γράφει ο Δημήτρης Κοντογιάννης.
Ξέρετε τι είναι πιο εύκολο από το να βρούμε τη θεραπεία για το AIDS; Να φοράμε όλοι προφυλακτικό. Και ξέρετε ποιος είναι ο πιο εύκολος τρόπος να μάθουμε να βάζουμε όλοι προφυλακτικό; Να ενημερωθούμε για τις συνέπειες του AIDS και την απαραίτητη προστασία που παρέχουν τα μέτρα προφύλαξης σε εμάς και τον συνάνθρωπό μας. Μάλιστα. Τώρα όπου βλέπετε τη λέξη AIDS αντικαταστήστε την COVID19 και πάμε να μιλήσουμε για τον κορωνοϊό και την ενημέρωση.
Αν κάπου οφείλεται η επιτυχημένη διαχείριση του κορωνοϊού από την Ελλάδα είναι σε δύο αποφάσεις βασισμένες στην κοινή λογική. Η πρώτη ήταν να εμπιστευτεί η κυβέρνηση τους ειδικούς, χωρίς μα-μου-σου-του και χωρίς αστερίσκους. Αν οι ειδικοί είχαν δίκιο, καλώς. Αν όχι, τουλάχιστον δεν θα είχαν οι ίδιοι την ευθύνη για την αποτυχία, όπως έγινε σε δεκάδες άλλες χώρες του κόσμου όπου οι πολιτικοί για διάφορους λόγους (συνήθως οικονομικούς) έκαναν του κεφαλιού τους. Προφανώς, το να ακολουθήσεις την λογική είναι μία… λογική απόφαση.
Η δεύτερη σημαντική απόφαση ήταν η επιλογή των σωστών όπλων ενάντια στην πανδημία. Το σημαντικότερο όπλο λοιπόν, σύμφωνα πάντα με τους προαναφερθέντες ειδικούς, δεν ήταν η καραντίνα. Και σε άλλες χώρες εφαρμόστηκε καραντίνα και απέτυχε παταγωδώς –αρκεί να δείτε για πόσο καιρό μετά την εφαρμογή της καραντίνας η Ιταλία συνέχιζε να ανακοινώνει με τους ίδιους ρυθμούς νέα κρούσματα και θανάτους, ενώ θα έπρεπε να «ισιώνει την καμπύλη». Το σημαντικότερο μέτρο για την Ελλάδα, και αυτό που την διαφοροποιεί από άλλες χώρες, ήταν η ενημέρωση.
Θέλετε και παράδειγμα;
«Όχι, όχι, μην επιμένεις. Θα μείνω μέσα. Όσο ο ιός κυκλοφορεί έξω…»
Στοίχημα ότι από μέσα σας ακούτε ήδη την υπόλοιπη διαφήμιση και μάλιστα με τη φωνή του Σπύρου Παπαδόπουλου.
Ενώ λοιπόν δίπλα στην Τουρκία ψεκάζονταν με κολόνια λεμόνι τύπου Μυρτώ και πίστευαν ότι αποκτούν ανοσία, εμείς μαθαίναμε πόσο ζει ο ιός στα ψώνια του σούπερ μάρκετ και πώς να αφαιρούμε σωστά τη μάσκα και τα γάντια. Όταν οι Ιταλοί μετά από ένα μήνα καραντίνα και με χίλιους νεκρούς τη μέρα αναγκάζονταν να βγάλουν αστυνομικούς για να σταματήσουν τον κόσμο από το να φασώνεται στα παρκάκια, εμείς κράζαμε στο Facebook όσους τολμούσαν να σκεφτούν να πάνε στα χωριά τους για Πάσχα. Και όταν οι Ισπανοί έκαναν διαδηλώσεις, οι περισσότεροι από εμάς ήδη αποφεύγαμε πλατείες και κοινόχρηστους χώρους, προτού ακόμα χρειαστεί να στέλνουμε μήνυμα για τις εξόδους μας.
Με τη σωστή ενημέρωση, κατάφερε η Ελλάδα κάτι που έχει ξαναγίνει μόνο σε περιπτώσεις πολέμων: οι πολίτες έγιναν, έστω και απρόθυμα, σύμμαχοι του κράτους. Το κλειδί βέβαια στην πρόταση «σωστή ενημέρωση» είναι η λέξη «σωστή». Η βασική ενημέρωση της χώρας μας γίνεται από τον Σωτήρη Τσιόδρα, έναν επιστήμονα που μόνο συνωμοσιολόγοι αμφισβήτησαν. Όλη η κυβέρνηση, όπως μας υπενθύμιζαν εκνευριστικά συχνά, συμβουλεύονταν τον Τσιόδρα και το επιτελείο του πριν από οποιαδήποτε απόφαση. Αυτό μας φαίνεται αυτονόητο, μέχρι να σκεφτούμε τι έγινε σε χώρες όπως οι ΗΠΑ και η Μεγάλη Βρετανία.
Στόχος εξαρχής ήταν οι πολίτες να γίνουν σύμμαχοι. Γι’ αυτό άλλωστε και δόθηκε μεγάλη προσοχή στο να ληφθούν σταδιακά τα μέτρα και όχι απευθείας: για να μπορούν οι πολίτες να αξιολογήσουν από μόνοι τους την χρησιμότητα και την αναγκαιότητα των μέτρων. Να τα τηρούν δηλαδή επειδή καταλαβαίνουν τον λόγο ύπαρξής τους και όχι επειδή έτσι είναι αναγκασμένοι.
Έχοντας λοιπόν τον πολίτη δίπλα και όχι απέναντι, δεν χρειάστηκαν ιδιαίτερες εξηγήσεις για τις παρατάσεις που δόθηκαν στην καραντίνα, ούτε στις απαγορεύσεις κυκλοφορίας που επεβλήθησαν σε ορισμένες περιοχές. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν οι μεμονωμένοι μπαγλαμάδες που ανυπομονούν να γίνουν super-spreaders (βλέπε κλινική «Ταξιάρχαι»), αλλά ότι ακόμα και απέναντι σε αυτούς ως κοινωνία έχουμε κάποιες άμυνες.
Ερχόμαστε λοιπόν στο σήμερα, όπου πριν ακόμα έρθει ο χειμώνας και το δεύτερο κύμα του ιού έχουμε ήδη χαλαρώσει, δίνουμε χέρια, αγκαλιαζόμαστε και φιλιόμαστε και κοντεύουμε να κάνουμε τρέντυ τη μύτη πάνω από τη μάσκα. Ήδη τα αποτελέσματα της χαλάρωσης τα βλέπουμε στα νέα κρούσματα, πριν φυσικά μας έρθουν λόγω τουρισμού τα αναπόφευκτα περιστατικά από το εξωτερικό.
Να θυμίσω εδώ ότι όσο μεταδίδεται ο ιός, τόσο αυξάνεται η πιθανότητα να δημιουργηθεί κάποια μετάλλαξή του που να είναι ακόμα πιο επικίνδυνη. Να θυμίσω επίσης ότι οι Έλληνες θεωρούνται από τους πιο αδύναμους λαούς απέναντι στον κορωνοϊό, αφού έχουμε πολύ γηρασμένο πληθυσμό και είμαστε από τους πρώτους παγκοσμίως σε κάπνισμα και παχυσαρκία. Πώς θα μπορέσουμε να ανταποκριθούμε σε ένα νέο κύμα του κορωνοϊού; Πώς θα μπορέσουμε να ανταποκριθούμε σε μία μετάλλαξή του του χρόνου ή του παραχρόνου; Πώς θα μπορέσουμε να προετοιμαστούμε για την επόμενη, αντίστοιχη πανδημία η οποία είναι θέμα χρόνου να χτυπήσει;
Η μόνη λύση λοιπόν είναι να συνεχίσει ο πολίτης να παραμένει σύμμαχος του κράτους, συνειδητά και όχι από υποχρέωση. Αυτό σημαίνει όμως ότι θα πρέπει να συνεχίσει η ενημέρωση. Βλέπετε εσείς κάποια ενημέρωση στην τηλεόρασή σας; Βλέπετε καμιά διαφήμιση για τα μέτρα προφύλαξης στα site που μπαίνετε;
Γρήγορα, χωρίς να το πολυσκεφτείτε, πείτε από μέσα σας ποιο είναι το σημαντικότερο μέτρο κατά του κορωνοϊού!
Σίγουρα κάποιοι από εσάς σκεφτήκατε τη μάσκα ή την διατήρηση των αποστάσεων και τον περιορισμό των μετακινήσεων. Λίγοι όμως θα θυμήθηκαν το πλύσιμο των χεριών. Λογικό είναι, αφού η μάσκα και οι αποστάσεις σε πολλές περιπτώσεις είναι κάτι το υποχρεωτικό ενώ το σωστό πλύσιμο δεν γίνεται να επιβληθεί με το ζόρι, άρα είναι αυτό που προσέχουμε λιγότερο και ξεχνάμε ευκολότερα.
Γιατί λοιπόν να σταματήσουν οι διαφημίσεις; Επειδή ο ΣΥΡΙΖΑ αποφάσισε να ανακαλύψει κάποιο σκάνδαλο στην χρηματοδότηση των ΜΜΕ; Για να σοβαρευτούμε μισό λεπτό, ακόμα και αν υπάρχει σκάνδαλο, θα σταματήσουμε ως κράτος την ενημέρωση των πολιτών βάζουμε σε κίνδυνο τη ζωή τους για να μη πει κακά λογάκια η αντιπολίτευση; Δηλαδή θα αφήσουμε στην άκρη το αποδοτικότερο και σημαντικότερο όπλο μας ενάντια στην πανδημία επειδή φωνάζει ο ΣΥΡΙΖΑ;
Σοβαρολογούμε;
ΤΩΡΑ πρέπει να ξαναξεκινήσει η χρηματοδότηση των ΜΜΕ για προβολή ενημερωτικών μηνυμάτων ενάντια στον κορωνοϊό. Βασιζόμαστε ως οικονομία στο να έρθουν τουρίστες και εμείς –όχι εκείνοι, εμείς– να μπορούμε να προστατευτούμε τηρώντας τα μέτρα που υποτίθεται ότι τόσο καιρό μαθαίναμε.
Ακούω ήδη να λέτε «ναι, αλλά πήραν χρήματα άτομα που δεν έπρεπε» και σε αυτό η απάντηση είναι πάρα πολύ απλή: ζούμε σε μια χώρα όπου υπάρχει Βουλή και υπάρχουν νόμοι. Γιατί ο ΣΥΡΙΖΑ δεν φέρνει το θέμα στη Βουλή; Λέτε αν ο Αλέξης Τσίπρας καταθέσει επίκαιρη ερώτηση ο Κυριάκος Μητσοτάκης για πρώτη φορά να μην απαντήσει στον Αρχηγό της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης; Τι νομίζετε ότι έχουμε, 2015;
Μακάρι να έρθει το θέμα στη Βουλή και μακάρι, αν κάποιοι εκμεταλλεύτηκαν τα λεφτά αυτά, να κινηθεί η δικαιοσύνη εναντίον τους και να τιμωρηθούν όπως τους αρμόζει, γιατί για να πάρουν χρήματα ιστότοποι που δεν πρέπει σίγουρα θα έχουν γίνει παραπάνω από μία παρανομίες. Γιατί θα πρέπει να έχουν οι ιστότοποι εγγραφεί παρανόμως στο μητρώο που έφτιαξε ο Νίκος Παππάς και επιτρέπει στα sites να πάρουν κρατική διαφήμιση, να έχουν κοπεί εικονικά τιμολόγια, να έχουν σταλεί παραποιημένα screenshots των διαφημίσεων κοκ, ξεγελώντας και την εταιρεία που διαχειρίστηκε τις διαφημίσεις αλλά και το ελληνικό δημόσιο.
Άλλο όμως το να πήραν κάποιοι μερικά χρήματα που δεν έπρεπε, και άλλο να λέμε «κομπίνα 11 εκατομμυρίων». Δεν θα μπω στη λογική του πόσα πήραν ιστότοποι, εφημερίδες, ραδιόφωνα και κανάλια που δεν έπρεπε την πενταετία Τσίπρα, για τους ίδιους λόγους που ανέφερα μόλις λίγες σειρές πιο πάνω. Αυτό όμως που μπορώ με βεβαιότητα να πω είναι ότι έχει γίνει πολύ κακή δημοσιογραφική δουλειά στην ανάδειξη του όποιου πιθανού σκανδάλου.
Σκεφτείτε το εξής: θα μπορούσε τα ίδια χρήματα ή μέρος από αυτά τα χρήματα το δημόσιο να τα έδινε στην Google και το Facecbook για διαφήμιση, με ίσως παραπλήσια αποτελέσματα. Τι αποτέλεσμα θα είχε μία τέτοια διαφήμιση; Θα ήταν φθηνότερη ή πιο ακριβή; Πόσα λεφτά θα γλίτωνε ή θα έχανε το κράτος αν επέλεγε αυτόν τον τρόπο; Πόσα λεφτά επιστρέφουν στο κράτος επενδύοντας σε τοπικά ΜΜΕ αντί για εταιρείες τεχνολογίας με έδρα την Ιρλανδία;
Θα μου πείτε πώς γίνεται να γνωρίζουμε κάτι τέτοιο. Εύκολα είναι η απάντηση, αρκεί να ρωτήσει κανείς τα κατάλληλα άτομα. Δεν είναι άλλωστε και κάτι δύσκολο να διαπιστώσει κανείς πόσο μπορεί να κοστίζει η σωστή προβολή μιας διαφήμισης στο Facebook ή το Google, στον ΣΥΡΙΖΑ έχουν ξοδέψει κοντά 200 χιλιάρικα μέσα σε περίπου έναν χρόνο μόνο για την επίσημη σελίδα τους στο Facecbook, σίγουρα κάτι θα ξέρουν για να μπορούν να κάνουν μια εκτίμηση κόστους. Αν δεν ξέρουν, ειλικρινά ας έρθουν σε επαφή μαζί μου για να τους βοηθήσω.
Για να κάνει όμως κάποιος αυτή τη δουλειά, θα πρέπει να κάνει κανονική δημοσιογραφική δουλειά και όχι μόνο αναμετάδοση και σχολιασμό της πληροφορίας. Αυτό είναι λοιπόν που πραγματικά λείπει από την Ελλάδα τα τελευταία χρόνια. Η κανονική δημοσιογραφία, της έρευνας και των ανελέητων ερωτήσεων, την οποία πλέον ασκούν πολύ λίγα άτομα. Βλέπετε, το να γράφει κάποιος οργισμένους τίτλους μαζί με ένα μισοέτοιμο αρθράκι είτε από το ΑΠΕ είτε από κάποιο κομματικό γραφείο είναι πιο εύκολο από το να γίνει κανονική δημοσιογραφική δουλειά και, σίγουρα, πιο κερδοφόρο, ειδικά από τη στιγμή που δεν υπάρχει σοβαρή πηγή εσόδων για τα ΜΜΕ.
Θυμάστε το δυστύχημα με το ταχύπλοο στην Αίγινα, όπου φήμες ήθελαν κάποιο πολιτικό πρόσωπο να επιβαίνει ή να οδηγεί το συγκεκριμένο θανατηφόρο ταχύπλοο; Γιατί να μη μάθουμε ποτέ ποιος ήταν ο πραγματικός οδηγός του ταχυπλόου; Γιατί να μη μάθουμε ποτέ ποιοι πολιτικοί μπορεί να ήταν μπλεγμένοι; Γιατί να μη μάθουμε ποτέ αν η ΝΔ, η τότε αντιπολίτευση, ασκούσε δίκαιη ή άδικη και απαράδεκτη κριτική στα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ;
Θυμάμαι την απάντηση που είχε δώσει κάποια δημοσιογράφος, αλλά δεν θυμάμαι το όνομά της και το μέσο στο οποίο είχε μιλήσει. Αν, είχε πει, το ίδιο συνέβαινε όταν οι εφημερίδες πληρώνονταν από τους αναγνώστες τους και πωλούσαν εκατοντάδες χιλιάδες φύλλα, τότε θα είχαν πάει επιτόπου δεκάδες δαιμόνιοι δημοσιογράφοι στην Αίγινα και θα είχαμε σίγουρα μάθει τι ακριβώς είχε γίνει. Τώρα, όπου τα ΜΜΕ πρακτικά φυτοζωούν, κάτι τέτοιο είναι απλά αδύνατον.
Αν είχαμε κανονική δημοσιογραφία και όχι την «δημοσιογραφία» του Μακελειού και του Ντοκουμέντου, τότε θα είχαμε μάθει αν και πόσο ζημιώθηκε το κράτος από όλη αυτή την ιστορία και ίσως σήμερα να συνεχίζονταν οι διαφημίσεις, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την υγεία των πολιτών. Δυστυχώς πολύ λίγοι δημοσιογράφοι έχουν την ικανότητα αλλά και την ελευθερία από το Μέσο τους να κάνουν τέτοιου είδους κοστοβόρα και χρονοβόρα ρεπορτάζ και αυτό το πληρώνουμε καθημερινά πολύ πιο ακριβά από ό,τι θα κόστιζε μια εφημερίδα…
Το μόνο λοιπόν που έλειπε σε αυτούς τους δημοσιογράφους είναι να τους λένε πουλημένους και διεφθαρμένους. Στο μυαλό μας έχουμε ως δημοσιογράφους τους πέντε-δέκα εκδότες-παρουσιαστές και ξεχνάμε ότι όλοι αυτοί που υπογράφουν τα άρθρα και δέχονται τις απειλές των Πολάκηδων ότι «θα έπρεπε να βρίσκονται δυο μέτρα κάτω από τη γη» είναι άτομα που με το ζόρι τα βγάζουν πέρα, που δουλεύουν 14 ώρες την ημέρα, που με τις συνθήκες που ζουν αν περάσουν τα 60 και πάρουν σύνταξη ως δημοσιογράφοι θα είναι απλά κατόρθωμα, που πρέπει να προσέχουν την κάθε λέξη που λένε γιατί καραδοκούν μηνύσεις και που αν κάνουν χοντρή γκάφα δεν θα ξαναβρουν δουλειά στο επάγγελμά τους σε φυσιολογικό Μέσο.
Αυτοί είναι οι δημοσιογράφοι. Ήρωες είναι και πραγματικά ντρέπομαι για λογαριασμό της ηγεσίας του ΣΥΡΙΖΑ για τον τρόπο με τον οποίο τους επιτίθεται και τους τσουβαλιάζει. Μάλιστα, είναι τόσο υπερήφανος ο ΣΥΡΙΖΑ για το ρατσιστικό του παραλήρημα εναντίον του Τύπου που πληρώνει για να διαφημιστεί το άθλιο –και ίσως αντισημιτικό- σποτάκι του.
Αυτή η όλο και πιο φασίζουσα ρητορική δεν αξίζει στον ΣΥΡΙΖΑ και στην ιστορία της Αριστεράς. Δυστυχώς, μόνο αν συμβεί κάτι συγκλονιστικό η αξιωματική αντιπολίτευση -και κυρίως η ηγετική της ομάδα- θα έρθει επιτέλους στον 21ο αιώνα όπου οι δημοσιογράφοι δεν είναι όλοι και παπαγαλάκια, οι «μπάτσοι» δεν είναι όλοι «γουρούνια-δολοφόνοι», οι δεξιοί δεν είναι όλοι «φασίστες» και, δεν το πιστεύω ότι αναγκάζομαι να το γράψω αυτό το 2020, οι Εβραίοι δεν είναι όλοι φιλάργυροι*.
Δεν λέω ότι έχουμε την καλύτερη δημοσιογραφία στον κόσμο. Έχουμε όμως μια αξιοπρεπή δημοσιογραφία, την οποία πρέπει να προφυλάξουμε γιατί, όπως είδαμε και με τον κορωνοϊό, σώζει ζωές. Κυριολεκτικά, όχι μεταφορικά.
*Ένας φίλος μου εξήγησε ότι η αναφορά στον Μωυσή είναι επειδή σε ένα άρθρο γνωστός δημοσιογράφος υποστήριζε ότι ο Κυριάκος, σαν άλλος Μωυσής, μας πέρασε από την πανδημία ως άλλο λαό του Ισραήλ που περνά μέσα από τη θάλασσα. Ειλικρινά σε έναν βαθμό ανακουφίστικα με αυτή την εξήγηση. Όσο μικρή εκτίμιση και αν έχω σε όποιον έφτιαξε το σποτ, τουλάχιστον δεν έγινε ηθελημένα αντισημιτιστής. Αυτό φυσικά δεν αναιρεί το γεγονός ότι όλοι, πλην πολύ λίγων, καταλάβαμε το ίδιο ακριβώς πράγμα. Θυμίζει λίγο την γενικότερη ιστορία του ΣΥΡΙΖΑ ως κόμμα κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησής του: μάλλον καλές προθέσεις, αποτυχία στην εκτέλεση.
Θυμίζει λίγο την γκάφα με το τηλεοπτικό σποτ για τον κορωνοϊό που χαρακτηρίστηκε σεξιστικό. Μόνο που εκείοι παραγωγοί ζήτησαν συγγνώμη, αποσύρθηκε το σποτ και όλοι αποδέχτηκαν την απολογία τους. Τώρα θα είναι μάλλον αστείο να δούμε τις αντιδράσεις των δημοσιογράφων αν μεταφέρουν κάποια απολογία του ΣΥΡΙΖΑ. Θεωρώ μάλλον απίθανο το ενδεχόμενο το κόμμα του Αλέξη Τσίπρα για πρώτη φορά να απολογηθεί για κάτι, αφού σχεδόν το απαγορεύει η τακτική του, θα είχε όμως ενδιαφέρον ένα τέτοιο ενδεχόμενο.
Υ.Γ. Το να προφυλάξουμε τη δημοσιογραφία σε μία κανονική χώρα θα σήμαινε ότι θα έπρεπε να μην υπάρχουν εφημερίδες που κάθε φορά που δικάζονται για κάτι τυχαίνει τις προηγούμενες ημέρες να έχουν αφιερώματα στον δικαστή που έχει αναλάβει την υπόθεσή τους. Το να μη πάρουν χρηματοδότηση αυτές οι εφημερίδες δεν είναι το αυτονόητο. Το να τις κυνηγήσει η δικαιοσύνη είναι το αυτονόητο, αλλά δυστυχώς αυτά συμβαίνουν σε χώρες όπου η δικαιοσύνη μπορεί να προστατέψει τον εαυτό της.
Υ.Γ.2 Πόσο χαμηλά μπορεί να πέφτει μια εφημερίδα όταν πανηγυρίζει επειδή για πρώτη φορά δεν την τσάκωσαν να λέει fake news; Ίσως μιλάμε για παγκόσμια πρωτοτυπία!
Υ.Γ.3 Αν ξαναδώ το fake news ότι «σύμφωνα με έρευνα η Ελλάδα έχει τα χειρότερα ΜΜΕ στον κόσμο» θα αρχίσω να βρίζομαι στα σχόλια. Διαβάστε την έρευνα και τι λέει πραγματικά το άρθρο και μετά αναρτήστε το και υιοθετήστε το. Νομίζετε ειλικρινά ότι έχουμε χειρότερα ΜΜΕ από την Τουρκία, την Κίνα τη Ρωσία ή διάφορες αφρικανικές και μεσανατολιτικές χώρες;;;
