την συνταγματική αλλαγή να βρεθούν, να συζητήσουν πάνω στο παράδειγμα των Ισλανδών και την ελληνική περίπτωση, να παρουσιάσουν τις δράσεις, τις λύσεις και τα σχέδιά τους. Πάρε μέρος!
Πληροφορίες εκδήλωσης:
“ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ: Συστατικά Δημοκρατίας από την Ισλανδία στην Ελλάδα”
Τετάρτη 11 Νοεμβρίου 2015 στις 19.30 στο Ρομάντσο (Αναξαγόρα 3-5, Ομόνοια)
