γράφει ο Δημήτρης Τζελέπης.
Μέχρι το 1989 ο κόσμος ήταν διπολικός. ΗΠΑ και ΕΣΣΔ ήταν οι δύο πόλοι γύρω από τους οποίους αναγκάστηκε όλος ο κόσμος να κινηθεί. Ο Φουκουγιάμα προέβλεψε το τέλος της ιστορίας και την απόλυτη επικράτηση του Δυτικούτρόπου ζωής και, πράγματι, ο κόσμος από το 1991 έγινε μονοπολικός με μόνη υπερδύναμη την Αμερική. Μετά το 2003, ο κόσμος άρχισε να γίνεται και πάλι πολυπολικός και τώρα η Αμερική νιώθει την ανάσα αυτών που θέλουν να την αντικαταστήσουν…
Ο κόσμος του 2030 φαίνεται ότι θα είναι πολυπολικός, με έμφαση στην πολυμέρεια.
Ο Τζο Μπάιντεν ξεκίνησε το ατλαντικό του ταξίδι από την σύνοδο των G7 στην Κορνουάλλη όπου εκεί είχε τις πρώτες συναντήσεις με τους ευρωπαίους ηγέτες των ισχυρότερων οικονομιών της Ευρώπης.
Συμφώνησαν με ένα κοινό ανακοινωθέν τις δράσεις τους για το κλίμα, την οικονομία, την πανδημία, την μετανάστευση. Αυτό που θέλει ο ίδιος ο Αμερικανός πρόεδρος είναι να ενισχύσει την ήπια ισχύ που προέρχεται μέσα από τον φιλελευθερισμό που προάγει την συνεργασία. Στην σύνοδο των G7 οι εφτά καθόρισαν δράσεις, στοχεύσεις, χωρίς όμως αυτά να είναι δεσμευτικά.
Μετά ο Αμερικανός πρόεδρος ταξίδευσε στις Βρυξέλλες για την σύνοδο του ΝΑΤΟ. Εκεί είχε συναντήσεις με τον Τούρκο πρόεδρο Ερντογάν και ίσως μετέφερε και μηνύματα στους Ευρωπαίους για το πως σκέφτεται να αντιμετωπίσει η Αμερική την Κίνα και την Ρωσία.
Η πολιτική της Αμερικής απέναντι στην Κίνα και στην Ρωσία δύσκολα θα αλλάξει. Η Κίνα για την Αμερική θεωρείται ο νούμερο ένα κίνδυνος, ενώ η Ρωσία θεωρείται στρατηγικός αντίπαλος. Ο Πούτιν είναι δολοφόνος και ο Σι δικτάτορας για τον Τζο Μπάιντεν.
Στην πρώτη τους συνάντηση στην Γενεύη, Μπάιντεν και Πούτιν στην Βίλα Λα Γκρανζ διαπίστωσαν ότι υπάρχουν διαφορές ανάμεσα στις δύο χώρες, όπως είναι τα ανθρώπινα δικαιώματα, τα πυρηνικά και η Ουκρανία, όπου ο Μπάιντεν είπε ότι πρέπει να τηρηθεί η συμφωνία του Μινσκ.
Στις δηλώσεις του ο πρόεδρος της Ρωσίας σημείωσε ότι οι συνομιλίες πήγαν όσο καλά μπορούσαν, ενώ ανέφερε ότι συζήτησαν και τα θέματα της κυβερνοασφάλειας.
Επίσης, συμφωνήθηκε να επιστρέψουν οι Πρέσβεις σε Μόσχα και Ουάσιγκτον -και ήταν το μόνο πρακτικό θέμα στο οποίο συμφώνησαν.
Ο Αμερικανός πρόεδρος δήλωσε ότι δεν είναι «ώρα για Ψυχρό Πόλεμο» και ότι η Αμερική θα έχει πάντα σε πρώτη θέση τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Μπορεί οι δύο χώρες να διαφωνούν σε πολλά, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι θα διακοπεί ο δίαυλος επικοινωνίας. Μπορούμε να πούμε ότι συμφώνησαν ότι διαφωνούν και ότι υπήρχε μία πρώτη καταγραφή των θέσεων των δύο χωρών.
Ο Μπάιντεν έδωσε την εντύπωση ότι η Κίνα θα αντιμετωπιστεί με πυγμή και στην Ρωσία θα βάλουμε τα όρια μας. Η ΕΕ έχει αρχίσει να παίρνει αποστάσεις από την Κίνα. Στη συνεργασία 17+1 δεν συμμετέχουν πλέον όλες οι χώρες, «ο δρόμος του Μεταξιού» είναι σημαντικός για την Κίνα, αλλά ακόμη δεν έχει αρχίσει να υλοποιείται.
Η Ρωσία έχει το δικό της μαλακό υπογάστριο που δεν θέλει να κοιτάζει προς την Δύση. Ο Ρώσος πρόεδρος μπορεί να φανεί ότι συζητάει με τον Αμερικανό ομόλογό του, αλλά οι διαφορές θα γίνουν φανερές.
Παράλληλα, στις συναντήσεις του Έλληνα πρωθυπουργού με τον Τούρκο πρόεδρο έγινε μία προσπάθεια να σπάσει ο πάγος και να μην επαναληφθεί το καλοκαίρι του 2020 με την κρίση στην Ανατολική Μεσόγειο.
Μορατόριουμ μέχρι νεωτέρας και ανοιχτός δίαυλος μεταξύ των δύο, μετά από την κρίση στον Έβρο, τον διπλωματικό καβγά Τσαβούσογλου- Δένδια και τις αγκαλιές στην Αθήνα.
Η συνάντηση του Τούρκου προέδρου με τον Τζο Μπάιντεν μπορεί να έγινε σε καλό κλίμα, αλλά οι διαφωνίες παρέμειναν και ο διάλογος δεν θα σταματήσει ανάμεσα στις δύο χώρες.
Το γενικότερο κλίμα της συνόδου ήταν ότι η Αμερική μπορεί να είναι ξανά εδώ, αλλά η ΕΕ πρέπει να δει τι θα κάνει η ίδια από μόνη της. Γιατί το 2025 δεν ξέρει κανείς τι θα συναντήσει στην Ουάσιγκτον.
Η Αμερική έχει αλλάξει, αλλά αυτό δεν αποτελεί άλλοθι για την Ευρώπη.
