Εκείνη
Χριστούγεννα λοιπόν. Φέτος νομίζω ότι είναι η πρώτη φορά που οι Δήμοι στόλισαν πιο νωρίς από άλλες χρονιές, πρώτη φορά που ο κόσμος άργησε να στολίσει περισσότερο από άλλες χρονιές, πρώτη φορά που οι περισσότεροι φέτος δε στόλισαν καν.
Κι όλο αυτό το …φτιαχτό κλίμα, που θέλει σώνει και καλά να σε μπάσει σε ένα άλλο πνεύμα, μοιάζει πιο ψεύτικο από ποτέ. Παράφωνο.
…εδώ η ζωή μας ταύρος…
με καρφωμένα χιλιάδες φασιστικά μαχαιράκια,
ξερνάει μαύρα τα αίματα μας
και σεις ζωγραφίζετε νεκρές φύσεις.
Και να το Κατερινάκι, πάλι στο μυαλό μου. Φωνές που παλεύουν να ακουστούν σε μια παραφωνία που δε μας αφήνει να ακούσουμε ούτε τη σκέψη μας. Αυτό είμαστε.
Χριστούγεννα και πρώτη φορά αγγαρεία. Από συνήθειο θα γιορτάσουμε και με το στανιό. Θα φορέσουμε τα καλά μας πρόσωπα, μαζί με τα ρούχα τα ξεχασμένα στη ντουλάπα από μήνες. Ή χρόνια; Γιατί πού πάμε πια; Στέκι κάναμε το φούρνο και «πάμε για καφέ» στα παγκάκια με το πλαστικό ποτήρι, έχοντας δίπλα το κινητό να παίζει μουσική. Γεμίσαν τα παγκάκια αποτσίγαρα.
Γκρίζες οι πολυκατοικίες και μαύρος ο ουρανός από τον καπνό. Άπλωσα τα ρούχα χθες και σήμερα μύριζαν βρεγμένη στάχτη και καμένη λαδομπογιά. Ό,τι βρει καίει ο καθένας. Κάθε γειτονιά και τσιμινιέρα. Και κάπου κάπου, ανάβει και κανένα λαμπάκι τις νύχτες. Ένα εδώ, ένα στο επόμενο τετράγωνο… Σκοτάδι πίσω από τις κουρτίνες.
Κι εγώ δε θέλω να παίξω σ’ αυτό το θεατράκι. Θέλω να βγω στους δρόμους, να γιορτάσω με τις αδέσποτες ψυχές. Να κάνω παρέα με τους ξεχασμένους. Να με ξεχάσουν αυτοί που με ξέρουν και σ’ αυτούς που δε με ξέρουν να πω ότι τους σκέφτομαι. Αλλά δε θα το κάνω, ούτε και φέτος. Μάλλον γιατί ακόμα δεν είμαι σαν κι αυτούς. Κι αν είμαι δεν το ‘χω πάρει χαμπάρι. Αλλά φέτος θα τηρήσω «τη σειρά». Και θα γιορτάσω… Με το στανιό. Από συνήθεια και γιατί έχω τέσσερα μάτια να με κοιτάζουν σα να ‘μαι εγώ το πνεύμα των Χριστουγέννων. «Δώρα θα φέρει ο Άγιος Βασίλης μαμά…;»
Θα συναντηθούμε ξανά και θα κάτσουμε στο «γιορτινό» τραπέζι. Νέα να μοιράσουμε δε θα ‘χουμε. Σιωπή θα πλακώσει πάνω απ’ τα πιάτα. Τα μάτια θα κάνουν ότι δε βλέπουν, ερωτήσεις δε θα ρωτήσει κανείς. Γέλια φτιαχτά σε πρόσωπα κρύα, για να βγει η βραδιά. Και η τηλεόραση το χαβά της. Με το ζόρι να μας βάλει σε ένα κλίμα στο οποίο φέτος δε θα μπει κανείς. Μάσκες τα μούτρα μας, χαμόγελα κολλημένα με το στανιό. Για το καλό. Από συνήθειο θα γιορτάσουμε και θα ανταλλάξουμε παράπονα τυλιγμένα σε χρωματιστό χαρτί.
Χριστούγεννα και αγγαρεία, πρώτη χρονιά. Του χρόνου;
& Εκείνος
Χριστούγεννα στη Σκανδιναβία είναι μαγεία. Βοηθάει πολύ και η φύση. Χιόνι και έλατα υπάρχουν παντού, όλη η Σκανδιναβία μια χριστουγεννιάτικη εικόνα από παραμύθι. Δυο δεκαετίες πια στο πιο βόρειο μέρος αυτής της ηπείρου και δεν έχω μπει σε σπίτι, μαγαζί η καφέ που το δέντρο να είναι πλαστικό. Μάλιστα κάποια στιγμή πο ανάφερα παιδική ανάμνηση και πως φτιάχναμε χιόνι στα κλωνάρια του πλαστικού δέντρου με βάμβακι με κοιτάξανε σαν να είμαι τρελός. Και που να τους εξηγήσεις ότι ένα παιδί στο Παγκράτι βλέπει χιόνι μόνο στις χριστουγεννιάτικες ταινίες.
Και μη γελάσετε, αλλά είναι κι όλο τα πακέτο με τις παραδόσεις που μαγεύουν όσο κι αν θέλεις να αποστασιοποιηθείς κρυμμένος σε δικαιολογίες όπως, αυτά δεν τα κάνουμε εμείς στην Ελλάδα ή αυτά είναι για να κερδίζουν οι έμποροι δεν μπορείς παρά να τα αφήσεις να σε παρασύρουν από κάποια στιγμή και ύστερα. Εγώ που δεν πατάω πόδι σε εκκλησία έχω πάει σε προτεσταντική παραμονή Χριστουγέννων για να ακούσω τα κάλαντα. Την Άγια Νύχτα με όργανο και τον μικρό τυμπανιστή.
Και δεν θέλω καν να μπω στο θέμα Άγιος Βασίλης. Εκεί είναι του παιδιού και του μεγάλου η χαρά. Λόγο γενικότερου μεγέθους, μαλλιών και λευκής γενειάδας, τα τελευταία χρόνια έχω υιοθετήσει το ρόλο αρκετές φορές, και δεν σας κρύβω ότι το έχω απολαύσει όσο δεν πάει. Εδώ μου έχει τύχει μερικές φορές στο δρόμο κάποιο παιδάκι να με δείξει στο γονιό του λέγοντας, να ο Άγιος Βασίλης, και γνεύω, χαμογελάω και χαϊδεύω τα γένια μου σαν να είμαι πραγματικά ο Άγιος.
Και ναι, υπάρχει και ένα κράτος με ένα πολύ καλό σύστημα υγείας, που πληρώνει τις συντάξεις στην ώρα τους και φροντίζει τους μεγαλύτερους και αυτούς που έχουν ανάγκη.
Αλλά μην σας ξεγελάει. Ναι οι πολλοί είναι σε σχετικά καλή κατάσταση αλλά κι εδώ υπάρχει ανεργία, υπάρχει και πείνα και υπάρχουν και άστεγοι. Άστεγοι που κοιμούνται κάτω από γέφυρες, στο μετρό η σε εγκαταλελειμμένα γιαπιά. Ναι το κράτος φροντίζει αλλά όπως και όλα τα κράτη τώρα πια ζητάει και προϋποθέσεις για να σε φροντίσει, και δεν είναι όλοι τυχεροί να καλύπτουν αυτές τις προϋποθέσεις ακόμα και στην πρότυπο για όλους Σκανδιναβία.
«Στην αρχή έπεσε έξω η επιχείρηση του, μετά βρέθηκε χρεωμένος από παντού και σαν να μην έφτανε αυτό χώρισε κι’ όλας. Δουλειά δεν έβρισκε, ενοίκιο δεν μπορούσε να πληρώσει, δεν μίλησε σε κανέναν, η μια μέρα έγινε γρήγορα έξη χρόνια και τώρα κοιμάται όπου βρει και κάνει ότι δουλειά βρει.» Μου έλεγε ο Γιόν πριν από μερικές μέρες που είναι εθελοντής σε μια από τις ΜΚΟ που βοηθάνε.
«Δεν θα το πιστέψεις αλλά έχει υπηρετήσει με τον ΟΗΕ. Έχει κάνει και Κύπρο νομίζω. Νέος ήταν τα έτρωγε αλλά όταν γύρισε γιατί είχε γεράσει πια για στρατιώτης, κανένας δεν ήθελε επαγγελματία στρατιώτη στη δούλεψη του. Δεν ήταν και της μόδας οι σεκουριτάδες τότε και τώρα μας βοηθάει καμιά φορά όταν έχουμε κανένα ταραξία.»
«Πικρή ιστορία, τι να σου λέω. Την έχουμε υιοθετήσει όλοι τη κόρη της, μέχρι σε σχολείο την έχουμε βάλλει με χείλια κόλπα. Έμεινε έγκυος όταν ήταν μικρή και δεν άρεσε στους γονείς της, θρησκευόμενοι …ξέρεις. Και την διώξανε από το σπίτι. Άστα σου λέω.»
Δεν θα σας κουράσω με άλλες ιστορίες. Ίσως και γιατί μετά από ένα σημείο ακόμα κι εγώ δεν τις άκουγα. Το ένα πρόσωπο ακολουθούσε το άλλο. Μάτια χωρίς ζωή, χέρια που αυτόματα έφερναν το κουτάλι με τη σούπα από το πιάτο στο στόμα χωρίς να κοιτάνε τι τρώνε. Ήταν ζεστό και τους έφτανε. Σιωπή. Κάποιος μου ζήτησε ένα τσιγάρο και του έδωσα ολόκληρο το πακέτο. Στο βάθος υπήρχε ένα χριστουγεννιάτικο δέντρο. Αληθινό.
Αυτά στη Σκανδιναβία. Στο πρότυπο κράτος προνοίας. Εκεί που ο μπαμπάς κράτος φροντίζει να μη σου λείψει τίποτα. Κι όμως σε μια γωνιά του υπάρχουν άνθρωποι που τους λείπουν τα πάντα συν την ανθρώπινη, την απλή ανθρώπινη επαφή. Α, ναι, το χριστουγεννιάτικο χοιρινό θα υπάρχει παντού, δεκάδες ΜΚΟ θα φροντίσουν και απλοί άνθρωποι θα στείλουν πακέτα με κάλτσες, με γάντια, κάτι …χρήσιμο.
Εγώ δεν αμφιβάλλω ότι αυτές οι οργανώσεις κάνουν ότι μπορούν και για τις υπόλοιπες μέρες. Αλλά αυτά τα μάτια θα είναι σαν να μη βλέπουν γιατί ξέχωρα από την πείνα, την ανασφάλεια ζουν και την εγκατάλειψη της ανθρώπινης κουβέντας και ζεστασιάς. Και αυτό καμιά οργάνωση δεν μπορεί να αναπληρώσει.
Και αυτά στην πρότυπο Σκανδιναβία, τι γίνεται στην Ελλάδα με τους 1,5 εκατομμύριο ανέργους και πάνω από 30,000 αστέγους δεν θέλω καν να το σκέφτομαι! Για να μη πιάσω του πρόσφυγες στα νησιά του Αιγαίου και τα στρατόπεδα της ντροπής γιατί θα πω κάτι μη χριστιανικό. Καλήν εσπέραν άρχοντες, κι αν είναι ο ορισμός σας……..
