ένα διήγημα του Μάνου Μαυρομουστακάκη.
Ε. Να σας συστηθώ. Είμαι ο πιο δυνατός ελέφαντας της περιοχής, ο άρχοντάς της, στη θέση του λέοντα που παραιτήθηκε για οικογενειακούς λόγους. Της περιοχής που τη λένε ζούγκλα. Κάποιοι άνθρωποι την ονόμασαν έτσι. Όπως κάτι πόλεις, που ζουν. Δεν έχω καταλάβει ποια σχέση μπορεί να έχουν. Φίλοι μου μετέφεραν πάντως, ότι εκεί συνωστίζονται πολλοί της συνομοταξίας τους, ότι αντί για δέντρα έχουν πολυόροφες τσιμεντένιες κατοικίες, αντί για οξυγόνο έχουν άλλα αέρια συμπληρωματικά και πως αντί για ήλιο και φεγγάρι, έχουν κάτι τεχνητά φώτα, που φτιάχνουν τη νύχτα μέρα.
Εντάξει δεν κυριολεκτούν…
Ε. Ακόμα χειρότερα. Θες να πεις ότι μιλούν μεταφορικά και χρησιμοποιούν τον όρο «ζούγκλα» μειωτικά… Ε, ακόμα χειρότερα.
Μην τους κακίζεις. Ξέρεις αυτά τα αέρια, άκουσα ότι έχουν παρενέργειες.
Μπορεί να μην έχουν καλή απόκριση στα ερεθίσματα, εξ’ αιτίας τους.
Ε. Άλλα μου λες τώρα. Δε ξέρω αν αυτά τα αέρια έχουν επηρεάσει την ικανότητα τους για προσλαμβάνουσες, που λέμε και μεις οι ελέφαντες, δε λέω αυτό εγώ.
Για την κριτική τους ικανότητα μιλούσα. Την δυνατότητά τους να επεξεργάζονται και να συσχετίζουν ερεθίσματα και στη συνέχεια να εξαγάγουν συμπεράσματα.
Ας το πω καλύτερα, παράγωγες σκέψεις.
Ελέφαντα δεν είναι όλοι ίδιοι. Μου έχουν πει ότι κάποιοι ανάμεσα τους διαφέρουν και μάλιστα η συμπεριφορά τους δείχνει να είναι πιο ψαγμένη.
Ε. Αν εννοείς αυτό που υποψιάζομαι, πολύ αμφιβάλλω. Αυτοί έχουν συνεχώς κρεμασμένα στα χέρια τους κάτι μηχανήματα που τα κοιτούν συνέχεια και υποπτεύομαι ότι αυτά τους υπαγορεύουν όσα που σκέπτονται και λένε.
Και μεις τους περνάμε για έξυπνους.
Τα παραλές. Αυτά τα χρησιμοποιούν για να ενημερώνονται. Για ό,τι γίνεται γύρω τους, αλλά και στα πέρατα της πόλης τους και ακόμα παραπέρα. Μέχρι και εδώ που μιλάμε.
Ε. Μη μου πεις ότι έχουν στήσει αυτί τώρα και ακούνε τι τσαμπουνάμε μεταξύ μας… άσε που και έτσι να είναι, σιγά μην καταλάβουν τη γλώσσα μας. Είναι τόσο πρωτόγονοι οργανισμοί, που νομίζουν ότι συνεννοούμαστε με βρυχηθμούς.
Το έχω ακούσει κι αυτό. Όταν κάποιος θυμώνει να του λέει ο άλλος, τι μουγκρίζεις τώρα ή τι βρυχάσαι, το ίδιο κάνει … και είναι σαν να του λέει … ότι δεν λες τίποτα τώρα και μόνο κάτι λαμπάκια αναβοσβήνουν στο κρανίο σου.
Ε. Ξέρεις κι εγώ έχω ακούσει ότι με λένε … παχύδερμο. Δε ξέρω αν το λένε για καλό, κάτι μου λέει πως όχι, πάντως ακόμα και έτσι, ακόμα κι αν υπολανθάνει η ιδέα μου αυτή στον εγκέφαλο μου, πρέπει να σου εξομολογηθώ ότι τρέφω σοβαρές αμφιβολίες για την αισθητική τους επάρκεια. Αντιθέτως μάλιστα θα έλεγα, ότι περισσεύουν οι ενστάσεις μου…
Εντάξει, εντάξει, ελέφαντα, μου έχεις δώσει το στίγμα σου. Εντούτοις οι άνθρωποι δεν ανήκουν στο βασίλειο που ηγεμονεύεις, οπότε δεν καταλαβαίνω γιατί σε κόφτει η άποψη τους και από που πηγάζει η σπουδή σου να τους ακτινογραφήσεις…
Ε. Καλέ μου σύμβουλε. Σήμερα εκεί, αύριο αλλού. Μπορεί και δω. Οι πραγματικοί ηγεμόνες πρέπει να είναι προνοητικοί. Ύστερα δε ρωτώ μόνο εσένα… διασταυρώνω τις πληροφορίες μου και με άλλα ζώα, που έτυχε να συγχρωτισθούν, τα ίδια ή … συγγενείς τους με ανθρώπους. Είναι και κάτι άλλο. Με παραξένεψαν και οι αναφορές, που κάνουν λόγο για την ανωτερότητα, που πιστεύουν πως έχουν συγκριτικά με μας. Μάλιστα αφήνουν να εννοηθεί ότι αυτή η τάση κάποια στιγμή θα κατοχυρωθεί και εν τοις πράγμασι.
Χμμ… και εγώ έχω ακούσει πολλά γι’ αυτό. Δε σου κρύβω άρχοντα ότι τα μισά αν είναι απ’ αυτά αληθινά θα έπρεπε να έχω χεστεί από το φόβο μου.
Ε. Ατυχής ο παραλληλισμός, γιατί τελευταία πολλοί έχουν αντιληφθεί ότι έχεις διαρροϊκά επεισόδια.
Ναι… στο προφτάσανε κι αυτό, άρχοντα μου. Μισό λεπτό μου επιτρέπεις και επιστρέφω αμέσως, με εξουσιάζει το έντερο μου άρχοντα μου…
Ε. Πήγαινε. Δε έχω κέφι να μοιραστώ την εμπειρία σου.
Τρέεεχωωω ! αχ.. αχ… πάρε και τούτη, πάρε και κείνη, παλιοχορτάρι, παλιοφτέρη, μαρτυριάρικα φυτά… έεερχομαι βασιλιά μου…
Ε. Τακτοποιήθηκες;
Όλα λίπασμα… που λένε και οι γιοι μου.
Ε. Αμάν αυτοί οι νεωτερισμοί στη γλώσσα. Τίποτα δεν θ’ αφήσω όπως το βρήκα στο τέλος…
Ξέρεις πως το λένε αυτό οι άνθρωποι; Όλα τζάμι…
Ε. Τι είναι ετούτο πάλι;
Κάτι που βλέπεις πίσω του και καθρεφτίζεσαι κιόλας, όπως στην ήσυχη λίμνη
Ε. Έχουν λίμνες εκεί που μένουν οι άνθρωποι; Για πες, γιατί όλα μισερά τα μαθαίνω
Κάποιοι. Οι πιο πολλοί όμως όχι.
Ε. Εκείνοι τι λένε;
Γαμάει !!!
Ε. Ποιός ποιόν;
Δε ξέρω. Απ’ ό,τι έχω καταλάβει πρέπει να είναι απρόσωπη έκφραση.
Ε. Κατάλαβα… κανείς κανέναν. Απ’ ό,τι έχω διαπιστώσει όμως, είναι ένα θέμα που τους απασχολεί διαρκώς. Δεν έχουν περιοδικότητα στον χρόνο που το κάνουν, μου έχουν πει.
Σωστά στο μετέφεραν άρχοντα. Ο χρόνος τους έχει άστατη περίοδο. Οπότε αν είναι έτσι «παθείς» ο χρόνος τους, φαντάσου οι ίδιοι τι έχουν πάθει.
Ε. Αν είναι έτσι άστατοι όπως μου λες, πως να τους προβλέψουμε τότε;
Σάμπως να στέλναμε κανέναν ειδικό από μας να τους μελετήσει;
Πρέπει να κάνουμε πρώτα αίτημα φιλίας και να το αποδεχθούν κιόλας.
Δεν είναι τόσο απλό όσο φαίνεται.
Ε. Γιατί να μη το αποδεχθούν; Φίλοι θα πάμε. Θα τους κρατάμε και δώρα, φρούτα και βολβούς και …
Έχουν πολλά απ’ αυτά
Ε. Μη μου λες έτσι… και πώς έχουν, χωρίς τόπους να τα βλασταίνουν;
Έχουν και τέτοιους. Είχαν κρατήσει για ενθύμιο λίγη καλλιεργήσιμη γη και την εκμεταλλεύονται
Ε. Και την υπόλοιπη;
Τη σκεπάσανε με τσιμέντα και χαλίκια και άλλα
Ε. Παράξενο, που δε θέλουνε να την εκμεταλλεύονται
Δεν ευκαιρούν, γιατί εκμεταλλεύονται ο ένας τον άλλο και έτσι δεν τους μένει χρόνος.
Ε. Ωραία. Ποιος το σκέφτηκε αυτό;
Κανείς πρώτος. Όλοι μαζί. Σαν να είχαν προσημείωση στο αίμα τους.
Απ’ ό,τι φαίνεται όμως είχε μεγάλη απήχηση η ιδέα, γιατί έκτοτε δεν έπαψαν να διαγκωνίζονται ποιος θα την εκτελέσει επιτυχέστερα.
Ε. Επικίνδυνο μου ακούγεται. Αυτή την πληροφορία θα ήθελα να τη διαβαθμίσεις ως άκρως απόρρητη.
Γιατί, τι φοβάσαι άρχοντα μου;
Ε. Οι κακές συνήθειες εύκολα μεταδίδονται. Είναι οι πιο κολλητικές από τις μολυσματικές ασθένειες.
Μη φοβάσαι. Αυτές οι επιδημίες είναι αποκλειστικά ανθρώπινες.
Ε. Εμένα γιατί μου έχει κολλήσει η ιδέα ότι απεργάζονται κάποιο σχέδιο;
Η χρήση της γλώσσας τους, αυτή παραποίηση των αρχικών εννοιών… μου μοιάζει πολύ ύποπτη.
Έχεις κάτι στο μυαλό σου;
Ε. Λέξεις κατ΄αρχάς. Αναφέραμε ήδη μερικές. Ξέχασες; Παχύδερμο, ζούγκλα, μουγκρίζεις και άλλες που τώρα δεν έχει νόημα να στις απαριθμήσω.
Πιστεύεις ότι αυτό συνιστά αληθινό κίνδυνο;
Ε. Έτσι ξεκινούν όλα. Αύριο είναι πιθανόν να λένε φιλία και να εννοούν να μας φυλακίσουν σε κλουβιά. Λέμε τώρα…
Πώς σου ήρθε τόσο –συγγνώμη κιόλας- διεστραμμένη ιδέα στο κεφάλι άρχοντα μου;
Ε. Δυστυχώς για να αντιμετωπίσεις κάποιον πρέπει να μάθεις τα όπλα του και τον τρόπο που τα χρησιμοποιεί. Ταράζομαι όταν κάνω παρόμοιες σκέψεις, αλλά είπαμε, ένας άρχοντας πρέπει να προνοεί.
Για να ησυχάσεις άρχοντα μου, θα σου πω τούτο πάντως… ότι οι άνθρωποι απ’ ό,τι μαθαίνω μαζεύονται σε πόλεις και καθόλου δε σκέπτονται να μένουν σε ζούγκλες.
Ε. Επικίνδυνο αυτό. Αν αποκοπούν από κάτι εντελώς, αύριο θα τα αποζητήσουν με μεγαλύτερο μένος
Για ποιο λόγο;
Ε. Θα αντιληφθούν πόσο πολύτιμο ήταν και θα σκοτωθούν μεταξύ τους ποιος θα πρωτοπρολάβει να πατήσει πόδι.
Δεν το είχα σκεφτεί ποτέ αυτό.
Ε. Πρέπει επειγόντως να εγκαταστήσουμε ανθρώπους στη ζούγκλα μας.
Ξέρω ακούγεται τρελό, μα σκέψου, σιγά σιγά θα μαθαίναμε ο ένας τον άλλον και …ίσως τα πράγματα να μην άλλαζαν τόσο βίαια … κάποτε.
Είσαι σίγουρος δηλαδή, ότι θα αλλάξουν κάποτε άρχοντα μου.
Ε. Πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι για κείνη τη μέρα. Πρέπει να διαφυλάξουμε την ταυτότητα μας και να δώσουμε με το παράδειγμα μας στους ανθρώπους να καταλάβουν, τι εννοούμε εμείς ως φυσική ζωή.
Θα καταλάβουν; Εσύ μου είπες ότι δεν τους εμπιστεύεσαι.
Ε. Αυτό δεν θα αλλάξει. Όμως πρέπει από κάπου να ξεκινήσουμε.
Να δείξουμε πρώτοι εμείς τα χέρια μας, ότι τα έχουμε για να συνεργαζόμαστε.
Πώς θα επιβιώσουμε αν δεν σεβόμαστε αυτό … τουλάχιστον για αρχή;
Αν δεν γίνει αυτό, έχουμε εναλλακτικό σχέδιο;
Ε. Αν είχαμε θα εφαρμόζαμε αυτό για πρώτο. Δυστυχώς έχω ακούσει και κάτι που εσύ δεν μου είπες, ίσως για να μη με ταράξεις.
Ποιο είναι αυτό πάλι;
Ε. Ότι τους αρέσει να σκοτώνουν. Πολλές φορές για διασκέδαση.
Αυτό άρχοντα μου, αν μου επιτρέπεις δεν είναι μόνο προνόμιο των ανθρώπων. Ξέρεις πολύ καλά ότι και μεις εδώ στη ζούγκλα έχουμε ανάλογες ιστορίες.
Τα σαρκοβόρα σκοτώνουν για να φάνε και μάλιστα δείχνουν να απολαμβάνουν το γεύμα τους.
Ε. Δεν εννοούσα αυτό. Μου μετέφεραν ότι οι άνθρωποι σκοτώνουν πολλές φορές έτσι απλά για να σκοτώσουν. Δεν είναι η πείνα τους που τους οπλίζει το χέρι.
Μα αυτό είναι ανήκουστο. Υπάρχει τέτοιο ζώο, που να σκοτώνει χωρίς λόγο;
Ε. Στην αρχή δεν το πίστεψα. Όμως μου ήρθαν κάτι απανωτές πληροφορίες από διπλανές ζούγκλες, που μου το επιβεβαίωσαν. Θύμωσα πολύ στην αρχή, αλλά με τον θυμό δεν λύνεις κανένα πρόβλημα.
Παιχνίδι είναι ο θάνατος για τους ανθρώπους;
Ε. Παιχνίδι. Όπως παίζουμε εμείς με τα μικρά μας.
Δεν μπορούσα ποτέ να φαντασθώ ότι και αυτή η λέξη θα σήμαινε κάτι άλλο, τόσο φοβερό.
Ε. Ωστόσο και εδώ είναι το παράξενο, οι άνθρωποι φοβούνται τον θάνατο.
Δεν τον θεωρούν … φυσικό και τον ξορκίζουν με όποιον τρόπο μπορούν.
Τον δικό τους θάνατο εννοείται.
Είναι αλήθεια ότι ασχολούνται όλη τους τη ζωή, ανακρίνοντας τον θάνατο;
Ε. Αλήθεια είναι. Κάνουν λες και δεν θα έχουν την ευκαιρία να τον μελετήσουν εκ των έσω, όταν φθάσει η ώρα τους.
Γελοίο ε; Πω, πω, πόσο γελοίο… Φαντάζεσαι όταν πεθάνουν να μελετούν τη ζωή;
Ε. Τελικά σύμβουλε εσύ είσαι πιο διεστραμμένος και από άνθρωπο. Τι ήταν αυτό που σκέφτηκες;
Δεν το σκέφτηκα εγώ, μην ανησυχείς άρχοντα μου. Κάποιος άνθρωπος το σφύριξε σε μια συζήτηση, έφτασε στ’ αυτιά του …δικού μας και μας το μετέφερε.
Ε. Σύμβουλε, τι μου κρύβεις; Έχουμε ήδη …δικούς μας στην πολιτεία τους και δεν το ξέρω;
Άρχοντα εσύ πρέπει να κάνεις την ενάρετη δουλειά. Τη βρώμικη άστην για μας που διαφεντεύεις.
Ε. Πού είναι τώρα αυτός ο πληροφοριοδότης μας;
Σε μια ΜΚΟ.
Ε. Μεταμφιεσμένη Κερδοσκοπική Οργάνωση
Δε ξέρω τι είπες, αλλά άρχοντας είσαι κάτι θα ξέρεις παραπάνω
Ε. Το τέλος του τίτλου ξέρω. Οργάνωση. Την πρώτη λέξη μου τη μετέφρασε ο χαμαιλέοντας. Τη μεσαία δεν ήξερε κανείς να μου πει τι σημαίνει. Πρέπει να είναι ο κώδικας που ξεκλειδώνει τις ανθρώπινες υποθέσεις.
Άρχοντα, συγγνώμη, μην το πάρεις κυριολεκτικά, ενδιαφέρουσα είναι η συζήτηση μας αλλά με έπιασε πάλι.
Ε. Χέστηκες… πες το με το όνομα του.
Χέεεεστηκ…αααχ.
Ε. Τι έφαγες και σε πείραξε;
Κάτι αποφάγια από τα λιοντάρια
Ε. Ό,τι τρως συνήθως δηλαδή. Πίστευα ωστόσο ότι οι ύαινες έχετε καλό πεπτικό σύστημα
Έχουμε άρχοντα μου. Αλλά φαγητό και κουβέντα μαζί, δεν τα άντεξα.
Ε. Σου είπα ότι οι ανθρώπινες υποθέσεις δημιουργούν διαταραχές.
Είναι και κάτι άλλο άρχοντα μου, προσωπικό, που πρέπει να σου πω, να βγάλω το βάρος από πάνω μου. Ο σύνδεσμος μας, μου είπε ότι «ύαινες» αποκαλούν οι άνθρωποι μεταξύ τους, τα αποβράσματα.
Ε. Είπαμε, δεν πρέπει να σε στενοχωρεί αυτό. Αφού αυτά που λένε δεν έχουν πια το αρχικό τους νόημα.
Ναι, αλλά μας λένε και άσχημες
Ε. Αν τους παίρναμε σοβαρά, θα έπρεπε να πούμε ότι βρεθήκαμε ένας θεόχοντρος με έναν ασχημομούρη και αναλύσαμε θέματα αισθητικής. Θα σου ήταν βολική αυτή η τοποθέτηση;
Αστείο ακούγεται. Ωστόσο δεν ήταν η κουβέντα μας για την αισθητική.
Ε. Ύαινα! Η διάρροια σου μου υπενθύμιζε συνεχώς, ότι πίσω από την επιβίωση μας στη ζούγκλα μας, υποφώσκει ένα αίτημα αισθητικής.
Δε σε καταλαβαίνω άρχοντα μου. Πού το πας;
Ε. Αν πείθαμε τους ανθρώπους για την ομορφιά τού τόπου μας… για τη βιοποικιλότητα που την προϋποθέτει… για τη φυσική ζωή μας, αν τους πείθαμε, όχι με τα λόγια τους, αλλά με τα δικά μας λόγια… ότι όλα στο βάθος έχουν ένα πρόταγμα αισθητικής…
Αν το καταλάβαινα θα ήμουν εγώ άρχοντας στη θέση σου
Ε. Φοβάμαι ότι και με τους ανθρώπους ισχύει το ίδιο. Αν το καταλάβαιναν δεν θα είχαν ανάγκη κανέναν από μας να τους το εξηγήσει.
Οπότε τι σκέφτεσαι να κάνεις;
Ε. Κάποιοι ανάμεσα τους θα είναι κάπως …ελέφαντες. Οι άλλοι κι ας με συγχωρείς γι’ αυτό, θα είναι σαν κι εσένα … ύαινες. Πρέπει να βρω αυτούς τους ανθρώπινους ελέφαντες.
Να το μεταφέρω στον σύνδεσμο μας.
Ε. Επιτέλους, ποιος είναι αυτός ο σύνδεσμος;
Θα σου πω, αλλά τάφος.
Ε. Σ’ ακούω…
Ο … διευθύνων σύμβουλος, αυτός ντε από την ΜΚΟ. Που πως την είπες… οργανώνει τα κέρδη τού χαμαιλέοντα… κάπως έτσι, τελοσπάντων.
Ε. Πώς θα μας φέρεις σε επαφή;
Θα του πω αυτή τη λέξη «κέρδος» και μετά θα του μεταφέρω το αίτημα σου
Ε. Πρόσεξε μόνο μην είναι δεσμευτική αυτή η λέξη που δεν καταλαβαίνουμε…
Ναι αλλά, από κάπου πρέπει να ξεκινήσουμε όπως είπες και συ, έτσι δεν είναι;
Ε. Αν όμως αυτή η λέξη ακυρώνει όλες τις υπόλοιπες;
Μια μόνη λέξη; Υπάρχει τέτοια λέξη άρχοντα μου;
