γράφει ο Νίκος Γκίκας.
Η θυσία ως έσχατη τελετουργική πράξη λύτρωσης αποτέλεσε αφετηριακό στοιχείο κοινωνικής δυναμικής, αναγέννησης και αναδημιουργίας.
Από την αρχαιότητα ακόμη, στα ομηρικά έπη με τη θυσία της Ιφιγένειας αλλά και του Ισαάκ στο βιβλίο της Γενέσεως, αποτελεί λατρευτική πράξη συνδιαλλαγής με το θείο∙ συγκράτησης και εξευμενισμού έναντι του ανθρώπου. Η νοηματοδότηση αυτή στον αρχαίο κόσμο, ως πράξη υποταγής, μεταμορφώνεται στον αναγεννημένο κόσμο υπό την εξελικτική αφιέρωση, από μια καθιέρωση στο θείο, καθώς επαναπροσδιορίζεται η σχέση του ανθρώπου με το θεό.
Η συνέχεια της ύπαρξης του εύτακτου γίγνεσθαι πέρα από τη φθορά, απαιτεί μια θυσία όχι πλέον από τα υπάρχοντα «εν αυτώ» ή «υπέρ αυτού», όπως ασκείται στον παλαιό κόσμο. Ούτε προσμετρά μια απλή πράξη Αριστοτελικής έμφυτης μίμησης ως αναπαράσταση της πραγματικότητας «δια των αισθητών» (Μετά τα Φυσικά, Α 6, 987b11), που οδηγεί στην «δι᾽ ἐλέου καὶ φόβου περαίνουσα τὴν τῶν τοιούτων παθημάτων κάθαρσιν» (Ποιητική,1449 Β).
Η ευάρεστη λατρεία πλέον, ως θυσία αινέσεως, θεμελιώνεται στην αγάπη, έναντι του συνανθρώπου, ακόμη και έναντι των διωκτών (Ματθ.5.44). «Το κλαίειν μετά κλαιόντων, το χαίρειν μετά χαιρόντων» αποτελεί το σταθερό κριτήριο κατά τον ιερό Χρυσόστομο, (Εις Ρωμαίους 7.PG60.447). Αυτή η νέα θυσία προσφέρει μήνυμα ειρήνης και καταλλαγής όπως μαρτυρεί ο Απ. Παύλος καθότι «ἐχθροὶ ὄντες κατηλλάγημεν τῷ Θεῷ διὰ τοῦ θανάτου τοῦ υἱοῦ αὐτοῦ» (Ρωμ.1.5.10).
Η μετοχή στο θυσιαστικό ήθος της Τριάδας σημαίνει συμμετοχή ως ετερότητα αλλά και είσοδο στην ολότητα της νέας κοινωνίας. Αυτή η νέα προοπτική της θυσίας λαμβάνει κοσμοϊστορική σημασία καθώς ο θρίαμβος του σταυρού μεταμορφώνει τον κόσμο και η δύναμη του διαμεσολαβείται πέρα από το θρησκευτικό βίωμα, μεταφέροντας το μήνυμα της ευθύνης στις διαπροσωπικές σχέσεις των ανθρώπων και στις σχέσεις με το περιβάλλον, ως ζητούμενο στη σύγχρονη εποχή.
Στο μετανεωτερικό κοινωνικό περιβάλλον, οι ραγδαίες εξελίξεις της τεχνολογίας και η παγκοσμιοποίηση επαναφέρουν ως αδήριτη ανάγκη το χριστιανικό γίγνεσθαι. Οι ίδιες οι κοινωνίες άλλωστε ως σύνολο προσώπων με αμοιβαίες αλληλεξαρτήσεις στην καθημερινότητα, στην διαλεκτική πραγματικότητα προκλήσεων που προσπορίζει η τεχνολογία και το περιβάλλον, διαμορφώνουν ένα νέο πλαίσιο αξιών και ελευθερίας που στο χριστιανισμό υφίστανται ως θέση.
Η αρμονική συνύπαρξη με το περιβάλλον εγκολπώνεται στο πρότυπο της έλλογης χρήσης της ύλης στη Θεία Ευχαριστία, ως αέναος τρόπος συνάντησης του ανθρώπου με το Θεό αλλά και ως νέα πραγματικότητα επικοινωνίας στη συνάντηση με τον “άλλο” και εντέλει στη διακονία του. Η θυσία του Θεανθρώπου, πέρα από οραματισμούς νομοθετημάτων συμφιλίωσης και δικαιοσύνης, ως ανθρωπολογικό γεγονός, πρεσβεύει τη δημιουργία κοινωνικής συνείδησης, συνείδησης προσωπικής ευθύνης και επιλογών, για την υπέρβαση των λογής κοινωνικών προβλημάτων. Επιτακτικό και αναγκαίο στις ημέρες μας.
