Παρέλκει να σημειώσουμε ότι την πρακτική των επιδοτούμενων προγραμμάτων για την ανεύρεση εργασίας, το ελληνικό πελατειακό πολιτικό σύστημα την αντελήφθη πάραυτα. «Ζεστό ψωμί» τα προγράμματα αυτά σε μια (ευρωπαϊκή) χώρα με μεγάλη ανεργία, όπου το πολιτικό της σύστημα ζει από την αναπαραγωγή ενός συστήματος που μάχεται την υγιή ανάπτυξη και απασχόληση και συντηρεί την ελεημοσύνη και την κομματική εξάρτηση ως απαραίτητη προύπόθεση της επιβίωσής του. Έτσι ο ΟΑΕΔ αποτέλεσε τον μεγαλύτερο εργοδότη στη χώρα. Από τον αλήστου μνήμης Λάσκαρη μέχρι την φέρελπι κ. Αχτσιόγλου, ένα λυμφατικό Υπουργείο Εργασίας που, ποτέ δεν κατάφερε να κάνει την παρουσία του ισχυρή στην αγορά εργασίας, αντιμαχόταν έναν εύρωστο ΟΑΕΔ. Κάποια στιγμή, δε, που το μέγεθός του έφθασε να είναι το τριπλάσιο του Υπουργείου, ο διοικητής του ήταν σημαντικότερο κομματικό στέλεχος από τον υπουργό. Τα voucher, γαρ…

Κι ενώ οι κυβερνήσεις αλλάζουν κι ενώ η κρίση καλά κρατεί, το πελατειακό κράτος παραμένει εύρωστο και ανθηρό. Όταν καταγγείλαμε ότι τα προγράμματα αυτά αποτελούν μια νέα γενιά ρουσφετολογικών προσλήψεων, η κυβέρνηση το αρνήθηκε, κι εν συνεχεία, έσπευσε να ταμπουρωθεί πίσω από τις αντικειμενικές κοινοτικές διαδικασίες. Η διαδικασία της διεκδίκησης της επίζηλης θέσης εργασίας θα γίνει, με φαινομενικά, άψογο τρόπο: Σύμφωνα με ανακοίνωση του ΟΑΕΔ, οι αιτήσεις θα γίνονται μόνο ηλεκτρονικά απ’ όσους είναι εγγεγραμμένοι στα μητρώα του ΟΑΕΔ. Θα πριμοδοτηθούν όσοι κατοικούν σε Δήμους με υψηλή ανεργία, όσοι είναι μέλη οικογενειών στις οποίες δεν εργάζεται κανείς, τα μέλη μονογονεϊκών οικογενειών, άνεργοι πτυχιούχοι κλπ. Οι ωφελούμενοι θα καταταγούν στον Πίνακα Κατάταξης Ανέργων με βάση κάποια κριτήρια μοριοδότησης, στα οποία περιλαμβάνονται Το χρονικό διάστημα συνεχόμενης εγγεγραμμένης ανεργίας του ωφελουμένου, το ετήσιο εισόδημα, η ηλικία, η εντοπιότητα κλπ. Το σύστημα επιλογής βασίζεται στη μοριοδότηση των συγκεκριμένων κριτηρίων με «αντικειμενικό και διαφανή» τρόπο με τη χρήση μηχανογραφικού λογισμικού του ΟΑΕΔ.

Ας υποθέσουμε, λοιπόν, ότι όλα βαίνουν καλώς. Αλλά, εμφανίζονται περισσότεροι υποψήφιοι που πληρούν τα κριτήρια. Η ερώτηση είναι απλή: Ποιος διαφαλίζει ότι θα επιλεγούν εκείνοι οι οποίοι είναι πιο κατάλληλοι από τους άλλους, εξίσου, κατάλληλους; Το πρόβλημα δεν μπορεί να λυθεί από τον έλεγχο νομιμότητας που θα κάνει το ΑΣΕΠ. Μήπως μπορεί να λυθεί από τους υπαλήλους των κατά τόπους ΟΑΕΔ; Ακούγεται ότι μετακινούνται προς «ενίσχυση» των τοπικών ΟΑΕΔ υπάλληλοι του Υπουργείου Εργασίας. Και ότι, ήδη, πολλοί ενδιαφερόμενοι για τις θέσεις συρρέουν στα πολιτικά γραφεία βουλευτών και υπουργών για να εξασφαλίσουν την «υποστήριξη» των αιτημάτων τους.

To «έργο» το έχουμε δει, πολλές φορές, στην μεταπολίτευση. Οι κυβερνήσεις δημιουργούσαν, εμπρόθετα, συστήματα με ελάχιστη περιπλοκότητα που υπάκουαν, υποχρεωτικά, στο υπερ-κριτήριο της κομμματικής συναλλαγής. Όταν, για παράδειγμα, περισσότεροι υποψήφιοι για μια θέση προϊσταμένου έπρεπε να επιλεγούν με βάση το πτυχία ή/και τα χρόνια υπηρεσίας, τότε, παρουσιαζόταν το φαινόμενο της ανεστραμμένης πυραμίδας. Στην κορυφή της συνωθούνταν περισσότεροι απ’ όσους τα κριτήρια του συστήματος μπορούσαν να επιλέξουν. Τότε, εμφανιζόταν το μετα-φίλτρο της κομματικής ένταξης/φιλίας. Επιλέγονταν εκείνοι που ήταν κομματικά αρεστοί. Κι όταν δεν αρκούσε ούτε αυτό, τότε ερχόταν η ώρα του πολιτευτή: Η δημόσια επιλογή μετατρεπόταν σε ρίγκ ανταγωνισμού υπουργών και πολιτευτών του ιδίου κόμματος για την εξασφάλιση των πελατών.

Είναι ρητορική η ερώτηση αλλά οφείλουμε να την διατυπώσουμε: Έχει διασφαλίσει η κυβέρνηση τις προϋποθέσεις για να υπάρξει διαφάνεια, πλήρης και ακώλυτη πρόσβαση όλων όσων δικαιούνται να επιλεγούν στην κατάταξη των υποψηφίων, έτσι ώστε να μην βιώσουμε ένα ακόμη ρουσφετολογικό πάρτυ;