γράφει η Δήμητρα Καραντζένη.
Είναι όλα ζήτημα υποκειμενικής οπτικής τελικά ή υπάρχει ένα ικανό ποσοστό αντικειμενικής αλήθειας σε κάθε πλευρά, το οποίο αξίζει να αναζητά κανείς; Είναι όλα άσπρο ή μαύρο ή οφείλει κανείς να αναζητά και τις υπόλοιπες αποχρώσεις;
Συχνά, μεγάλα, κρίσιμα και τις περισσότερες φορές αμφιλεγόμενα ζητήματα βρίσκονται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος και του δημόσιου διαλόγου, εξαπλώνοντας πολύ γρήγορα τη διασπαστική τους επίδραση στην κοινωνία. Θα έλεγε κανείς πως ο κόσμος διψά για διχασμό, απολαμβάνει να παίρνει τη μία πλευρά και να εμφανίζεται ως σκληρός πολέμιος της άλλης. Είτε το διακύβευμα είναι τόσο αστείο όσο η επιλογή «χειμώνας ή καλοκαίρι» , είτε αφορά σε hot topics όπως αστυνομική εξουσία Vs αναρχία, ή η υιοθεσία παιδιών από ομόφυλα ζευγάρια, το αιμοδιψές κοινό αρέσκεται να συντάσσεται και να φανατίζεται, μάλλον χωρίς πολλή σκέψη και περισυλλογή, χωρίς το απαιτούμενο ζύγισμα των επιλογών. Λες και η ζωή όλη είναι βασισμένη σε ατελείωτα polls, εδραιωμένη σε ποσοστά που τη γέρνουν πότε από τη μία και πότε από την άλλη μεριά της πλάστιγγας. Κι έτσι μένουμε όλοι μετέωροι μεταξύ πλειοψηφίας και μειοψηφίας, να αντιπροσωπευόμαστε από ποσοστά και όχι από στέρεα δομημένες, σφυρηλατημένες απόψεις, έρμαια των εκάστοτε επιδραστικών trends.
Τα ψηφιακά μέσα δικτύωσης ενισχύουν αυτό το διχασμό. Εντοπίζουν γρήγορα τη φλέβα και χτυπούν στοχευμένα. Όσο πιο σαφείς και ακραίες επιλογές, τόσο το καλύτερο, χωρίς περιθώριο παρερμηνείας, χωρίς ενδοιασμούς, μα, ίσως και γιατί. Και πώς να μείνεις έξω από το παιχνίδι, το σύστημα θα σε αποβάλει εύκολα, σαν ανίδεο, παθητικό, χωρίς άποψη χρήστη, χωρίς τη «δύναμη» του πληκτρολογίου στα ακροδάχτυλά σου. Πρέπει να διαλέξεις γρήγορα, ένα «ναι» ή ένα «όχι» αρκεί να σε κατατάξει και να σε συμπεριλάβει στην παγκόσμια κοινότητα χρηστών (users) και όχι πολιτών (citizens).
Μαγική λέξη η συμπερίληψη. Ταυτίζεται με την ενδόμυχη ανάγκη του καθενός να ενταχθεί, να αποτελέσει μέρος, έστω να χαθεί μέσα σε ένα άναρχα οργανωμένο πλήθος, αρκεί να μην είναι μόνος και εκτεθειμένος, αρκεί να μη χρειάζεται να σηκώνει μόνος την ατομική ευθύνη των απόψεών του και να αντιμετωπίζει κατά πρόσωπο την κοινωνία.
Ως αποτέλεσμα των παραπάνω, παράγεται σταδιακά μια κοινωνία, μια νέα γενιά ανθρώπων που δεν έχουν αρκετό χρόνο να σκεφτούν ή να αμφισβητήσουν, είναι πολύ πιο γρήγορο και βολικό να στηρίζουν ή να απαξιώνουν, να ενθαρρύνουν ή να απορρίπτουν, να αυτοπροσδιορίζονται εν τέλει με το πάτημα ενός κουμπιού. Κι ακόμα και όταν αυτό δεν το πατούν κυριολεκτικά, αποκτούν σιγά σιγά, σχεδόν ασυνείδητα, τη δημοσκοπική συνήθεια της γρήγορης επιλογής στρατοπέδου, ενδίδοντας στη μαγεία της απολυτότητας. Άλλωστε, το πλήθος των hate comments που γεμίζουν τους διαδικτυακούς «τοίχους» το κάνει όλο αυτό πιο ελκυστικό, πιο σκανδαλώδες.
Το αφήγημα του ανήλικου αλήτη, του κακού μπάτσου, του gay πολιτικού, του κακοποιητικού πλην υπερταλαντούχου καλλιτέχνη, της προκλητικής μητέρας – influencer, του φτηνού τραπ και του ποιοτικού έντεχνου, όπως και τόσα άλλα, ορίζουν και μετρούν τη ζωή με δυαδικό τρόπο, ακριβώς όπως τα bits που καταναλώνουμε ανά δευτερόλεπτο.
Εσύ, ψήφισες;
