Και ξέρετε τώρα με τον ιντερνέτ τα πράγματα είναι πολύ καλά, για μας που βρεθήκαμε στο εξωτερικό μερικούς αιώνες νωρίτερα, όταν δεν υπήρχε ιντερνέτ και κινητά τηλεφωνά, τα πράγματα ήταν πολύ διαφορετικά. Για να σας δώσω μια εικόνα φανταστείτε ότι εφημερίδες ερχόντουσαν την επομένη και ανάλογα με τις πτήσεις της Ολυμπιακής όπου υπήρχε Ολυμπιακή. Και μην φανταστείτε ότι ερχόντουσαν πλήθος εφημερίδων, με το ζόρι δέκα και όποιος τυχερός τα νέα είδε. Το «νέα» το εννοώ κυριολεκτικά μιας και τα ΝΕΑ ήταν η μοναδική εφημερίδα που έφτανε. Και θυμηθείτε ότι μιλώ για Λονδίνο που είχε και πολλούς έλληνες και καθημερινές πτήσεις της Ολυμπιακής. Στη Φιλανδία τα νέα ερχόντουσαν με το σπάνιο δέμα ή από το τηλέφωνο. Το τηλέφωνο ήταν μια άλλη περιπέτεια αλλά αν αρχίσω και με αυτό στο τέλος θα πιστέψετε ότι ήμουν αυτόπτης μάρτυρας στο χτίσιμο της Ακρόπολης.
Έτσι λοιπόν φρόντισα κι εγώ να τελειώνω με όλες τις δουλειές μου και μόλις ήρθε η ώρα συνδέθηκα με την ιντερνετική διεύθυνση του καναλιού της Βουλής και άρχισα να παρακολουθώ. Και τους είδα όλους και τα είδα όλα!
Τώρα θα πρέπει να καταλάβετε ότι οι δίκες μου εικόνες και είναι διαφορικές από αυτές που έχετε εσείς στην Ελλάδα και οι δική μου πληροφόρηση η ακόμα και επηρεασμοί είναι διαφορετικοί. Εγώ ζω στη Φιλανδία, τη χώρα που το κράτος λειτούργει, με προβλήματα αλλά λειτουργεί τουλάχιστον για τους πολίτες του. Που λειτουργούν και τα συνδικάτα. Τώρα ξέρω ότι έπιασα ένα πολύ ευαίσθητο κομμάτι που και υπήρξε σημείο αναφοράς για όλους τους ομιλητές αλλά περιμένετε. Πριν από λίγες μέρες μιλούσα για τα εργατικά θέματα που συμπεριλαμβάνονται στη καινούργια νομοθεσία με τον γραμματέα του σοσιαλδημοκρατικού κόμματος της Φιλανδίας και στην αναφορά μου στον κατώτερο μισθό με κοίταξε με έκπληξη. Στη Φιλανδία δεν υπάρχει νομοθεσία που να ορίζει τον κατώτερο μισθό από τη δεκαετία του 60! Εκεί παραδέχομαι ότι κι εγώ ξαφνιάστηκα.
Μερικές φορές ασχολούμενος τόσο πολύ με τα ελληνικά θέματα αρχίζεις να πιστεύεις ότι ορισμένα πράγματα που ισχύουν στην Ελλάδα έχουν και οικουμενικό χαρακτήρα η τουλάχιστον ευρωπαϊκό. Και η αναφορά στη δεκαετία του 60 ήταν ακόμα μεγαλύτερη έκπληξη μιας και η Φιλανδία έστησε σε εκείνη τη δεκαετία το περίφημο κράτος πρόνοιας που έχει γίνει και μοντέλο σε παγκόσμιο επίπεδο. Λοιπόν από τη δεκαετία του 60 τους μισθούς και ειδικά το θέμα του κατωτέρου μισθού τον διαπραγματεύονται τα συνδικάτα μέσω του συλλογικού οργάνου τους – κάτι σαν την ΓΣΕΕ – με την αντίστοιχο όργανο των συνομοσπονδιών ιδιοκτητών, έμπορων και βιομηχάνων. Οι διαπραγματεύσεις ξεκινάνε τον Σεπτέμβριο και τελειώνουν γύρω στο τέλος του Νοεμβρίου και τίθενται σε εφαρμογή με το νέο έτος. Το κράτος παίζει το ρόλο του διαιτητή στις διαπραγματεύσεις και πολλές φορές αντιπροσωπεύοντας το ευρύτερο δημόσιο ενδιαφέρον του επεμβαίνει.
Εδώ βέβαια θα πρέπει να καταλάβετε δυο πράγματα. Πρώτον τα συνδικάτα έχουν δύναμη. Μεγάλη δύναμη και όταν αποφασίζουν να κατέβουν σε απεργία η σε κάποια κινητοποίηση τότε συμμετέχουν όλα τα μέλη ανεξαιρέτου πολιτικής θέσης η ένταξης. Στη Φιλανδία έχω ζήσει δυο απεργίες συνδικάτων που πραγματικά μούδιασαν τον τομέα τους και το κράτος έκανε μήνες να συνέρθει από μια απεργία που κράτησε μόνο μια εβδομάδα. Και μιλώ για την απεργία των τεχνικών της κρατικής αεροπλοΐας της Finnair και την απεργία των νοσοκόμων που για να συνέρθει το φιλανδικό ΙΚΑ από την εβδομαδιαία απεργία πέρασαν έξη μήνες. Και στις δυο περιπτώσεις προηγήθηκε μηνιαία ενημέρωση του κοινού των αιτημάτων τους με απολυτή διαφάνεια και ειλικρίνεια. Κανένα από τα δυο συνδικάτα δεν κατέβηκε σε απεργία για να ρίξει την κυβέρνηση αλλά για αιτήματα που αφορούσαν καθαρά τον κλάδο τους. Και στις δυο περιπτώσεις οι πολίτες στην πλειονότητα τους αντιδρούσαν θετικά στα αιτήματα τους.
Η Finnair είναι ημικρατική και οι διαπραγματεύσεις έγιναν με την διεύθυνση της εταιρίας, με τις νοσοκόμες οι διαπραγματεύσεις έγιναν με το υπουργείο. Και στις δυο περιπτώσεις οι διαπραγματεύσεις μετά την επίδειξη δυνάμεως των συνδικάτων οδήγησαν σε λογικές υποχωρήσεις και από τις δυο πλευρές με αποτέλεσμα όταν η απεργία έληξε και οι δυο πλευρές να είναι ικανοποιημένες.
Αυτό που προσπαθώ να σας πω με αυτό το παράδειγμα είναι η απεργία χρησιμοποιήθηκε σαν το τελευταίο όπλο, όταν χρησιμοποιήθηκε αποδείχτηκε επιτυχημένο αλλά εκτός από τα δίκαια αιτήματα των απεργών συνοδεύτηκε και με τη διάθεση λογικής και διαπραγμάτευσης και των δυο πλευρών. Εγώ είμαι μέλος συνδικάτου τα τελευταία δέκα χρόνια. Πληρώνω την μηνιαία συνδρομή μου που είναι για να καλύπτει ένα επιπλέον έσοδο σε περίπτωση που αρρωστήσω, μείνω άνεργος η σε περίπτωση απεργίας που όπως είναι φυσιολογικό δεν πληρώνομαι. Μου έχουν τύχει και οι τρεις περιπτώσεις και στις τρεις ήμουν ευτυχής για την συμμετοχή στο συνδικάτο του κλάδου μου. Και στις τρεις περιπτώσεις δεν υπήρξε κρατική ανάμιξη η νομοθέτημα.
Τώρα λέγοντας σας ότι αυτά ισχύουν από την δεκαετία του 60 σημαίνει ότι έχουν γίνει και συνείδηση στους εργαζόμενους και έχοντας ζήσει – όπως σας είπα και παραπάνω – τις επιπτώσεις καταλαβαίνω το πώς και το γιατί υπάρχουν πράγματα στην ελληνική πραγματικότητα που ο Όλι Ρεν και ο κάθε Ρεν που έρχεται αυτή τη στιγμή με την τρόικα στην Ελλάδα δεν μπορεί να καταλάβει. Είναι πέρα από τη λογική τους. Ο κύριος Όλι Ρεν, αυτός ο κύριος που είπε το περίφημο «καλό κουράγιο» καταλαβαίνει καλά τι σημαίνει εργατικά νομοσχέδια αλλά δεν μπορεί να καταλάβει με τίποτα τι σημαίνουν στην Ελλάδα εργατικές συμβάσεις με το κράτος να νομοθετεί. Και επειδή κανένας δεν ασχολήθηκε να του εξηγήσει παίρνοντας σαν δεδομένο ότι το ότι συμβαίνει στην Ελλάδα είναι οικουμενικό τα πράγματα μπλέκονται. Στην ουσία έχεις δυο ομάδες που διαπραγματεύονται μιλώντας δυο διαφορετικές γλώσσες. Και αυτό συμβαίνει στα πάντα. Το επαναλαμβάνω μπας και το καταλάβουμε καλύτερα. ΣΤΑ ΠΑΝΤΑ!
Σε μια διαπραγμάτευση λοιπόν το πρώτο σημείο που θα πρέπει να ξεκαθαριστεί είναι ότι και οι δυο πλευρές μιλάνε την ίδια γλώσσα και να οριοθετηθούν τουλάχιστον τα κοινά σημεία σαν σημείο έναρξης και αναφοράς. Είμαι σίγουρος ότι κανένας δεν εξήγησε τι είναι το επίδομα γάμου και γιατί δινόνταν η θα πρέπει να δίνεται. Από τη μια πλευρά θα αναφέρθηκε σαν γυναικείο δικαίωμα και η άλλη θα το παρέλαβε σαν ένα ακόμα γραφικό δείγμα που έχει να κάνει με την τοπική κουλτούρα. Με αλλά λόγια να αγαπιόμαστε!
Και μετά από ένα τέτοιο κύκλο διαπραγματεύσεων που η κάθε πλευρά σκέφτεται και κρίνει μέσα από τον μικρόκοσμο της φτάσαμε στην περίφημη Τετάρτη της ψηφοφορίας.
Λοιπόν αδέλφια είμαι πολύ μακριά και πολλά από αυτά που σας συμβαίνουν προσπαθώ να τα νιώσω η τα νιώθω σε δεύτερο χέρι. Όλοι μου οι φίλοι ανεξαιρέτως έχουν νιώσει το βάρος των μέτρων και όλοι το έχουν νιώσει βαρύ. Όλοι μου οι φίλοι είδαν τον τελευταίο χρόνο τα εισοδήματα τους να μειώνονται και σε κάποιες περιπτώσεις να εξαφανίζονται. Όλοι μου οι φίλοι ανεξαιρέτως αγωνιούν και το μέλλον των παιδιών τους έχει γίνει τρόμος και εφιάλτης. Και αυτό που τους τρομοκρατεί ακόμα περισσότερο είναι η σκέψη ότι δεν θα μπορέσουν να βοηθήσουν τα ίδια τους τα παιδιά. Και μετά έρχεται ο πανικός.
Το τελευταίο χρόνο λαβαίνω ηλεκτρονικά μηνύματα από γνωστούς και αγνώστους που με ερωτάνε αν ξέρω κάτι περισσότερο από τις Βρυξέλες, από το Ελσίνκι η το Βερολίνο. Όλα τελειώνουν με το «τα χειρότερα έρχονται» Ξέρετε τι σημαίνει αυτό; Ότι η ελπίδα πεθαίνει και ο πανικός μένει.
Άκουσα τον πρωθυπουργό και όλους τους αρχηγούς των κομμάτων. Άκουσα και τις δευτερολογίες, διάβασα και τα παραπολιτικά στα μπλογκς και παράλληλα άκουγα τις σκέψεις δημοσιογράφων σε ότι τουλάχιστον μπορούσα να πιάσω στο ιντερνέτ. Ο Σαμαράς, Ο Βενιζέλος και ο Κουβέλης, σε διαφορετικούς τόνους ο καθένας και σε διαφορετικό ύφος είπαν ότι η Ελλάδα κινδυνεύει κυρίως από αναξιοπιστία. Και οι τρεις είπαν ότι πρέπει οι έλληνες να αποδείξουμε ότι δεν είμαστε αυτό το «χύμα» που όλοι πιστεύουν για να συνεχίσουν να μας βοηθάνε. Και εάν το αποδείξουμε …μπορεί να μας βοηθήσουν. Και με αυτό το βοηθάνε εννοούσαν τον Όλι Ρεν που λέγαμε προηγουμένως που άλλα του λέμε άλλα καταλαβαίνει. Τσίπρας και Καμένος είπαν σε διαφορετικούς τόνους ο καθένας και σε διαφορετικό ύφος είπαν ότι η Ελλάδα κινδυνεύει και ότι πρέπει να επιβάλουμε το σεβασμό προς εμάς – κι εγώ ο ανόητος που νόμιζα ότι τον κερδίζεις το σεβασμό – και να δούμε τι θα βγει στο τέλος. Και η κυρία Παπαρήγα μου είπε ότι η δευτέρα παρουσία όπου να ναι έρχεται κι είμαστε στους χαμένους. Ελπίδα πουθενά. Μόνο πανικός.
Την Χρυσή Αυγή δεν τη συμπεριλαμβάνω γιατί αυτοί είναι οι μόνοι που πραγματικά πανηγυρίζουν σε αυτές τις περιπτώσεις, μαζεύοντας ψηφουλάκια στο λάκο με τα φίδια που ανοίγουν. Ξέχωρα από αυτό, τα πρόσωπα τους όποτε τους πλησίαζε ο φακός της τηλεόρασης έδειχναν παγερή κακία που τα έκανε αποκρουστικά.
«Αλλά μη βάλεις στοίχημα για το αποτέλεσμα,» είπε ο συνομιλητής στο φατσοβιβλίο που σας έλεγα στην αρχή και είχε δίκιο. Το μόνο που έμεινε από αυτή τη συνεδρίαση, από τις διαγραφές, τις αποχωρήσεις και τις – κατ εμένα αστείες – αψιμαχίες, ήταν η αμφιβολία. Το μόνο σίγουρο ήταν ότι όπου υπάρχουν πολλά «εάν» και «αλλά» πεθάνει η ελπίδα και αυτό είναι ένα στοίχημα που ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΚΕΡΔΙΣΟΥΜΕ κύριε Σαμαρά, κύριε Βενιζέλο, κύριε Κουβέλη, κύριε Τσίπρα, κύριε Καμένε και κυρία Παπαρήγα. Γιατί στο τέλος θα υπάρχει το γνωστό σύμβολο με το χαμόγελο και το ματάκι που κλείνει πονηρά αλλά πολύ φοβάμαι δεν θα υπάρχει Ελλάδα.
