Η συζήτηση, παρ’ όλες τις εντάσεις – που κάποιες σε μερικές περιπτώσεις έγιναν και πολύ προσωπικές – θα μπορούσε να ήταν πολύ ενδιαφέρουσα αν κάποιοι από τους συμμετέχοντες σταματούσαν για λίγο και ξεφεύγοντας από τις προσωπικές τους ιδεοληψίες ή εθνικισμούς και ξενοφοβίες (συμβαίνουν και στις καλύτερες οικογένειες), αναγνώριζαν μια τεράστια αλλά σημαντική λεπτομέρεια: ότι ο Τσώρτσιλ όταν έκανε αυτή την αναφορά, η Βρετανία πολεμούσε από την Κίνα και την Ινδονησία μέχρι την Αφρική στις αποικίες της απελευθερωτικά κινήματα ενώ προσπαθούσε να υπερασπιστεί τα συμφέροντα της στο κανάλι του Σουέζ και στον Περσικό Κόλπο, ενώ η Ινδία χανόταν. Η άλλη «λεπτομέρεια» που συχνά παραβλέπεται σε τέτοιες συζητήσεις, είναι ότι η εξουσία της Βρετανίας στις αποικίες της εξασφαλιζόταν ακριβώς επειδή ανακάτευε τους πληθυσμούς και προβοκάροντας, συχνά στρέφοντας τον ένα εναντίων του άλλου, τους έλεγχε με πιο απτό παράδειγμα το Ιράκ.
Παρ’ όλα αυτά από την όλη συζήτηση βγήκε κάτι που θα μπορούσε, τουλάχιστον σε επίπεδο θεωρητικό, να θεωρηθεί πολύ σημαντικό και έγινε όταν μια ομάδα ακαδημαϊκών έκανε μια επέμβαση ή καλύτερα πρόβλεψη που ενώ στην αρχή ακούστηκε στα όρια των χρησμών της Πυθίας, στη συνέχεια και μετά από περισσότερες αναλύσεις έγινε αποδεκτή από όλες σχεδόν τις πλευρές.
Αν θυμάστε στα τέλη του ’90 και ειδικά μετά το χτύπημα στη Νέα Υόρκη το 2001, η κρατούσα συζήτηση ήταν ότι πορευόμαστε προς μια σύγκρουση πολιτισμών με έμφαση στην θρησκεία οριοθετώντας μάλιστα αυτή τη σύγκρουση στα όρια ανατολής και δύσης όπου η δύση αντιπροσώπευε τον χριστιανισμό, την ελευθερία ανεξιθρησκίας και την δημοκρατία ενώ η ανατολή αντιπροσώπευε το Ισλάμ και κάθε μορφής κοινωνικού και πολιτικού αυταρχισμού. Οι χαρακτηρισμοί είναι σαφώς αφελής αλλά την ίδια στιγμή ποτέ κανένας δεν θα χαρακτήριζε τον Μπους, τον Μπλαίρ, τον Μπιν Λάντεν ή τους Αγιοταλάχ, ιδιοφυΐες.
Οι κύριοι ακαδημαϊκοί λοιπόν συμφωνήσαν ότι ο 21ος αιώνας θα έχει στο κέντρο του συγκρούσεις πολιτισμών – που ίσως να πάρουν και παγκόσμια διάσταση – αλλά με καμιά απολύτως σχέση με την θρησκεία αν και η θρησκεία θα εμφανίζεται πολλές φορές για λόγους καθαρά επιφανειακούς. Στην πραγματικότητα θα πρόκειται για συγκρούσεις εθνοτήτων και μάλιστα εθνοτήτων που αποκτήσαν εθνική συνείδηση τα τελευταία 200 χρόνια και μέσα από μακρά πορεία καταπίεσης και καταπιεσμένων κοινωνικών – πιθανώς γκετοποιημένων – ομάδων. Μάλιστα τότε ένας από αυτούς χρησιμοποίησε και ένα παράδειγμα – που λάθος μου αλλά με ενόχλησε προσωπικά, το παράδειγμα των Σκοπίων με την Ελλάδα. Οι Σκοπιανοί υιοθέτησαν φανατικά μια εικονική εθνική συνείδηση έτοιμοι να φτάσουν ακόμα και στον πόλεμο με έναν αντικειμενικά ισχυρότερο «εχθρό» από αντίδραση για να ξεφύγουν από μια καταπιεστική εθνική συνείδηση που τους είχε επιβληθεί με τη βία και συνειδητά μισούσαν.
Αν σε αυτά συμπληρώσουμε το γεγονός ότι ο 21ος αιώνας, τουλάχιστον στην αρχή του, ζει εποχές ωμού καπιταλισμού και καταναλωτισμού, θα δούμε ότι πολλές από αυτές τις εθνικιστικές εξεγέρσεις έχουν παρόμοιο κίνητρο με αυτό που έχει ο καταπιεσμένος εργάτης που ονειρεύεται να γίνει ελεύθερος επαγγελματίας πιστεύοντας ότι θα τα καταφέρει καλύτερα από το αφεντικό του και ανεξαρτητοποιημένος από τις υποχρεώσεις του με τη διαχείριση που ονειρεύεται θα γίνει πλούσιος. Το τραγικό είναι ότι κάτι τέτοιο αλλάζει μεν τον κρατικοκεντρικά ελεγχόμενο υδροκέφαλο καπιταλισμό αλλά δεν τον αλλάζει ή καταστρέφει, όπως θα ευχόντουσαν μερικοί, αλλά τον μετατρέπει σε φεουδαρχία με σκληρότερο καπιταλισμό. Αλλά αυτό πάλι είναι μια άλλη μεγάλη ιστορία. Για το θέμα των καταπιεσμένων γκετοποιημένων ομάδων που ανέφερα …πιο κάτω.
Αυτά όλα αυτά είναι η θεωρητική πλευρά για τα πως και τα γιατί, η πρακτική αλήθεια όμως είναι ότι αυτές οι εξεγέρσεις έχουν ξεκινήσει και μάλιστα έχουν ξεκινήσει παντού γύρω μας, σε όλο τον κόσμο, με την Σκωτία, την Καταλονία ή την Βόρειο Ιρλανδία να είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου στη γειτονιά μας. Και μένοντας μόνο στην Ισπανία, ενώ αυτή τη στιγμή μιλάμε για την Καταλονία δεν θα δείτε πουθενά λέξη για τους Βάσκους. Που μπορεί να μην είναι τα επτά εκατομμύρια των Καταλανών αλλά – και εδώ είναι μεγάλο το αλλά – είναι μεν δυόμιση σχεδόν εκατομμύρια στην Ισπανία αλλά …αλλά υπάρχουν και άλλες τριακόσιες χιλιάδες περίπου στην Γαλλία. Αυτό σημαίνει ότι η Βάσκικη ανεξαρτησία δεν είναι αποκλειστικά Ισπανικό θέμα. Όπως η Κουρδική ανεξαρτησία δεν είναι αποκλειστικά Ιρακινό θέμα και ταράζεται ο Ερντογκάν κάθε φορά που το ακούει. Εξ’ ου και η άκρα του τάφου σιωπή από την υπερασπιστή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ελευθερίας Ενωμένη Ευρώπη, ακόμα και τη στιγμή που σκηνές απάνθρωπης βαρβαρότητας στους δρόμους της Βαρκελώνης θα έπρεπε τουλάχιστον να προκαλούν ή που αντίστοιχες σκηνές από Νότιο Αμερική μέχρι Ασία στο παρελθόν έχουν προκαλέσει την μένεα των Ευρωπαίων με απειλές και κυρώσεις.
Αλλά εδώ δεν αντιδρούν οι ίδιοι οι Ισπανοί σε αυτά που συμβαίνουν στους ομογάλακτους τους, γιατί να αντιδράσουν οι ξένοι; Ένα απλό και πολύ τελευταίο παράδειγμα της σχιζοφρένειας που δημιουργεί αυτή η κατάσταση είναι η περίπτωση του ποδοσφαιριστή Πικέ. Ο Καταλανός ποδοσφαιριστής λογικά και από τη θέση εξουσίας που του παρέχει η δημοφιλία και αναγνωρισιμότητά του, διαμαρτυρήθηκε για την βίαιη αντιμετώπιση των συμπατριωτών του από το κράτος και την αστυνομία. Άμεσα του απάντησαν συνάδελφοι του, εξ’ ίσου ποδοσφαιριστές και μερικοί εξ’ ίσου δημοφιλείς, ότι καλά θα κάνει να περιοριστεί στα ποδοσφαιρικά του καθήκοντα και να μην ασχολείται με την πολιτική μην καταλαβαίνοντας ότι η δήλωση τους ήταν σε άμεση αντίθεση με αυτό που έλεγαν στον Πικέ αφού ήταν άμεσα πολιτική, σαφώς εχθρική προς τα πιστεύω του ποδοσφαιριστή, έπαιρναν πολιτική θέση εναντίων των Καταλανών με τις αναφορές τους στην Εθνική Ισπανίας και τελείως αντιδημοκρατική αφού δεν του αναγνώριζαν το δικαίωμα σαν πολίτης να έχει άποψη. Ουσιαστικά τον αντιμετώπιζαν σαν σκλάβο που κλωτσάει μια μπάλα με μηδενικά δικαιώματα, αδιάφορο αν είναι σκλάβος επί πληρωμή. Αλλά αυτό είναι και το πρόσωπο του σύγχρονου καπιταλισμού, σχιζοφρενής και ακραίος, κανιβαλιστικά ωμός.
Ξέρετε, κάτι άλλο που έχει αλλάξει τα τελευταία χρόνια είναι και ο κανιβαλισμός των λέξεων. Λέξεις όπως ο καπιταλισμός έχουν χάσει την έννοια τους και ταυτοποιούνται – χάρις στο λαϊκισμό της αμάθειας και του τηλεπωλητή που κυριαρχεί σε όλες τις πλευρές της ζωής μας – με το θεωρητικό αρνητικό τους, το αντίθετο τους. Έτσι ο καπιταλισμός ταυτοποιείται με τον σοσιαλισμό και τον κομουνισμό χωρίς κανένας να έχει το παραμικρό ενδιαφέρον να μάθει ή να καταλάβει τι διάολο είναι αυτός ο καπιταλισμός. Έτσι παρενθετικά και όσο γίνεται πιο απλουστευμένα, ο καπιταλισμός είναι η ελεύθερη αγορά, η ελεύθερη και μαζική διακίνηση αγαθών, ακόμα και η αντιπροσωπευτική δημοκρατία είναι μέρος του καπιταλισμού. Αλλά εδώ έχουμε φτάσει προοδευτικός να θεωρείται κάποιος όταν είναι μέλος του ΠΑΣΟΚ, του Σύριζα ή της ΚΝΕ και λέξεις όπως ριζοσπαστικός να θεωρούνται βρισιά.
Για όσους καταλαβαίνουν λοιπόν την έννοια καπιταλισμός, ζούμε σε μια εικονικά και μόνο κατ’ όνομα καπιταλιστική κοινωνία που όμως δεν υπάρχει πια. Αυτό που υπάρχει αυτή τη στιγμή είναι μια αυταρχική κοινωνία με καπιταλιστική βιτρίνα αλλά χωρίς διακριτές κοινωνικές τάξεις πέραν της μάζας που υπάρχει σε διαφορετικές βαθμίδες φτώχειας και μια μικρή μειονότητα να διαχειρίζεται όλο το πλούτο. Σε μια αγορά που δεν υπάρχει ελεύθερη διακίνηση αγαθών αλλά βίαιη υπερκατανάλωση υπερπαραγωγής και αυτό χωρίς την απαραίτητη διακίνηση χρήματος που είναι η πεμπτουσία του καπιταλισμού. Που η αξία της ανθρώπινης ύπαρξης έχει αντικατασταθεί από το δόγμα ουδείς αναντικατάστατος και δικαιώματα όπως η στέγαση, η υγεία και εκπαίδευση έχουν μετατραπεί σε ανταλλάξιμο προϊόν για παροχή υπηρεσιών που τις απολαμβάνουν μόνο οι έχοντες και κατέχοντες. Το κράτος είναι η βιτρίνα εξουσίας και νομιμοποίησης οικονομικών συμφερόντων και οι πολιτικοί – οι αντιπρόσωποι της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας – οι δικαστικοί κλπ. μαριονέτες και πιόνια με αυτοσκοπό την διατήρηση τους σε μια θέση κοντά στην πραγματική εξουσία που τους εξασφαλίζει οικονομική άνεση, άρα στέγαση, υγεία και εκπαίδευση.
Στην Ισπανία είδαμε την εξέγερση μιας μειονότητας με εθνική συνείδηση που ζητάει την ανεξαρτητοποίηση της από το ομογάλακτό της κράτος που όμως της στερεί την δύναμη να γίνει …ελεύθερος επαγγελματίας. Πόσο απέχουμε όμως από την ημέρα που γκετοποιημένες κοινωνικές ομάδες δεν θα αντέξουν άλλο την πίεση, την καταπίεση και την κακοποίηση και δεν θα αναζητήσουν την δικιά τους ανεξαρτησία; Πότε οι οικολόγοι, για παράδειγμα, θα πάψουν να είναι γκετοποιημένοι «γραφικοί» και δεν θα αρχίσουν να ανατινάζουν πυρηνικά εργοστάσια; Στις ΗΠΑ, πόσο θα αντέξουν οι μαύροι αυτό που γίνεται τη τελευταία τριετία; Και γιατί να μην …ανεξατρητοποιήσουν ένα μέρος της χώρας και να ζήσουν αυτοδιαχειριζόμενα ελεύθεροι;
Τα γεγονότα στην Ισπανία αυτή τη στιγμή είναι βάρβαρα, απάνθρωπα και δείχνουν ότι η «δημοκρατική» Ευρώπη ή καλύτερα η «δημοκρατική» δύση, μόνο δημοκρατική δεν είναι αλλά και ότι κάποια στιγμή το ποτήρι ξεχειλίζει. Επίσης έδειξε πόσο βάρβαρη, κανιβαλιστικά απάνθρωπη γίνεται η καταστολή (με την συνειδητή συμμετοχή ακόμα και των ΜΜΕ) όταν η εξέγερση δυναμώσει, αποκτήσει συνείδηση και αποδοχή και μάλιστα αυτή η βάρβαρη καταστολή γίνεται δημόσια χωρίς ενδοιασμούς και ντροπές.
Αλλά την ίδια στιγμή αυτές οι εθνικιστικές (γιατί αυτό είναι) εξεγέρσεις είναι απλά το προοίμιο γι’ αυτό που πολύ φοβάμαι σύντομα θα ακολουθήσει και είναι πολλά τα γκέτο σε όλον κόσμο. Και όσοι καταλάβατε …καταλάβατε!
*******************************************
Με την δήλωση/απάντηση στον Γερούν μήπως ο Κούλης αυτοπυροβολήθηκε και πρέπει να σταματήσει να ζητάει εκλογές;
*******************************************
Ο Τσιάρτας δεν είναι Πικέ. Για να μην παρεξηγούμαστε δηλαδή. Αλλά αν ο Άδωνις ήταν ποδοσφαιριστής………
*******************************************
Μένουμε Ευρώπη φωνάζετε αλλά σε πολλά πράγματα παραμένουμε βαθιά ανατόλια και μαύρο σκοτάδι, έτσι παιδάκια;
*******************************************
Αυτή την Παρασκευή ο Θάνος Ραφτόπουλος μου κρατάει παρέα …Ισπανικά!
*******************************************
Στη φωτογραφία, εικόνα παρελθόντος από το μέλλον.
Πατήστε εδώ για να διαβάσετε περισσότερα άρθρα του Θάνου Καλαμίδα!
