γράφει ο Νικόλαος Χρ Γκίκας
Παρότι υπάρχει μια τάση αποπληθωρισμού εξαιτίας της πτώσης των τιμών της ενέργειας και της ύφεσης στην Ε.Ε, εντούτοις η αισχροκέρδεια στέκει ψηλά. Νωρίτερα της ενεργειακής κρίσης, οι κτηνοτρόφοι αγόραζαν το καλαμπόκι στα 18 λεπτά. Στην κρίση, έφτασε τα 38 λεπτά και σήμερα στα 24-25 λεπτά. Η τιμή του κρέατος όμως δεν μειώθηκε αντίστοιχα.
Το πρόβειο γάλα, προ κρίσης το αγόραζε το τυροκομείο κάτω του ευρώ. Στην κρίση έφτασε το 1,67 ευρώ ενώ σήμερα είναι στο 1,58 ευρώ. Η φέτα, λοιπόν , έφτασε τα 12 με 14 ευρώ αλλά δεν έπεσε έκτοτε. Το 1 ευρώ του κατσικίσιου γάλακτος στον κτηνοτρόφο, φτάνει στα 2,5 ευρώ στο ράφι, ενώ τα 50 λεπτά του αγελαδινού γίνονται 1,5 ευρώ στο ράφι. Τα βασικά λιπάσματα είναι 20% κάτω από πέρυσι, ενώ τα εξαγώγιμα σιτάρια είναι επίσης πτωτικά. Στην τοπική αγορά, δημοφιλές ψάρι ιχθυοκαλλιέργειας, πωλείται απ’ όλα τα ψαράδικα στην ίδια τιμή.
Πως δικαιολογείται όταν οι αγορές τους, το εργατικό κόστος και τα πάγια είναι διαφορετικά;
Όλοι οι πωλητές διέθεταν τα ξύλα στα 160 ευρώ τον τόνο. Ο λογαριασμός δεν βγαίνει ακόμη κι αν ξύλευσαν το ίδιο δάσος. Η ντομάτα στην πόλη μας πωλείται στα 2,5 ευρώ ενώ στην ανταγωνιστικότερη αγορά της Λάρισας, η ίδια διαφημιζόμενη Τρικαλινή ντομάτα, προς 1,5-2 ευρώ. Μπορεί, λοιπόν , να ακρίβυνε το ελαιόλαδο στη βάση προσφοράς και ζήτησης, εξαιτίας των ελλειμματικών ποσοτήτων στη μεσογειακή λεκάνη, αλλά δεν συμβαίνει το ίδιο σε πλήθος προϊόντων πρώτης ανάγκης.
Τα παραδείγματα είναι πολλά. Το αφήγημα των εκάστοτε κυβερνώντων αναζητά αποπροσανατολιστικές κατασκευές αποδιοπομπαίων τράγων, τους κακούς ξένους τότε, τις πολυεθνικές σήμερα, προκειμένου να μασκαρέψει την αλήθεια. Ένας βολικός φθηνός λαϊκισμός, ενόσω τα προϊόντα τους αφορούν κυρίως καθαριστικά και απορρυπαντικά και όχι είδη πρώτης ανάγκης. Το ψωμί όμως, το κρέας, το γάλα, τα ζυμαρικά, η μαναβική και τα θαλασσινά, αποτελούν ήδη πρώτης ανάγκης που σχετίζονται με την ενδογενή μικρομεσαία επιχειρηματικότητα.
Φαίνεται , λοιπόν, πως κυρίως στον κλάδο των τροφίμων, παραγωγοί και μεταποιητές τιμολογούν με υψηλότερο περιθώριο κέρδους, όπως συνέβαινε στην κρίση, στα πλαίσια δίκαιης υποθετικά τιμής για εκείνους. Ενστερνίζονται την κυνική ομολογία του πρωθυπουργού πως ότι χάνει η κοινωνία το κερδίζουν οι παραγωγοί. Αυτή η παραδοχή επιφέρει στρεβλώσεις και επιτείνει δραματικά τις κοινωνικές ανισότητες, καθώς δεν αξιολογούν ποια είναι δίκαιη τιμή για τον εργάτη, τον υπάλληλο του βασικού ή τον πολύτεκνο. Γιατί δηλαδή τη ζημία των εκατομμυρίων καταναλωτών θα πρέπει να την καρπώνονται λίγοι επιτήδειοι παραγωγοί και μεταποιητές;
Αντί , λοιπόν, για επιδοματικά ημίμετρα και λογικές έμμεσης διατίμησης, απαιτούνται εξονυχιστικοί έλεγχοι στην αγορά και πάταξη των καρτέλ που στρεβλώνουν τον ανταγωνισμό.
