Ο Κένεντι, υπήρξε ο 35ος πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών και μέλος του δημοκρατικού κόμματος, του οποίου ο ξαφνικός και βίαιος θάνατος μέχρι και σήμερα αποτελεί ένα μυστήριο! Όμως η περίφημη φράση του ζει μέχρι και σήμερα και συχνά πυκνά πολιτικοί διαφόρων αποχρώσεων την επικαλούνται δικαιώνοντας έτσι μία άλλη ρήση του αμερικανού προέδρου που είπε δύο χρόνια μετά: «Ένας άνθρωπος μπορεί να πεθάνει, έθνη μπορεί να ανέβουν ή να πέσουν, αλλά μια ιδέα συνεχίζει να ζει.» Το τι μπορούμε εμείς να κάνουμε για την πατρίδα και όχι η πατρίδα για εμάς, στις δεκαετίες που ακολούθησαν καλλιεργήθηκε στην πολιτική συνείδηση και αυτό ας μου επιτραπεί η έκφραση διέφθειρε την ατομική πρωτοβουλία και δημιούργησε ένα δίπολο, με τον ένα πόλο να είναι οι πολίτες και τον άλλο πόλο να είναι το κράτος – κυβέρνηση.
Όπως υπογραμμίζει και ο Φρίντμαν στον πρόλογο του «Καπιταλισμός και Ελευθερία»: Το οργανικό «τι μπορείτε να κάνετε εσείς για τη χώρα σας» υποδηλώνει ότι η κυβέρνηση είναι ο κύριος ή η θεότητα και ο πολίτης ο λειτουργός ή ο λάτρης και προσθέτει ότι, για τον ελεύθερο άνθρωπο, η χώρα είναι το σύνολο των ατόμων που την απαρτίζουν, όχι κάτι πάνω από αυτά. Είναι το κομβικό εκείνο σημείο που οι πολίτες, ως άλλοι Χριστιανοί για να παραφράσω τον Νίτσε, αφού θεοποιούν το κράτος, υποτάσσονται στην υπηρεσία του και παύουν να δημιουργούν. Προσδοκούν τη Δευτέρα Παρουσία (εν προκειμένω την έξοδο από την κρίση) και μέχρι τότε παραιτούνται από τον αγώνα της ζωής και την ορμή για εξέλιξη.
Είναι θα λέγαμε πιστοί στα κρατικά θέλω και περιμένουν εναγωνίως την πατρική (κρατική) αγκαλιά και επιβεβαίωση. Έτσι η δημιουργικότητα πεθαίνει, η πρωτοβουλία συρρικνώνεται και στο τέλος άλλοτε άμεσα και άλλοτε έμμεσα η ελευθερία του ίδιου του ατόμου παραγκωνίζεται. Χωρίς να χρειαστεί να ανατρέξει κανείς στην μακρινή ιστορία, απλά και μόνο μελετώντας την πορεία της Ελλάδας τα τελευταία πέντε χρόνια θα διαπιστώσει, ότι ο Έλληνας αμέτοχος επί της ουσίας παρακολουθεί από τη μία το ελληνικό κράτος και από την άλλη το «ευρωπαϊκό κράτος» και καρτερά να λάβει τις ντιρεκτίβες του!
Το «τι θα κάνεις εσύ για το κράτος», έχει μετατραπεί σήμερα στις πλάκες με τις δέκα εντολές του Μωυσή. Η ατομική πρωτοβουλία συρρικνώνεται γιατί το κράτος θα μας πουν, δε βοηθάει, γιατί το κράτος δε δίνει, γιατί το κράτος δεν είναι οργανωμένο και ένα σωρό άλλα. Η ύπαρξη του κράτους εξυπηρετεί το να ζούμε οργανωμένα, το να ζούμε με ασφάλεια, όπως αιώνες πριν είχε κατανοήσει ο Αριστοτέλης. Παραδοθήκαμε όμως στον πατερναλισμό του κράτους, για να δικαιολογήσουμε την οκνηρία μας. Δεν εισηγούμαι την μη αναγνώριση και υπακοή στο κράτος προφανώς, αλλά διαχωρίζω την έννοια κράτος, από την έννοια κοινωνία! Η κοινωνία είναι ένας ζωντανός οργανισμός που απλά ρυθμίζεται από το κράτος, αλλά δεν καθορίζεται απαραίτητα από αυτό. Το κράτος που χαρακτήρισε ως Λεβιάθαν ο Χομπς, μολονότι ασκεί μεταξύ άλλων το μονοπώλιο στην εξουσία, περιορίζει το άτομο μόνο στο βαθμό που αυτό εξυπηρετεί την κοινωνική ειρήνη.
Σήμερα κρυμμένοι πίσω και από το κράτος και από την Ευρώπη περιμένουμε νέες οδηγίες για να ζήσουμε, περιμένουμε να μας πουν τι μπορούμε να κάνουμε εμείς για τη χώρα, τι μπορούμε να κάνουμε εμείς για την Ένωση. Όμως τα μεγάλα επιτεύγματα του πολιτισμού, για να δανειστώ πάλι τη σκέψη του Φρίντμαν, στην αρχιτεκτονική, στην επιστήμη ή τη λογοτεχνία, στη βιομηχανία ή τη γεωργία δεν προήλθαν ποτέ από κάποια συγκεντρωτική κυβέρνηση. Κανένας δεν άνοιξε ορίζοντες στην ανθρώπινη γνώση και κατανόηση στη λογοτεχνία, στις τεχνικές δυνατότητες ή στην ανακούφιση του ανθρώπινου πόνου επειδή υπάκουσε σε κυβερνητικές ντιρεκτίβες…
