Σε διεθνές περιβάλλον διαπιστώνουμε ότι υπάρχει σημαντική έλλειψη ζήτησης, αλλά όχι έλλειψη προσφοράς. Υπάρχουν τεράστια ποσά συσσωρευμένου κεφαλαίου αλλά συγκριτικά πολύ χαμηλά μεγέθη επενδύσεων. Ήδη ζούμε σε έναν τελείως διαφορετικό κόσμο από αυτόν που είχαμε συνηθίσει τα προηγούμενα χρόνια της ανάπτυξης και χρηματοπιστωτικής επάρκειας σε παγκόσμιο επίπεδο. Όσο αφορά τον πληθωρισμό στην Ευρώπη, στην Αμερική και στην Ιαπωνία η οικονομία παλεύει και πάλι με τον αποπληθωρισμό, παρά την σαρωτική επέκταση της νομισματικής της πολιτικής.
Ο χαμηλός πληθωρισμός είναι μεγάλο πρόβλημα γιατί όσο οι τιμές μειώνονται οι καταναλωτές αναστέλλουν για αόριστο χρονικό διάστημα τις αγορές τους. Δεν καταναλώνουν και δεν επενδύουν, οδηγώντας την οικονομία σε ένα θανάσιμο και τοξικό σπιράλ. Το ίδιο θα μπορούσε να ισχύσει και σε ανισορροπία σε επίπεδο υψηλού πληθωρισμού απλά δεν είναι αυτό το πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε σήμερα. Η σοβαρότερη παρενέργεια που δημιουργείται μεσοπρόθεσμα με αυτήν την ανισορροπία σε συνδυασμό με την πολιτική αστάθεια είναι η ανισότητα μεταξύ των κοινωνικών τάξεων. Τα προηγούμενα χρόνια τα πράγματα έγιναν πολύ χειρότερα για την μεσαία τάξη στην χώρα μας όπου όλα τα στοιχεία αναδεικνύουν την τεράστια ζημιά που έχουν υποστεί τα μεσαία κοινωνικά στρώματα και το τίμημα που έχουν ήδη πληρώσει.
Για να ισορροπήσει η παγκόσμια οικονομία χρειάζεται αύξηση της ζήτησης, δημιουργία θέσεων εργασίας και νέες επενδύσεις. Επιπροσθέτως στην περίπτωση του Ελληνικού ζητήματος και μέσα σε όλα τα προβλήματα που ερχόμαστε αντιμέτωποι έχουμε να ξεπεράσουμε και άλλες πρόσθετες παθογένειες (παλαιό χρέος, κρίση ρευστότητας και φερεγγυότητας, διαφθορά, παραοικονομία, λαθρεμπόριο). Επομένως θα πρέπει να είναι ανοιχτό και κεντρικό θέμα δημόσιου διαλόγου το πως θα επιτευχθεί αυτή η ισορροπία σε ένα πολύ δύσκολο οικονομικό περιβάλλον και μάλιστα σύντομα.
Αυτό το πάζλ δύσκολα μπορεί να επιλυθεί εαν δεν ξεφύγει από τον στενό κύκλο των εγχώριων think tanks όπου δραστηριοποιούνται συνήθως κεκλεισμένων των θυρών και με περιορισμένο ακροατήριο. Δεν μπορούμε να επιτρέψουμε την δημαγωγία στην κοινωνία μας, που κολακεύει ορισμένες φορές τις χειρότερες εκφάνσεις του χαρακτήρα των πολιτών της χώρας μας. Όμως για να χτίσουμε ένα σύγχρονο και ισχυρό κράτος θα πρέπει να υπάρχουν προϋποθέσεις. Και πολλές από αυτές αφορούν και πάλι την πολιτικοοικονομική σταθερότητα.
Ο John F. Kennedy είχε αναφέρει την περίφημη φράση “μην ρωτάς τι μπορεί να κάνει η χώρα σου για εσένα, αλλά εσύ τι μπορείς να κάνεις για την χώρα σου.” Μια φράση που κατά την άποψη μου έχει παρερμηνευθεί από πολλούς για να εξυπηρετήσει κατά το δοκούν διάφορες πολιτικές σκοπιμότητες. Όταν ο Kennedy έκανε αναφορά της φράσης αυτής το κράτος ήδη είχε μεριμνήσει, είχε δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για ανάπτυξη και ο μέσος Αμερικανός είχε ήδη νιώσει σημαντική βελτίωση στο βιωτικό του επίπεδο, καλύπτοντας σχετικά εύκολα τις βασικές ανάγκες σε σταθερές συνθήκες ανάπτυξης. Η αισιοδοξία είχε ήδη επανέλθει δυναμικά στην καθημερινότητα των πολιτών. Η παραγωγική ατμομηχανή είχε ήδη πάρει εμπρός. Επομένως ο John Kennedy ζήτησε ουσιαστικά την υποστήριξη αυτή σαν ανταπόδοση, στα σημαντικά πλεονεκτήματα που ήδη παρέδωσε το κράτος στους πολίτες του.
Το αντίστροφο δυστυχώς δεν λειτούργησε και ούτε πρόκειται να λειτουργήσει στην πράξη ειδικά στην χρονική συγκυρία που βρίσκεται η χώρα μας. Και αυτό γιατί δεν είναι λογικό να επικαλείται κανείς τον νέο άνεργο, τον πολύτεκνο που πλέον πολύ δύσκολα καλύπτει τις ανάγκες της οικογενείας του, και τον απλό εργαζόμενο και τον επαγγελματία που πλέον δεν μπορεί να επιβιώσει έπειτα από πέντε χρόνια σκληρής λιτότητας και περικοπών μέσα σε ένα περιβάλλον αβεβαιότητας και παγκοσμιοποιημένης οικονομίας, να συνεισφέρει και πάλι φοροδοτικά στην χώρα του, κυρίως όταν απουσιάζει η αισιοδοξία και το όραμα αλλά και οι στοιχειώδης παροχές προς την κοινωνία. Αλλά είναι εξίσου τραγικό να προτείνεις ανεφάρμοστες λύσεις όπως π.χ. ότι έχουμε βρει τον τρόπο να παίρνουμε λεφτά από τους Ευρωπαίους χωρίς μνημόνια και άλλο ένα μυστικό σχέδιο για να σβήσουμε το μεγαλύτερο μέρος του εσωτερικού χρέους μας.
Όταν απλά δεν υπάρχουν ποιοτικές θέσεις εργασίας που θα απορροφήσουν το εκπαιδευμένο και έμπειρο εργατικό δυναμικό της χώρας μας, κάτι πολύ σοβαρό συμβαίνει πλέον στην κοινωνία μας. Έχουμε συνηθίσει τις τραπεζικές επιθέσεις, τις ατελείωτες συζητήσεις για ενδεχόμενη χρεοκοπία της Ελλάδας και αδυναμία εύρεσης μιας βιώσιμης λύσης στο Ελληνικό ζήτημα. Ειδικά όταν κεκτημένα και δίκαια αιτήματα καταρρέουν από την μία μέρα στην άλλη και η κοινωνία τρέμει όχι μόνο για το δικό της οικονομικό μέλλον αλλά για το μέλλον των παιδιών της.
Με αυτήν την οδυνηρή ψυχολογία η μεσαία τάξη εναντιώνεται στους ηγέτες της, στην Ευρώπη σε τυχόν αναγκαίες μεταρρυθμίσεις που η χώρα μας χρειάζεται. Θα πρέπει να καλύψουμε το χαμένο έδαφος όσο το δυνατόν πιο γρήγορα. Θα πρέπει να ανοίξουμε δρόμο για το μέλλον, μακρυά από την σημερινή οικονομική παρακμή και την άσχημη ψυχολογία, να επιτύχουμε η χώρα μας να αντιμετωπίζεται με απόλυτο σεβασμό από όλους. Δηλαδή υπάρχει ανάγκη για μια ταχύτατη κοινωνική μεταβολή.
Ορισμένα πολιτικά στελέχη δεν αντιλαμβάνονται ότι θα πρέπει να αποφύγουν την άσκοπη αντιπαλότητα και την μικροπολιτική ρητορεία και επιτέλους να συνεννοηθούν μεταξύ τους την ίδια ώρα που η χώρα κινδυνεύει από μακροχρόνια στασιμότητα, απομύζηση του ιδιωτικού τομέα και περαιτέρω επιδείνωση των προβλημάτων. Η ακραία αντιπαλότητα μπορεί εύκολα πλέον να μεταφερθεί στην κοινωνία και να οδηγήσει την χώρα να μοιάζει περισσότερο με ένα στρατόπεδο συγκέντρωσης ακραίας φτώχειας και βίας.
Έστω και την ύστατη στιγμή πρέπει να αφήσουμε πίσω τον ερασιτεχνισμό τις μεγαλοστομίες και την σύγχυση, τα μνημονιακά και τα αντιμνημονιακά ψέματα και τις σκοπιμότητες. Να ασχοληθούμε με προγραμματισμό και σχεδιασμό να έχουμε ως στόχο την οικοδόμηση μιας σύγχρονης και δυναμικής εθνικής εξωστρεφούς οικονομίας που θα βασίζεται σε ίσες ευκαιρίες και την εξέλιξη της καινοτομίας της ανάπτυξης, της ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας και των εξαγωγών, αλλά και την έμπρακτη διευκόλυνση των νέων επιχειρηματιών Πως είναι δυνατόν ακόμη και τώρα που η κλεψύδρα αδειάζει να απορρίπτουμε εμείς οι ίδιοι την επέκταση της γνώσης, την αναζήτηση νέων μεθόδων δράσης στον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα;
Τι προτείνουμε για το δικό μας μέλλον; Nα απαιτεί η κυβέρνηση μειωμένα πλεονάσματα την ώρα που ήδη παράγουμε και πάλι ελλείμματα, ανεργία και εξαθλίωση; Πως είναι δυνατόν να εφαρμοστεί κοινωνική πολιτική με δανεικά χρήματα; Πως είναι δυνατόν να τινάζεται στον αέρα η κοινωνική συνοχή όπου απολύονται 613 άνθρωποι του ιδιωτικού τομέα την ημέρα κατά μέσο όρο με βάση τα στοιχεία της Ελληνικής Συνομοσπονδίας Εμπορίου και την ίδια στιγμή να προκαλεί η στάση ορισμένων κομμάτων που επιδεικνύουν επιλεκτική ευαισθησία στον δημόσιο τομέα της οικονομίας; Θα πρέπει να αναμειγνύουμε τους ελλειμματικούς μας προϋπολογισμούς μας με αλυτρωτικές αναφορές εις βάρος της εξωτερικής μας πολιτικής; Είναι δυνατόν με τις ατελείωτες φοροεπιδρομές να έχουμε μια μακροχρόνια βιώσιμη λύση στο Ελληνικό πρόβλημα;
Τελικά υπάρχει λογική εξέταση όσων λέγονται προεκλογικά και μετεκλογικά; Οι απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα θα κρίνουν και τις μελλοντικές συνέπειες των επιλογών μας. Αλλά όπως όλοι γνωρίζουμε οι προθέσεις και οι πολιτικές κρίνονται από τα αποτελέσματα τους.
