Στις 8 Μαρτίου του 2016, η Φινλανδική τηλεόραση στην ώρα των καθημερινών βραδινών ειδήσεων, έδειξε τον αρχηγό του φασιστικού κόμματος των Αληθινών/Γνήσιων Φινλανδών, Τίμο Σόϊνι, με ένα μεγάλο χαμόγελο, να μοιράζει γαρύφαλλα σε όλες τις γυναίκες που περνούσαν από μπροστά του, επίτηδες και κατά λάθος, σε κεντρικό δρόμο του Ελσίνκι. Στη συνέχεια έκανε και δηλώσεις. «Αυτή η ημέρα είναι αφιερωμένη στα πιο όμορφα πλάσματα της γης, που κοσμούν τη ζωή μας σαν λουλούδια και κρατούν δεμένη την οικογένεια». Χαμογέλασε ο Σόϊνι, χαμογέλασε η δημοσιογράφος που κρατούσε κι ένα γαρύφαλλο, χαμογέλασε και η κοπελίτσα που κρατούσε το μπουκέτο κι έτρεχε σαν σκλαβάκι πίσω από τον Σόϊνι, δίνοντάς του τα λουλούδια.
Ούτε λέξη για ισότητα ή για τη θέση της γυναίκας. Απεναντίας, με τρεις μικρές προτάσεις, ο Σόϊνι έβαλε τη γυναίκα στη …θέση της. Ένα πλάσμα – κάτι σαν γάτα ή ποντίκι – που πρέπει να είναι όμορφη στη βιτρίνα, για να κοσμεί το μπούστο του άντρα και με μια αποστολή στον κόσμο, να πλένει πιάτα και να γεννοβολάει. Αυτή είναι η άποψη του Σόϊνι για τη γυναίκα και έχει φροντίσει να την υπενθυμίσει πολλές φορές σε λόγους του, ώστε να κάνει άξιο απορίας, πώς υπάρχει έστω και μια γυναίκα – συμπεριλαμβανομένης και της δικής του γυναίκας – που τον ψηφίζει.
Την ίδια στιγμή, η επιτροπή ισότητας στη Φινλανδία ανακοίνωσε λίγες μέρες νωρίτερα, ότι οι γυναίκες συνεχίζουν ακόμα και μισθολογικά να βρίσκονται στο 81% των ανδρών. Στη Φινλανδία. Μια από τις πιο προχωρημένες – υποτίθεται – χώρες της Ευρώπης σε θέματα ισότητας. Στοιχεία ανισότητας υπάρχουν σε όλους του τομείς επαγγελματικής και κοινωνικής ζωής και εξέλιξης των γυναικών στη Φινλανδία κι όταν μερικές γυναικείες οργανώσεις τόλμησαν να το υπενθυμίσουν στον Σόϊνι, η απάντηση από το κόμμα του ήταν, ότι αυτές οι οργανώσεις είναι καλυμμένες κομμουνιστικές που μισούν τον Σόϊνι ή …λεσβίες. Ο μέσος Φινλανδός, ή καλύτερα το μεγαλύτερο μέρος των Φινλανδών, χαμογέλασε και βρήκε χαριτωμένο τον φασίστα μπούλη που μοίραζε – ψευτοφλερτάροντας – γαρύφαλλα, στα «όμορφα πλάσματα που κοσμούν τη ζωή μας και κρατούν δεμένη την οικογένεια». Βλέπετε, η ιδέα που έχει ο Σόϊνι για τη γυναίκα δεν είναι μακριά από τα στερεότυπα μιας κοινωνίας όσο μοντέρνα και προχωρημένη θέλει να φαίνεται στη βιτρίνα. Μια γυναίκα που απαιτεί ισότητα είναι κομμουνίστρια, ψυχρή, ακοινώνητη ή λεσβία.
Και έτσι φτάσαμε στη χθεσινή ημέρα. Η ημέρα της μητέρας. Ο ορισμός θέλει την ημέρα προς τιμήν της μητέρας και της μητρότητας. Έτσι απλά. Και αόριστα. Αντίστοιχα, απλές κι αόριστες είναι και οι ευχές. Λουλούδια στις μητέρες όλου του κόσμου, αφιερώσεις του στυλ: «Όλα τα οφείλω στη μαμά μου» ή «Η μητέρα είναι η βάση της κοινωνίας»
Για να το δούμε αυτό το τελευταίο καλύτερα. Το κοριτσάκι των 13 χρόνων που βιάστηκε και έμεινε έγκυος από τον γκόμενο της μάνας του και αποφάσισε να κάνει έκτρωση, τι είναι; Δεν θα γίνει μάνα. Φαντάζομαι δεν είναι η βάση της κοινωνίας. Η μητέρα που κρατούσε τον 6χρονο γιο της δεμένο χειροπόδαρα και όταν δεν τον χαστούκιζε, έσβηνε τσιγάρα στα μπρατσάκια του, τι είναι; Η μητέρα που έκλεινε τα αυτιά της στα ουρλιαχτά της κόρης της που βιαζόταν στο διπλανό δωμάτιο από τον πατέρα της, γιατί τουλάχιστον δεν χτυπούσε και βίαζε την ίδια, τι είναι; Η μάνα που πουλάει για νύφη την 12χρονη κόρη της με τη δικαιολογία μιας καλύτερης ζωής, αδιαφορώντας αν ο 40ρης γαμπρός μπορεί να βασανίζει καθημερινά το παιδί, τι είναι; Αυτή που βιάζει τον γιο της καθημερινά, τι είναι; Εξαιρέσεις; Σοβαρά;
Σε μια ανακοίνωση από το Χαμόγελο του Παιδιού για το θέμα των καταγγελιών για κακοποίηση παιδιών υπάρχει ένας πίνακας που λέει, ότι σε 1000 καταγγελίες το 2015, το 35.5% ήταν εναντίον και των δυο γονιών, ενώ το 38% ήταν εναντίον ΜΟΝΟ της μητέρας. Της μάνας. Που γιορτάζαμε.
3-4 εκατομμύρια παιδιά ηλικίας 3-17 ετών είναι θύματα σοβαρής οικογενειακής βίας στις ΗΠΑ κάθε χρόνο. Το 20% είναι θύματα και των δύο γονιών, το 40.5% είναι θύματα ΜΟΝΟ της μητέρας. Πίσω από την κακοποίηση βρίσκονται πολλές φορές ναρκωτικά, αλκοόλ ή ψυχολογικά προβλήματα, αλλά το αποτέλεσμα είναι πάντα το ίδιο – ένα κακοποιημένο παιδί μέσα στο σπίτι του. Σεξουαλική κακοποίηση από μητέρες στην πλειονότητα έχει στόχο αγόρια και μάλιστα ηλικίας 8-12 ετών.
Αλλά κανένας δεν μιλάει γι’ αυτά και μην αμφιβάλλετε, ότι αν πιάσουμε τα στοιχεία και αυτά που έχουν δει τα μάτια μου στις NGOs που συνεργάζομαι, δεν είναι απλά η κορυφή του παγόβουνου, αλλά πετραδάκι στην κορυφή του Έβερεστ. Από …μανούλες! Κι όμως, η μάνα αντιμετωπίζεται σαν ταμπού, σαν το αλάθητο του Πάπα, με μια μέρα αφιερωμένη στη μητρότητα, που αντί να μιλάμε για τη μητρότητα, τις υποχρεώσεις της μητρότητας και ναι και τα δικαιώματα της μητέρας, τιμάμε τα …λουλούδια. Α, και το πρωινό. Άλλο ένα έθιμο, για να της θυμίζουμε ότι εκτός από μάνα είναι και γυναίκα σκλάβα, που κάθε μέρα φροντίζει να φάμε πρωινό, μεσημεριανό και βραδινό με ενδιάμεσες στάσεις για κολατσιό αλλά ….την ημέρα της μητέρας της φτιάχνουμε πρωινό.
Και τις φτιάχνουμε και τραγούδια. Ο Καζαντζίδης έκανε ιστορία με τη μανούλα του, αλλά κανένας δεν μίλησε ποτέ για το πόσο κακό έκανε αυτή η μανούλα σε ένα γιο που ποτέ δεν έχει απογαλακτιστεί. Πολλοί από εσάς και ειδικά από τις μάνες που διαβάζετε αυτές τις γραμμές έχετε ήδη επαναστατήσει σκεπτόμενες τα παιδιά σας, αλλά πόσες φορές εσείς οι ίδιες δεν έχετε κατηγορήσει τους συντρόφους σας για μη απογαλακτισμό; Και μάλιστα, εκεί είναι η ειρωνεία, πόσες κάνετε ακριβώς το ίδιο με τα παιδιά σας και ειδικά με τους γιους σας; Πόσες φορές η συμπεριφορά της μητέρας – αυτής που γιορτάσαμε και τιμήσαμε – δεν έχει οδηγήσει παιδιά σε ψυχολόγους με σοβαρά προβλήματα. Πολύ σοβαρά!
Τίποτα από αυτά δεν σημαίνει ότι ο πατέρας δεν συμμετέχει και δεν έχει ευθύνες, αλλά μήπως ήρθε η ώρα αντί να τιμούμε τη μάνα μέσα από ένα γιγάντιο ταμπού που μάλιστα τη μειώνει σαν γυναίκα και παράλληλα της φτιάχνει άλλοθι για πράξεις που είναι ακόμα και εγκληματικές, να περάσουμε στο να χρησιμοποιούμε την ημέρα της μητέρας, για να εκπαιδεύσουμε και να ενημερώσουμε; Μήπως δεν θα έπρεπε να μιλάμε για την υπεροχή της μητρότητας, αλλά για την ομορφιά να είσαι γονιός ανεξάρτητα φύλου; Φαντάζομαι οι λεσβίες δεν πρέπει να γίνονται μάνες. Μήπως καταρρίπτοντας τα κοινωνικά ταμπού της ιδιότητας «μάνα», βοηθούσαμε την κοινωνία να αντιμετωπίσει τα πραγματικά της προβλήματα;
Είναι μόλις τα τελευταία χρόνια που NGOs, αστυνομίες, ιδρύματα και δικαστήρια άρχισαν να αντιμετωπίζουν υποθέσεις παιδικής σεξουαλικής κακοποίησης από μητέρες. Γιατί; Τώρα άρχισε να συμβαίνει ή επειδή κάποιοι, ξεπερνώντας ταμπού βαθιά θαμμένα στη κοινωνική μας συνείδηση, θέλουν τη μάνα σαν κάτι ιερό και αποφάσισαν να ανοίξουν το στόμα τους; Και πόσα είναι πραγματικά αυτά τα θύματα; Για σκεφτείτε κάτι απλό, πόσα αγόρια 14 χρονών θα πήγαιναν στην αστυνομία να καταγγείλουν ότι η μητέρα τους, η ξαδέλφη ή η θεία τους βιάζει; Πριν απαντήσετε, σκεφτείτε και βάλτε μπροστά σας το πρόσωπο του μπάτσου που θα το ακούσει. Πόσα πεντάχρονα έχετε δει με μελανιές στην παιδική χαρά που πηγαίνετε με το δικό σας παιδί και γελάσατε μαζί με τους γονείς του για το πόσο άταχτα είναι τα παιδιά σήμερα με όσα βλέπουν στην τηλεόραση; Και σχεδόν πάντα κάπου γύρω υπάρχει μια μάνα, που είτε πράττει, είτε βοηθάει με τη σιωπή της. Και τη δική σας σιωπή. Η μάνα ποτέ δεν κάνει τέτοια πράγματα. Ο πατέρας ναι, μπορεί, η μάνα; Ποτέ! Γιατί όταν μιλάμε για παιδική κακοποίηση το μυαλό μας δεν πάει ποτέ στη μάνα, αν και όλα τα στοιχεία αποδεικνύουν ότι στις περισσότερες περιπτώσεις άμεσα ή έμμεσα η μάνα είναι ο θύτης;
Αν παρατηρήσατε, σε κάποιο σημείο στην αρχή, μίλησα για την έκτρωση του βιασμένου κοριτσιού. Αυτό, πόσο στο περιθώριο το πέταξε χθες η ημέρα της μητέρας; Η άλλη που η σκέψη ότι θα γεννιόταν ένα παιδί με σοβαρά προβλήματα υγείας και ελάχιστο χρόνο ζωής, πώς λέτε να γιόρτασε τη χθεσινή μέρα; Και εκείνη που δεν θα γίνει μητέρα, για λόγους που δεν ευθύνεται η ίδια και φροντίζουν όλοι για μια ολόκληρη μέρα να της το θυμίζουν, πώς αισθάνεται;
Εδώ δεν μιλάμε για τις δυο πλευρές ενός νομίσματος, αλλά για τις πολλές παράπλευρες απώλειες ενός ταμπού. Γιατί δεν μιλάμε για μια, δυο, τρεις εξαιρέσεις, αλλά για εκατομμύρια υποθέσεις. Είναι εκατομμύρια οι μάνες που δολοφονούν το σώμα και την ψυχή ενός παιδιού, αλλά είναι και εκατομμύρια οι μάνες που δεν θα γίνουν ποτέ μάνες για πολλούς λόγους. Είναι εκατομμύρια οι μάνες που από την πολλή αγάπη που είχαν στο αγέννητο παιδί τους, έκαναν επιλογή την έκτρωση και είναι εκατομμύρια άλλες περιπτώσεις, που το στερεότυπο του μητρικού φίλτρου και της μητρότητας δεν καλύπτει τίποτα περισσότερο από το να δίνει ένα εικονικό άλλοθι.
Τουλάχιστον, όταν πρόκειται για την ημέρα της γυναίκας, κάποιος πρόβλεψε να την ορίσει έτσι, ώστε ακόμα κι όταν ξεφεύγουμε, κάτι να μας υπενθυμίζει το σκοπό της. Καιρός λοιπόν να ορίσουμε και την ημέρα της μητέρας, γιατί αν είναι για να επιβεβαιώνει και να ενισχύει ένα ταμπού, τότε μόνο κακό κάνει σε ολόκληρη την κοινωνία και πολύ περισσότερο στα παιδιά που υποτίθεται ότι είναι το αποτέλεσμα και το κέντρο της μητρότητας.
Από ό,τι καταλαβαίνετε, έχω πάρα πολλά που θα ήθελα να γράψω, αλλά αφενός δεν βοηθάει η οικονομία του χώρου, αφετέρου καλό θα ήταν αυτά να δουλέψουν και λίγο σαν εισαγωγή για τις δικές σας σκέψεις.
Πατήστε εδώ για να διαβάσετε περισσότερα άρθρα του Θάνου Καλαμίδα!
