Στη σημερινή συγκυρία, παρατηρούμε την κρίση των παραδοσιακών μορφών του Έθνους –κράτους, ενώ παράλληλα αναδεικνύονται και νέες μορφές διεθνικής κινητικότητας. Αυτό το νέο σύστημα συναρτάται άμεσα και με το σύστημα οργάνωσης και καταμερισμού της εργασίας, εξωθώντας μια σειρά κοινωνικών προβλημάτων (όπως η μετανάστευση) στον αστερισμό του εθνικισμού και του ρατσισμού. Οι νέες κατώτερες «φυλές», στις σύγχρονες κοινωνίες, είναι, οι μετανάστες, οι ευάλωτες κοινωνικές ομάδες και οι «κοινωνικά αποκλεισμένοι».
Σ’ αυτές τις νέες κατηγορίες εφαρμόζονται πολιτικά και ανθρωπολογικά σχήματα στιγματισμού και περιθωριοποίησης. τα οποία θεμελιώνονται στη βάση ενός τριπλού καθορισμού (ταξική καταγωγή, εθνική προέλευση, κοινωνική παθολογία). Παράλληλα, μέσω αυτών των νέων κατηγοριών πραγματοποιείται αποτελεσματικά η καθημερινή ιδεολογική αναστροφή των πραγματικών κοινωνικών σχέσεων και η προβολή τους στο πεδίο της «κουλτούρας της μνησικακίας».
Η μετανάστευση είναι φαινόμενο παγκόσμιο, σύνθετο, δυσεπίλυτο. Γενεσιουργές αιτίες του είναι κυρίως η φτώχια και η εξαθλίωση των χωρών του Τρίτου Κόσμου για την οποία την κύρια ευθύνη φέρει ο λεγόμενος «Πρώτος Κόσμος», ο κόσμος των ανεπτυγμένων και οικονομικά ισχυρών χωρών. Οι άνισες ανταλλαγές και η καταλήστευση των πλουτοπαραγωγικών πόρων των φτωχών χωρών από τις παγκόσμιες εταιρείες, η άρνηση των ανεπτυγμένων χωρών να διαθέτουν, όπως είχαν δεσμευθεί, κάθε χρόνο το 0,7% του ΑΕΠ τους για την αντιμετώπιση των στοιχειωδών αναγκών των πενόμενων πληθυσμών, καθώς και η διακυβέρνηση από διεφθαρμένα αντιδημοκρατικά καθεστώτα είναι οι κύριες αιτίες του φαινομένου, που μαζί με τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, τις στρατιωτικές επεμβάσεις της Δύσης, τους πολέμους και τις εμφύλιες σφαγές, δημιουργούν ένα εκρηκτικό μείγμα που, αν δεν ελεγχθεί με κατάλληλες δημιουργικές πολιτικές, ενέχει σοβαρούς κινδύνους και απειλές.
Οι μετανάστες, υπό προϋποθέσεις, μπορούν να συμβάλουν στην ανάπτυξη μιας χώρας και να την πλουτίσουν δημογραφικά και πολιτισμικά. Στην περίπτωση της Ελλάδας, όμως, σε συνθήκες βαθιάς οικονομικής κρίσης, η κατάσταση έχει γίνει ανεξέλεγκτη. Η συγκέντρωση εκατοντάδων χιλιάδων μεταναστών αποτελεί παγίδευση και για τους ίδιους, αλλά και προκαλεί σοβαρά κοινωνικά ζητήματα στον ντόπιο πληθυσμό. Οι ίδιοι, στην καλύτερη περίπτωση, αποτελούν μια “μάζα εργατών-δούλων”, που υφίσταται άγρια εκμετάλλευση, χωρίς δικαιώματα ή, στη χειρότερη περίπτωση, προστίθενται απλώς στις στρατιές των ανέργων, χωρίς πόρους, καταδικασμένοι στην εξαθλίωση, τον απόλυτο αποκλεισμό, την παραβατικότητα. Ο μεγάλος αριθμός τους, ιδιαίτερα στο κέντρο της Αθήνας, με τη χωροταξική υπερφόρτωση, με την έκρηξη του παραεμπορίου, του εμπορίου ναρκωτικών, του εμπορίου γυναικών, οδήγησε σε σοβαρή υποβάθμιση της ζωής των κατοίκων, με αποτέλεσμα να προκαλούνται εκατέρωθεν τριβές, εντάσεις και συγκρούσεις. Η κατάσταση αυτή πρέπει να αλλάξει. Οι ευθύνες των κυβερνήσεων της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ, που τόσα χρόνια άφησαν το πρόβλημα να πάρει ανεξέλεγκτες διαστάσεις, είναι τεράστιες.
Η αντιμετώπιση του προβλήματος δεν μπορεί να περιμένει. Η ελληνική κυβέρνηση οφείλει:
• Να απαιτήσει αναθεώρηση της Συνθήκης Δουβλίνο II του 2003 (που υπέγραψε η κυβέρνηση Σημίτη, με υπουργό Εξωτερικών τον πρώην πρωθυπουργό), η οποία μετατρέπει την Ελλάδα σε χώρο εγκλεισμού όλων των προσφύγων και οικονομικών μεταναστών, που απλώς χρησιμοποιούν την Ελλάδα ως πέρασμα προς την Ευρώπη.
• Να απαιτήσει τη διακοπή των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της ΕΕ με την Τουρκία, αν η τελευταία δεν δεσμευθεί ότι θα δέχεται πίσω όλους τους μετανάστες που εισέρχονται παράνομα στη χώρα μας από τα ελληνοτουρκικά θαλάσσια και χερσαία σύνορα.
• Να επιδιώξει τη διαμόρφωση μιας ευρωπαϊκής μεταναστευτικής πολιτικής, που θα δίνει έμφαση στις παρεμβάσεις εκείνες που θα επιτρέψουν στους κατοίκους της Αφρικής και της Ασίας να μείνουν στον τόπο τους, αλλά και θα παρέχει όλους τους αναγκαίους πόρους για την εγκατάσταση, τη διατροφή και την υγειονομική φροντίδα των μεταναστών, μέχρις ότου μπορέσουν να ενταχθούν δημιουργικά στην κοινωνία. Παράλληλα θα πρέπει να προβλέπεται ο επιμερισμός του βάρους της μετανάστευσης σε όλη την Ευρώπη, με κριτήρια τον πληθυσμό και το κατά κεφαλήν εισόδημα κάθε χώρας.
• Να ενισχύει τη φύλαξη των συνόρων με την ουσιαστικότερη και μονιμότερη συνδρομή της ΕΕ.
• Να νομιμοποιήσει όλους τους μετανάστες που πληρούν τις προϋποθέσεις νομιμοποίησης.
• Να εξετάζει γρήγορα τις αιτήσεις όσων ζητούν άσυλο με κριτήρια αντικειμενικά, όπως προβλέπουν οι διεθνείς ρυθμίσεις και να παρέχει άσυλο σε όσους πραγματικά το δικαιούνται εφοδιάζοντάς τους με τα απαραίτητα νομιμοποιητικά έγγραφα και παρέχοντάς τους όλα τα συναφή δικαιώματα.
• Να επαναπροωθήσει τους παράνομους μετανάστες στις χώρες προέλευσής τους.
• Να λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα ώστε οι μετανάστες που διαμένουν νόμιμα στην Ελλάδα να μπορέσουν να ενταχθούν ομαλά στην ελληνική κοινωνία.
• Να επιμείνει και να υπερασπιστεί μέχρι τέλους την απόφαση με την οποία αναγνωρίστηκε δικαίωμα ψήφου στους μετανάστες.
