Το κρίσιμο ζήτημα, βρίσκεται στην επιλογή του ΚΑΔ να ζητά αναθεώρηση του βασικού τμήματος του πολιτικού συστήματος ώστε από (σημερινή) κοινοβουλευτική δημοκρατία να μετατραπεί σε (αυριανή) προεδρική δημοκρατία γαλλικού τύπου. Ειδικότερα, τα κόμματα της αντιπολίτευσης ευνοούν μια αναθεώρηση που θα ακυρώνει διατάξεις της εποχής του Εβρέν, θα επιδιώκει περισσότερη διάκριση των εξουσιών και παραμονή στη σημερινή πολιτειακή διάρθρωση. Το ΚΑΔ ζητά μια αλλαγή που θα μεταφέρει τις βασικές εξουσίες στον πρόεδρο, θα μειώνει τη σημασία του πρωθυπουργού, και θα ευνοεί, κατά δηλώσεις Νταβούτογλου, την πολιτική για ενίσχυση της διάκρισης των εξουσιών.
Τι μπορεί να γίνει; Αυτή τη στιγμή είναι δύσκολο να προβλέψει κανείς την πλήρη εξέλιξη του θέματος. Βλέπω ως επικρατέστερο σενάριο την αναζήτηση ενός είδους συμβιβασμού, αυτού που επιβάλλει η ανάγκη των αριθμών στο κοινοβούλιο. Αναθεώρηση ως εκεί που επιτρέπουν οι συσχετισμοί δύναμης, η οποία, κάτω από τις σημερινές συνθήκες, δεν θα περιλαμβάνει πλήρως τον κεντρικό στόχο του ΚΑΔ για ουσιαστική αλλαγή της πολιτειακής διάρθρωσης. Ασφαλώς είναι στις εκτιμήσεις των στελεχών του ΚΑΔ και ασφαλώς του άμεσα ενδιαφερόμενου, Τ. Ερτογάν, μια προσφυγή σε δημοψήφισμα για να επιτύχει τον ίδιο στόχο με άλλα μέσα. Πολύ ριψοκίνδυνο εγχείρημα: Σύμφωνα με δημοσκόπηση του δημοσίευσε τον Ιούνιο του 2015 η οργάνωση «Open Society Foundation» το 60% βλέπει θετικά τη συγγραφή ενός νέου συντάγματος (49% το 2011), αλλά το ποσοστό που επιθυμεί «ισχυρό προεδρικό σύστημα» πέφτει στο 43%. Ένα αξιόλογο 21% ανάμεσα στους οπαδούς του ΚΑΔ ψηφίζει «όχι» στη συνταγματική τροποποίηση-από κοινοβουλευτικό σε ισχυρό προεδρικό»-, ενώ κατά την «Χουριέτ» «ένα μεγάλο ποσοστό οπαδών του ΚΑΔ δεν συμφωνούν με την σκοπούμενη πολιτειακή αλλαγή -κατά στα στοιχεία της εφημερίδας το ποσοστό πλησιάζει το 50%.
Αυτή η κατάσταση οδήγησε τον Τ. Ερτογάν σε διατύπωση μιας ασυνήθιστης θέσης που περιλαμβάνει τηλεφωνικές συνδιαλέξεις με πρόσωπα με επιρροή στην κοινή γνώμη για να ερωτηθούν σχετικά με το εύρος των αλλαγών. Μάλλον ατυχής έμπνευση, καθώς πολλοί παράγοντες δεν επιθυμούν την μεγάλη αλλαγή θέλοντας να στείλουν ένα μήνυμα αυτοσυγκράτησης στον Τ. Ερτογάν, και ένα μήνυμα άπορριψης του συγκεντρωτικού τρόπου που οργανώνει την άσκηση εξουσίας, είτε στην πρωθυπουργία, είτε τώρα στην προεδρία. Εν ολίγοις πολλοί θέλουν να περιορίσουν την συγκεντρωτική του φύση, πολλοί νιώθουν, και επιθυμούν ότι (επιτέλους) ήρθε η στιγμή για να αποτύχει σε κάτι που συνδέεται με τους προσωπικούς του στόχους! Για πρώτη φορά οι αριθμοί και οι συσχετισμοί, αυτοί που τόσο χαρακτηριστικά ευνόησαν την ηγεσία Ερτογάν και ΚΑΔ από το 2002, σήμερα, φαίνεται να του γυρίζουν την πλάτη. Ο Ερτογάν είναι πεισματάρης, δεν θα εγκαταλείψει εύκολα την προσπάθεια, αλλά και δεν φαίνεται εύκολη η συνεννόηση με Κιλιντσάρογλου (ΡΛΚ) και Μπαχτσελί (ΚΕΔ) στο ειδικό σημείο καθώς ταυτίζεται με το πρόσωπο Ερτογάν και τη διαρκή πόλωση ανάμεσα στη συμπολίτευση και την αντιπολίτευση. Οι ηγέτες των κομμάτων ΡΛΚ και ΚΕΔ δέχονται εσωτερική αμφισβήτηση για τις συνεχείς εκλογικές τους αποτυχίες, συνεπώς θέλουν να ενώσουν την κομματική τους βάση πάνω σε ένα στόχο: την αποτροπή της προσπάθειας Ερτογάν να περάσει τη μεγάλη συνταγματική αλλαγή.
