γράφει ο Γιώργος Κοντογιάννης
-Η παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ο κίνδυνος για την Ελλάδα
Η ενέργεια της Τουρκίας να αφήσει στα σύνορα στον Έβρο 92 γυμνούς και χτυπημένους, μετανάστες, με σκοπό να αναγκαστεί η Ελλάδα να τους μαζέψει και να τους περιθάλψει, αποτελεί μια αποτρόπαια πράξη ενός υβριδικού πολέμου που βρίσκεται σε εξέλιξη από τον Φεβρουάριο του 2020.
Ποιος δεν θυμάται την προσπάθεια της Τουρκίας να περάσει από τα σύνορα του Έβρου χιλιάδες πρόσφυγες στις αρχές του 2020, αλλά και την Ελλάδα να μη της το επιτρέπει. Η προσπάθεια εκείνη άλλωστε και η συνέχεια που έχει δοθεί από την Άγκυρα, οδήγησε την ελληνική κυβέρνηση στην απόφαση για επέκταση του φράχτη.
Υπάρχουν όμως και σημεία στο ποτάμι που δεν μπορεί να υπάρξει φράχτης. Εκεί επικεντρώνει, πλέον, τις προσπάθειές της η Τουρκία για την προώθηση στο ελληνικό- άρα σε ευρωπαϊκό- έδαφος παράτυπους μετανάστες, εργαλειοποιώντας ένα διεθνές πρόβλημα.
Στην προσπάθειά της αυτή η Τουρκία εφευρίσκει τρόπους που θα της δώσουν τη δυνατότητα να προωθήσει όσο το δυνατόν περισσότερους μετανάστες στη χώρα μας, έστω κι αν η Ευρώπη την χρυσοπληρώνει για να τους διατηρεί στο έδαφός της.
Τους 92 μετανάστες, σύμφωνα με καταθέσεις τους, τους πήγε στο συγκεκριμένο σημείο η τουρκική στρατοφυλακή. Δηλαδή ο διακινητής μεταναστών είναι το επίσημο τουρκικό κράτος. Τους ξεγύμνωσαν, τους πήραν τα προσωπικά αντικείμενα και τα χρήματα που είχαν, τους χτύπησαν και τους άφησαν γυμνούς μέσα στο κρύο. Μη παραβλέπουμε ότι αρκετοί από αυτούς τους μετανάστες έχουν πληρώσει αρκετές χιλιάδες ευρώ ή δολάρια για να φθάσουν μέχρι τα ελληνικά σύνορα και αρκετοί από αυτούς είχαν μαζί τους ό,τι οικονομίες είχαν καταφέρει να μαζέψουν. Συν όλα τα άλλα, δηλαδή, οι άνδρες τους τουρκικής στρατοφυλακής, κάποιους από αυτούς τους έκλεψαν τα μοναδικά περιουσιακά στοιχεία που είχαν για να μπορέσουν να επιβιώσουν σε έναν ξένο τόπο.
Η αποτρόπαια και βάρβαρη πράξη τους, που όμοιά τους είχαμε δει μόνο σε ναζιστικά στρατόπεδα σε βάρος των Εβραίων, καταδικάζεται από κάθε πολιτισμένο άνθρωπο.
Το ερώτημα είναι αν μια τέτοια πράξη που γίνεται στο πλαίσιο ενός ακήρυχτου υβριδικού πολέμου συνιστά ή όχι ένα σύγχρονο έγκλημα πολέμου;
Σύμφωνα με το άρθρο 8 του Καταστατικού της Ρώμης του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου, εγκλήματα πολέμου θεωρούνται τα εξής:
- Εκ προθέσεως δολοφονία αθώων ανθρώπων.
- Βασανιστήρια ή απάνθρωπη μεταχείριση, συμπεριλαμβανομένων βιολογικών πειραμάτων.
- Πρόκληση εσκεμμένα μεγάλης ταλαιπωρίας ή σοβαρού τραυματισμό στο σώμα ή στην υγεία.
- Υποχρέωση αιχμαλώτου πολέμου ή άλλου προστατευόμενου ατόμου να υπηρετήσει στις δυνάμεις εχθρικής εξουσίας.
- Χρήση παιδιών κάτω των δεκαέξι ετών σε ένοπλες δυνάμεις ή ομάδες ή χρήση τους για ενεργό συμμετοχή σε εχθροπραξίες
- Σκόπιμη διοχέτευση επίθεσης κατά του άμαχου πληθυσμού ως μη άμεσης συμμετοχής στις εχθροπραξίες
- Εκτεταμένη καταστροφή και ιδιοποίηση περιουσίας, που δεν δικαιολογείται από στρατιωτική ανάγκη και πραγματοποιείται παράνομα και αθέμιτα.
- Καταστροφή ή κατάσχεση της περιουσίας ενός αντιπάλου, εκτός εάν απαιτείται από τις ανάγκες της σύγκρουσης
- Χρήση δηλητηρίου ή τοξικών όπλων.
- Σκόπιμη επίθεση εναντίον κτιρίου αφιερωμένου στη θρησκεία, στην εκπαίδευση, στην τέχνη, στην επιστήμη ή για φιλανθρωπικούς σκοπούς, στα ιστορικά μνημεία, στα νοσοκομεία, εφόσον δεν χρησιμοποιούνται ως στρατιωτικές υποδομές.
- Εσκεμμένη στέρηση από αιχμάλωτο πολέμου ή άλλο προστατευόμενο πρόσωπο του δικαιώματος της δίκαιης δίκης
- Επίθεση ή βομβαρδισμός πόλεων, χωριών, κατοικιών ή κτιρίων που είναι ανυπεράσπιστα και που δεν αποτελούν στρατιωτικές υποδομές
- Παράνομη απέλαση, μεταφορά ή παράνομος περιορισμός.
- Λήψη ομήρων.
- Σκόπιμη επίθεση με τη γνώση ότι μια τέτοια επίθεση θα είχε ως αποτέλεσμα απώλεια ζωής ή απώλειες αμάχων ή ζημιά σε πολιτικά υποκείμενα ή εκτεταμένη, μακροπρόθεσμη και σοβαρή ζημιά στο φυσικό περιβάλλον.
Είναι σαφές ότι ανάμεσα στις 15 περιπτώσεις που περιγράφονται στο άρθρο 8 του Καταστατικού της Ρώμης του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου, ως εγκλήματα πολέμου, μπορεί κανείς να αναγνωρίσει συμπεριφορές της Τουρκίας σε βάρος μεταναστών, στους οποίους συμπεριφέρεται με τον πλέον απάνθρωπο και βάρβαρο τρόπο.
Είναι γεγονός ότι κάθε μορφή πολέμου, βγάζει στην επιφάνεια τα πιο βάρβαρα ένστικτα του ανθρώπου. Για το λόγο αυτό και ο πολιτισμένος κόσμος έθεσε κανόνες συμπεριφοράς και σε ό,τι αφορά τη συμπεριφορά εμπολέμων και σε ό,τι αφορά τη συμπεριφορά σε αμάχους, μετανάστες και πρόσφυγες.
Στο εγχειρίδιο για νομικούς του Γιάννη Κτιστάκη με τίτλο «Η προστασία των μεταναστών στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου και τον Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Χάρτη», σημειώνει: «Από την άποψη των βασανιστηρίων και της κακής μεταχείρισης, το ΕυρΔΔΑ έχει καταλήξει ότι στο πεδίο εφαρμογής του Άρθρου 3 δεν εμπίπτει μόνο ο σωματικός πόνος ή βλάβη, αλλά και πράξεις που προκαλούν ψυχικό πόνο, όπως φόβο, αγωνία ή ταπείνωση. Κατά συνέπεια, κάθε φορά που ένα άτομο διατρέχει κίνδυνο να εκτεθεί σε οποιαδήποτε μορφή μεταχείρισης που προστατεύεται από την απαγόρευση του Άρθρου 3, τα κράτη έχουν την υποχρέωση να εφαρμόζουν την αρχή της μη επαναπροώθησης».
Είτε λοιπόν το δούμε ως πράξη που εντάσσεται στο πλαίσιο ενός ακήρυχτου «πολέμου», είτε ως πράξη που αντίκειται στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, είτε ως πράξη βαρβαρότητας ενάντια σε κάθε μορφή ανθρωπιάς και πολιτισμού, η κατάληξη είναι η ίδια: Το πρόσωπο της Τουρκίας δεν έχει καμία σχέση με τον πολιτισμό, με την Ευρώπη, με το διεθνές δίκαιο και την ανθρώπινη αξιοπρέπεια.
Ο ευτελισμός 92 ανθρώπων είναι για την Τουρκία κάτι σύνηθες, ίσως και θεμιτό, στην υλοποίηση μιας πολιτικής εργαλειοποίησης του ανθρώπινου πόνου.
Στην περίπτωση των 92 πρέπει άμεσα να κινηθούν από τον ΟΗΕ και το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανδρώπου, νομικές διαδικασίες σε βάρος της Τουρκίας. Το χάιδεμα μιας χώρας που έχει εντάξει στην καθημερινότητά της την παραβίαση των δικαιωμάτων του ανθρώπου, πρέπει να λάβει τέλος.
Αλλά και η Ελλάδα, πρέπει να αντιμετωπίσει τους 92 με ανθρωπιά, όπως έπραξε άλλωστε, αλλά και με προσοχή, γιατί όταν παραλαμβάνεις στα σύνορά σου κάποιους ανθρώπους χωρίς κανένα έγγραφο, τότε μπορεί να δηλώσει ότι είναι όποιος νάναι. Και με δεδομένες τις σχέσεις της χώρας μας με την Τουρκία η προσοχή πρέπει να είναι μεγαλύτερη καθώς δεν αποκλείεται κάποιοι να βρίσκονται σε διατεταγμένη υπηρεσία. Θα πρόκειται για μια άλλου είδους εργαλειοποίησης του μεταναστευτικού, αλλά από τους Τούρκους πρέπει να περιμένουμε τα πάντα.