Θάνος Καλαμίδας, ένας Έλληνας στο Παρίσι και στο Λονδίνο και στο Βερολίνο και στο Τόκιο και τελευταία στο Ελσίνκι. Για εικοσαετία ελεύθερος σκοπευτής και αναλυτής για Βρετανικά μέσα με ανταποκρίσεις από τη Νότια Αφρική μέχρι την Κίνα, από την Νικαράγουα μέχρι το Σουδάν. Τα τελευταία χρόνια αναλυτής για Σκανδιναβικά, Βρετανικά και Γαλλικά έντυπα σε θέματα που κυρίως αφορούν την ευρωπαϊκή κοινότητα.
του Θάνου Καλαμίδα.
Σήμερα θα σας μιλήσω για την Σουαζιλάνδη. Μάλιστα τη Σουαζιλάνδη, και μη βιαστείτε να πείτε τίποτα ακόμα. Στις αρχές της δεκαετίας του 80 βρέθηκα να δουλεύω στη Νότια Αφρική – μεγάλη ιστορία και θα σας την πω άλλη φορά – για ένα μεγάλο διάστημα. Και όπως πάντα συμβαίνει σε αυτές τις περιπτώσεις φοβούμενος αφενός ότι δεν θα μου ξαναδοθεί η ευκαιρία να βρεθώ σε αυτά τα μέρη, εκμεταλλευόμενος αφετέρου την άνεση και τις προσβάσεις που μου έδινε η δουλειά μου, γνώρισα κι όλες τις χώρες που είναι στη γειτονιά.
Οι επισκέψεις μου στη Μποτσουάνα μετά τη πρώτη επίσκεψη γίναν κάτι πολύ περισσότερο από απλά τουριστικές μιας και πραγματικά αγάπησα αυτή τη μικρή και τόσο φιλόξενη χώρα με τις υπέροχους ανθρώπους σε σημείο που κάποιες στιγμές ακόμα και τώρα να ονειρεύομαι την επιστροφή μου και πιθανώς μόνιμη παραμονή μου εκεί. Η Ζιμπάμπουε και η κατάσταση εκεί με τρόμαξε περισσότερο από τη Νότια Αφρική – μην ξεχνάτε ότι μιλάμε για αρχές τις δεκαετίας του 80 – και μετά ανακάλυψα ένα πολύ μικρό κρατίδιο όχι μακριά από την Νοτιοαφρικανική πρωτεύουσα, την Σουαζιλάνδη.
Τώρα και μετά από τριάντα χρόνια και με τις τρομακτικές αλλαγές στη Νότια Αφρική ίσως οι περισσότεροι να δυσκολεύεστε να νιώσετε πως ήταν η κατάσταση σε εκείνες τις γωνιές του κόσμου αλλά θυμηθείτε ότι μια ελεεινή, εγκληματικά τερατόμορφη και κατάπτυστη λευκή μειονότητα κρατούσε υπόδουλη τη Νότια Αφρική και παράλληλα τρομοκρατούσε όλες τις γειτονικές χώρες. Παράλληλα ο πολιτισμένος κόσμος σφύριζε αδιάφορα γιατί η Νότια Αφρική έχει τα μεγαλύτερα αδαμαντωρυχεία στο κόσμο και, πιο σημαντικό, τα μεγαλύτερα κοιτάσματα ουρανίου.
Η Σουαζιλάνδη λοιπόν παρόλη τη μεγάλη της ιστορία σε βάθη χιλιετηρίδων ήταν παράδειγμα αποτυχίας των αυτοχθόνων για τους λευκούς Νοτιοαφρικάνους. Και μιλάμε για μια χώρα που το εθνικό της μουσείο φιλοξενεί ζωγραφιές που έγιναν γύρω στο 25,000 Π.Χ., ξέρετε τότε που εμείς δεν υπήρχαμε.
Αλλά η Σουαζιλάνδη μπορεί να έχει ιστορία και ζωγραφιές αλλά ούτε διαμάντια έχει, ούτε ουράνιο, ούτε πετρέλαιο και έτσι υφίσταται εκεί ανάμεσα στη Νότια Αφρική και την Μοζαμβίκη σε μια κατάσταση υπάρχω δεν υπάρχω. Μια οικονομία πρωτόγονα αγροτική με μια μικρή παράγωγη ζάχαρης και με δεκάδες εργαστήρια φασόν που φτιάχνουν ρούχα για νοτιοαφρικανικές εταιρίες. Το μεροκάματο ακόμα και σήμερα φτάνει το ένα (1) δολάριο αν είσαι τυχερός να δουλεύεις κάθε μέρα. Και το μεροκάματο δεν σημαίνει οκτάωρο, πενθήμερο. Σημαίνει ότι αν θέλεις να φας δουλεύεις όσες ώρες σε χρειάζεται ο αφέντης – προσοχή δεν είπα το αφεντικό. Παράλληλα από τις αρχές του 80 η Σουαζιλάνδη είχε χτυπηθεί άσχημα από το HIV-AIDS και με ένα υγειονομικό σύστημα σε ανυπαρξία κοντεύει να γίνει γενοκτονία.
Αλλά και χωρίς το HIV-AIDS οι δείκτες θνησιμότητας και επιβίωσης στη Σουαζιλάνδη είναι τραγικοί μιας και ο μέσος όρος ζωής σε αυτή τη μικρή νοτιοαφρικανική χώρα είναι τα 32 χρόνια. Το 90% των απαραιτήτων στη Σουαζιλάνδη, από τρόφιμα μέχρι φάρμακα έρχεται από τη Νότια Αφρική κάνοντας τη χώρα απόλυτα εξαρτημένη από τη γείτονα της και αυτοί που παραμένουν στη Σουαζιλάνδη είναι απλά αυτοί που δεν έχουν τη δύναμη να μεταναστεύσουν σε κάποια από τις γειτονικές χώρες.
Περπατώντας στη Μπαμπάνε, την μεγαλύτερη πόλη της χώρας και διοικητικό και εμπορικό κέντρο σε πιάνει κατάθλιψη μιας και εικόνες βγαλμένες μέσα από όλα τα στερεότυπα που έχουμε για την Αφρική σε συνοδεύουν σε κάθε σου βήμα. Άνθρωποι σε απόλυτη εξαθλίωση που κοιμούνται στο δρόμο, μικροπωλητές που πουλάνε τα πάντα, από ρολόγια Πόρεξ για ένα δολάριο μέχρι μπλουζάκια Ρακ Πουραν αυτά με τον τύπο που παίζει χόκεϋ πάνω σε ένα ρινόκερο. Κυβερνητικά πολυώροφα κτίρια μονότονα και άχρωμα ανάμεσα σε πολύχρωμες παράγκες φτιαγμένες με ό,τι υλικό μπορείτε να φανταστείτε, από λάσπη μέχρι τσίγκους. Παραγκο-συνοικίες δίπλα σε γειτονιές με βίλλες και πισίνες ολυμπιακών διαστάσεων με ιδιωτικούς σεκιουριτάδες να σου απαγορεύουν τη διάβαση στο δρόμο. Μια πόλη με 94,000 άστεγους και πεινασμένους και 1,000 πλούσιους με βίλλες και ιδιωτικούς σεκιουριτάδες. Αν βρεις δουλειά σε ένα από αυτούς τους 1,000 που ελέγχουν τα πάντα ακόμα και για ένα πιάτο φαγητό θεωρείσαι προνομιούχος, τυχερός, ακόμα και ευλογημένος.
Να σας πω την αλήθεια με έπιασε η ψυχή μου από την αθλιότητα. Και δεν επισκέφτηκα ποτέ ξανά αυτή τη χώρα γιατί με κάνει να ντρέπομαι που είμαι άνθρωπος. Με έκανε να ντρέπομαι για το παντελόνι που φόραγα, τα παπούτσια που φόραγα, το μπλουζάκι που φόραγα ακόμα και για τη φωτογραφική μηχανή που καβάλαγα. Τις τρεις μέρες που έμεινα δεν ήθελα να κοιτάξω τον εαυτό μου στον καθρέφτη και κάθε φορά που έβγαινα έξω και δεκάδες πιτσιρίκια με τριγυρνούσαν ζητιανεύοντας ήμουν έτοιμος να βάλω τα κλάματα. Οκτάχρονα και δεκάχρονα που σε κοίταζαν με μάτια γέρου, αγόρια και κορίτσια που κανών ακόμα και τους ήρωες του Ντίκενς να μοιάζουν προνομιούχοι, άντρες και γυναίκες που βογκούσαν πόνο και πείνα.
Το δεύτερο βράδυ ο οδηγός, ένας κυβερνητικός υπάλληλος με πήγε σε ένα εστιατόριο με παραδοσιακή κουζίνα και οι σερβιτόροι φορούσαν μεν παντελόνι κολλαριστό, άσπρο πουκάμισο και λουστραρισμένα παπούτσια αλλά στο σκελετωμένο πρόσωπο έβλεπες την απελπισία. Εσύ έτρωγες και εκείνοι μετράγαν τα αποφάγια σου ελπίζοντας ότι θα αφήσεις αρκετά για να μπορέσουν να ταΐσουν τα παιδιά τους το βράδυ.
Θυμηθείτε ότι μιλάμε για μια χώρα με 1 εκατομμύριο εκατό χιλιάδες κατοίκους περίπου με το μεγαλύτερο μέρος της ορεινό και μια μεγάλη κοιλάδα που προσπαθεί απεγνωσμένα να ταΐσει αυτό το κόσμο. Τώρα στη κορυφή όλης αυτής της μιζέριας υπάρχει και μια βασιλική οικογένεια που ζει σε μια πόλη από μονή της αφιερωμένη σε αυτή και στην εκπλήρωση όλων των επιθυμιών της. Α, μην το ξεχάσω στην ίδια πόλη, τη Λομπάμπα υπάρχει και το κοινοβούλιο της χώρας κι αυτό για την εκπλήρωση όλων των επιθυμιών της βασιλικής οικογένειας. Παράλληλα όλοι αυτοί που ζουν για να κοιμάται καλά ο βασιλιάς και η βασιλομήτωρ είναι οι μοναδικοί κάτοικοι της εξαθλιωμένης χώρας που παίρνουν μηνιάτικο και μάλιστα όταν το μέσο μηνιάτικο σε όλη τη χώρα με δυσκολία φτάνει τα 50 δολάρια οι δημόσιοι υπάλληλοι της Λομπάμπα απολαμβάνουν μισθούς που φτάνουν και τα 3,000 δολάρια τον μήνα. Ζωή και Λομπάμπα!
Τώρα θα μου πείτε γιατί χάλασα τόσο χώρο και χρόνο για μια χώρα που μόνο μίζερες αναμνήσεις και θυμό μου φέρνει. Και μάλιστα τι θέλω και μιζεριάζω κι εσάς παρασκευιάτικα. Μην μου εξάπτεστε, όλα έχουν το λόγο τους γιατί δυο γεγονότα που ακλούθησαν με φέραν από τη Φιλανδία στη Σουαζιλάνδη.
Χτες το βράδυ που λέτε παρακολουθούσα ειδήσεις και μάλιστα στο σουηδόφωνο κανάλι όταν ξαφνικά να σου ο Αντωνάκης. Ο Αντωνάκης μου, να τον φυλάει η Παναγιά η Αβέρωφ η Ηπειρώτισσα. Και να σου λοιπόν ο Αντωνάκης να περιπατάει δίπλα στον Ολάντ, το Γάλλο πρόεδρο και να σου ο Αντωνάκης να μιλάει με τον Ολάντ και να σου βόλτα στα μονοπάτια της Αθήνας. Ο ψηλός και ο κοντός. Ο πύργος του Άιφελ και το Ζάππειο ένα, δυο και τρία μαζί! Και χαμόγελα και «voulez-vous coucher avec moi» και κόντεψα να ζαλιστώ με τέτοιο έρωτα.
Και εκεί που μίλαγε ο σουηδόφωνος Φιλανδός να σου και ο Αντωνάκης να γέρνει και να λέει στον Ολάντ «ο εφιάλτης του 60% ανεργίας των νέων» σε άψογα γαλλικά με Αλέν Ντελόν αξάν και τις βλεφαρίδες να τρεμοπαίζουν. Ανατρίχιασα! Συγκινήθηκα. Τι πόνος ήταν αυτός, Αντωνάκη μου. Βοηθήστε μας γιατί τα κακόμοιρα τα παιδιά μας χάνονται, που και να φτάσουμε το 60%! Μα για στάσου μια στιγμούλα …πιο 60%; Ποιο εφιαλτικό 60%; Ακόμα εκεί είσαι Αντωνάκη μου; Δεν διάβασες το τελευταίο μέμο; Δεν σε ενημέρωσε ο Σίμος; Του ξέφυγε του Γιαννάκη του Στουρναρα; Αμ αυτός ο Βρούτσης, ο Βρούτος δεν σου είπε τα νέα πατέρα μας; Δεν είναι εφιαλτικό το 60% Αντωνάκη μου, εκεί που πάμε το 100% είναι εφιαλτικό γιατί το 60 το περάσαμε! Τώρα καβαλάμε το 62% όπου να ναι. Η ανάπτυξη γι αλλού την ήθελες και αλλού μας ήρθε, Αντωνάκη μου! Να σαι ‘χει καλά η Παναγιά η Αβέρωφ, η Ηπειρώτισσα, η Αναπτυξιακή!
Και στη συνέχεια και αφού με απογοήτευσε η Μπαρτσελόνα στα λίγα λεπτά που την παρακολούθησα πέρασα στο διαδίκτυο και έπεσα σε ελληνική εφημερίδα που είχε τους τελευταίους δείκτες ανεργίας σε παγκόσμιο επίπεδο που παρουσίασε κάποιο ινστιτούτο έρευνας και εκεί μαντέψτε πια χώρα είδα σε θέσεις ρεκόρ αγκαλιά με την Ελλάδα! Γατόνια μου εσείς! Μάλιστα, την Σουαζιλάνδη! Μάλιστα Αντωνάκη μου! Η Σουαζιλάνδη έχει τους ίδιους δείκτες ανεργίας. Για τους δείκτες μιζέριας δεν είμαι σίγουρος, εκεί μάλλον τους περνάμε. Η Σουαζιλάνδη Αντωνάκη μου, να σαι ‘χει καλά η Παναγιά η Αβέρωφ, η Ηπειρώτισσα, η Αναπτυξιακή!
Κοίτα Αντωνάκη μου, έτσι που πάει το καράβι της ανάπτυξης σε λίγο ελληνόπουλα θα ταξιδεύουν στη Σουαζιλάνδη να βρουν δουλειά. Άσε που μερικά από τα παιδιά μας έχουν ήδη αρχίσει να ψάχνουν για δουλειά στη Νότιο Αφρική και τη Μποτσουάνα, Αντωνάκη μου.
**************************************************************
Ελπίζω οι συνηθισμένοι καναπεδάτοι να μην πουν ότι οι δείκτες ανεργίας είναι δημιούργημα της αντιπολίτευσης γιατί ούτε τα γιαούρτια δεν τους σώζουν.
**************************************************************
Αντωνάκη κάτι πήραν τα αυτιά μου για «λογιστικό μαγείρεμα» των δεικτών ανεργίας με λίγη βοήθεια από τους εταίρους μας γιατί κάνουν κακό στη γενικότερη εικόνα (ίματζ ελληνικά) ανάπτυξης!!! Πρόσεξε Αντωνάκη, γιατί αν το πήραν τα δικά μου αυτιά που είμαι και λίγο κουφός από τα αριστερά τότε φαντάσου πόσοι άλλοι το άκουσαν. Άντε και να σαι ‘χει καλά η Παναγιά η Αβέρωφ, η Ηπειρώτισσα, η Αναπτυξιακή!
**************************************************************
Η φωτογραφία …έτσι χωρίς τίτλο!
Συνεχίζοντας να χρησιμοποιείτε την ιστοσελίδα, συμφωνείτε με τη χρήση των cookies. Περισσότερες πληροφορίες.
Οι ρυθμίσεις των cookies σε αυτή την ιστοσελίδα έχουν οριστεί σε "αποδοχή cookies" για να σας δώσουμε την καλύτερη δυνατή εμπειρία περιήγησης. Εάν συνεχίσετε να χρησιμοποιείτε αυτή την ιστοσελίδα χωρίς να αλλάξετε τις ρυθμίσεις των cookies σας ή κάνετε κλικ στο κουμπί "Κλείσιμο" παρακάτω τότε συναινείτε σε αυτό.