Μπορεί η πρόσκαιρη εντύπωση να είναι μαγική. Όλα φαντάζουν ελκυστικά. Μόλις κλείσουν τα φώτα, μένει η απορία: τι έργο έχεις επιτελέσει; Τι άφησες πίσω σου μετά από ένα κύκλο παρουσίας; Ποιος είναι ο δικός σου απολογισμός: με ποια κριτήρια και ποιο μετρήσιμο μέγεθος; Σήμερα, πολλοί πολίτες θέτουν πιο πολλά ερωτήματα, ένα ακόμα: ποιος μένει στη σκέψη των πολιτών γιατί άφησε ένα μετρήσιμο έργο ή και ποιος άφησε ερείπια;

 

Είναι το δικό μας κυπριακό σπορ: η λατρεία του εφήμερου, η λατρεία των χωρίς βάθος και χωρίς κάποια κατεύθυνση προσώπων που θα δώσουν υποσχέσεις χωρίς αντίκρυσμα, θα παραπλανήσουν χωρίς επιπτώσεις. Έγιναν πρώην, τέως, παρελθόν. Έγιναν γνωστοί και αυτό στην Κύπρο προσθέτει ασπίδες απέναντι στην αθλιότητα του μη αποτελέσματος.

 

Έτσι επιπλέουν οι φωτεινότεροι, όχι οι ουσιαστικότεροι. Αν ζούσαμε στην Ισλανδία, ίσως αυτό να ακουγόταν μάλλον αδιάφορο. Στην Κύπρο, όχι, γιατί ζούμε σε πιο απαιτητική χώρα, σε μια άγρια γειτονιά, σε έναν κόσμο γεμάτο από συνεχείς ανατροπές και άγνωστες εξελίξεις. Άρα χρειαζόμαστε περισσότερη δύναμη στην κριτική μας ανάλυση, να βελτιώσουμε το επίπεδο μιας κοινωνίας που χρειάζεται αλλαγές. Τα φωτογραφίζει ο Δ. Βούλγαρης: «Γυμνά ονόματα κρατάμε». Έτσι τέλειωνε ο Έκο το «Όνομα του ρόδου». Ονόματα απομεινάρια πραγμάτων που φεύγουν, και γι αυτό ονόματα απογυμνωμένα από τις προηγούμενες σημασίες τους».

 

Η μαρμάγκα σηματοδοτεί μια κανονική αλήθεια. Η κοινή γνώμη ταξινομεί με τη δική της κριτική ανάλυση από τη μια εκείνους που πέτυχαν σημαντικά πραγματα, που τόλμησαν κάτι να αλλάξουν ή και εκείνους που ήθελαν αλλά δεν μπόρεσαν. Από την άλλη κοινή γνώμη ταξινομεί με τη δική της αποτίμηση και εκείνους που απέτυχαν γιατί δεν μπορούσαν και εκείνους που απέτυχαν γιατί μπορούσαν, αλλά δεν είχαν το σθένος να προσπαθήσουν για όσα πίστευαν. Στη τελευταία περίπτωση τα πράγματα είναι προφανή. Η μαρμάγκα είναι απόλυτη, πλήρης και δεν σηκώνει συζήτηση, δεν ενδιαφέρεται για άλλοθι. Η ιστορία σού θέτει διλήμματα, προκλήσεις, σού ζητά να λάβεις αποφάσεις, να τολμήσεις γιατί αυτό είπες στη κοινή γνώμη πριν να αναλάβεις μιαν σημαντική ευθύνη. Αν αποτύχεις, αν περάσεις κάτω από τον πήχυ, το θέμα έληξε. Δεν σε σώσει ούτε η μαρμάγκα γιατί δεν ενδιαφέρεται για άλλοθι, προσχήματα, ή δικαιολογίες. Βλέπει μόνο το αποτέλεσμα!