Η συζήτηση θα ήταν σοβαρή, αν δεν ήταν ουσιωδώς παραπλανητική. Η Κυπριακή Δημοκρατία διαθέτει ένα πολύ ισχυρό πολιτικό φορτίο: συμμετοχή στον ΟΗΕ, πλήρες μέλος της ΕΕ, συμμετοχή σε διεθνείς οργανισμούς, συνθήκες, συμβάσεις με διεθνή ισχύ με πλήρη έκφραση της ιδιότητάς της ως διεθνως αναγνωρισμένης Δημοκρατίας. Στην περίπτωση λύσης, αυτός ο πλούτος θα ενσωματωθεί στη νέα συνταγματική δομή και έτσι θα διασφαλιστεί η συνέχεια, χωρίς κενά και χωρίς «ενταξιακές συνομιλίες από την αρχή» όπως θα συμβεί με τη συμμετοχή της νήσου στην ΕΕ. Για παράδειγμα, η Κύπρος θα παραμείνει ένα πλήρες μέλος της ΕΕ και θα ενεργοποιήσει με πληρότητα τις πρόνοιες της Συνθήκης Προσχώρησης της 16ης Απριλίου 2003. Επιγραμματικά: ένταξη στην ΕΕ την 1η Μαίου 2004, αναστολή εφαρμογής του κεκτημένου στην κατεχόμενη περιοχή, ενεργοποίηση της πρόνοιας για συμμετοχή ολόκληρης της επικράτειας με την υπογραφή συμφωνίας για επίλυση.
Η δημόσια συζήτηση επί του θέματος και ορισμένες εκτιμήσεις γύρω από το ζήτημα έδωσαν την αφορμή στον Μ. Μπουρτζού, εκπρόσωπο τύπου του Μ. Ακιντζί να πει τα εξής σύμφωνα με σχετικό ρεπορτάζ στο ΚΥΠΕ στις 4/2/16:
«το κοινό ανακοινωθέν της 11ης Φεβρουαρίου 2014 είναι ένα σημαντικό έγγραφο, προσθέτοντας ότι οι διαπραγματεύσεις διεξάγονται στο πλαίσιο αυτό. Αναφερόμενος στο θέμα της δημιουργίας του νέου κράτους είπε ότι αυτό είναι ένα θέμα που συζητείται για χρόνια χωρίς αποτέλεσμα, σημειώνοντας ότι «σύμφωνα με το ότι οι δύο πλευρές δεν γνωρίζουν η μία την άλλη και με το ότι δεν διαπραγματευόμαστε τη δημιουργία μιας συνομοσπονδίας δύο κυρίαρχων κρατών, το φυσικό είναι να δημιουργήσουμε μία Ενωμένη Ομοσπονδιακή Κύπρο δύο συνιστωσών πολιτειών. Και είναι πολύ ξεκάθαρο ότι το κοινό ανακοινωθέν της 11ης Φεβρουαρίου 2014 βρίσκεται σε αυτό το πλαίσιο».
Ο Μπουρτζού παρέθεσε δήλωση που ο Μουσταφά Ακιντζί έκανε την 1η Σεπτεμβρίου, 2015. Σύμφωνα με τη δήλωση αυτή, «η νέα αυτή δομή που θα δημιουργηθεί – η οποία στο όνομα, στη σημαία και σε όλα της θα είναι μια νέα δομή- θα είναι μια ομοσπονδιακή δομή. Αλλά αυτή η νέα δομή δεν θα πάει να υποβάλει ξανά αίτηση για να γίνει μέλος των Ηνωμένων Εθνών και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Εκεί η νέα δομή θα αντικαταστήσει την παλιά δομή. Έτσι έχουν τα πράγματα. Η «ΤΔΒΚ» με όλα της είναι μια δομή. Και εγώ είμαι ο Πρόεδρος αυτής της δομής. Και αυτή η δομή θα βρεθεί μέσα σε μια νέα διάρθρωση. Θα μετεξελιχθεί σε μια Συνιστώσα Πολιτεία. Με τον ίδιο τρόπο, και η δομή η οποία αυτή την στιγμή ελέγχεται από τους Ελληνοκύπριους θα μετεξελιχθεί σε μια Συνιστώσα Πολιτεία, η οποία θα βρίσκεται και πάλι υπό τον έλεγχο των Ελληνοκυπρίων και εμείς θα έχουμε τη θέση μας στον ομόσπονδο συνεταιρισμό που θα δημιουργήσουν αυτές οι δύο δομές». (ΚΥΠΕ, 4/2/16).
Η παράθεση της πιο πάνω δήλωσης Μπουρτζού δείχνει δύο πολύ σημαντικά πράγματα: πρώτο, οι διαφορές ανάμεσα στην ε/κ και τ/κ κοινότητα παραμένουν ως προς την ιστορική εξέλιξη του κυπριακού, (λ.χ. 1964, 1974, 1983), και, δεύτερο, οι δύο πλευρές συμφωνούν πάνω στην πολιτική κατεύθυνση για τη μελλοντική δομή του νέου κράτους όπως αυτή περιλαμβάνεται στο Κοινό Ανακοινωθέν της 11ης Φεβρουαρίου 2014 το οποίο υπεγράφη μεταξύ του Προέδρου Αναστασιάδη και του τότε τ/κ ηγέτη Ν. Έρογλου.
Στη σημερινή συζήτηση τα πράγματα έχουν μια σαφή κατεύθυνση: είτε παραμένεις σε μια παρελθοντική συζήτηση η οποία με ακρίβεια θα οδηγήσει σε αδιέξοδο, είτε αξιοποιείς ένα ακόμα πολιτικό κεκτημένο στη διαδρομή του κυπριακού όπως είναι το Κοινό Ανακοινωθέν της 11ης Φεβρουαρίου 2014. Έτσι κτίζεις πάνω σε αυτό μια νέα συμφωνία με ισχυρή διεθνή υποστήριξη την οποία θα προστατεύει τόσο ο ΟΗΕ όσο και η ΕΕ. Η νέα συμφωνία προφανώς θα οικοδομήσει μια νέα συνταγματική διάρθρωση η οποία θα έχει νέο σύνταγμα, δική του σημαία και ύμνο, συμφωνημένη από τις δύο κοινότητες πολιτική και διοικητική δομή, με κεκτημένο πλούτο της, την πλήρη συμμετοχή στην ΕΕ και τον ΟΗΕ. Η νέα συνταγματική διάρθρωση όπως συμβαίνει σε κάθε σύγχρονο κράτος θα περάσει μέσα από τη διαδικασία ενός δημοψηφίσματος και στις δύο κοινότητες, έτσι που ο λαός της Κύπρου να έχει τον τελικό λόγο.
