Η εμπιστοσύνη είναι μια έννοια-ομπρέλα: Έχει αναλυθεί, κατά καιρούς, από «μέσον υπαρξιακής ασφάλειας» (Giddens), και «μέρος του κοινωνικού κεφαλαίου» μέχρι «μοχλός διασφάλισης της ευημερίας και της δημοκρατίας». Στην κλασική κοινωνιολογική διδασκαλία, η εμπιστοσύνη ορίζεται ως προαπαιτούμενο της κοινωνικής αλληλεγγύης (Durkheim) και ως τρόπος κοινωνικής ενσωμάτωσης (Simmel). Αλλά και από κοινωνικούς ψυχολόγους, η εμπιστοσύνη έχει αναλυθεί ως «μονομερής μεταφορά του ελέγχου σ’ ένα άλλο πρόσωπο» (Coleman). Η εννοιολόγηση της εμπιστοσύνης ως μέσου απομείωσης της κοινωνικής περιπλοκότητας είναι, όμως, εκείνη που μας βοηθάει περισσότερο να κατανοήσουμε την περίπτωσή μας. Η εμπιστοσύνη διευρύνει τα όρια του ανεκτού ρίσκου, λέει ο Luhmann, αφού «το να εμπιστευτείς κάποιον σημαίνει ότι αυτός δεν θα χρησιμοποιήσει αυτή την εμπιστοσύνη για ίδιον όφελος». Kαι επισημαίνει: «Η κατάχρηση της εμπιστοσύνης επί μακρόν θέτει το κοινωνικό σύστημα το ίδιο υπό αμφισβήτηση».
Θεωρώ ότι αυτό ακριβώς συμβαίνει με τους ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ: Διέρρηξαν την σχέση εμπιστοσύνης με τους πολίτες, εκμεταλλευόμενοι την εμπιστοσύνη που μονομερώς (και μάλιστα, αφειδώς, αφού το 2015 η κυβέρνηση απήλαυνε δυσθεώρητων ποσοστών εμπιστοσύνης που έφθαναν το 80%) τους έδειξαν οι πολίτες για ίδιον όφελος. Μάλιστα, η κλιμακούμενη απόρριψή τους συναρτάται με την ανικανότητά τους στη διακυβέρνηση (εξαχρείωση της διαδικασίας λήψης αποφάσεων, απόλυτο «μπάχαλο» στην δημόσια διοίκηση, νεποτισμός, φαβοριτισμός και πρωτοφανής παρεμβατισμός σ’ όλα τα κοινωνικά και πολιτειακά υποσυστήματα). Όλα αυτά επικαθορίζουν την άθλια ποιότητα υπηρεσιών, την οποία εισπράττουν οι πολίτες τόσο από το σύστημα υγείας όσο και από εκπαιδευτικό σύστημα, απέναντι στα οποία καταγράφονται πολύ μικρά ποσοστά εμπιστοσύνης εν σχέσει προς τα αντίστοιχα στις άλλες χώρες μέλη του ΟΟΣΑ.
Παραμένει, ωστόσο, ένα ερώτημα: Προς τα που θα κλίνει, τελικώς, ο κ. Τσίπρας; Εάν μας απαλλάξει, το ταχύτερο, από την άθλια κυβέρνησή του, ενδεχομένως να συγκρατήσει εκείνο το 13% που εξακολουθεί να την στηρίζει. Εάν, όμως, παρασυρθεί από τις χίμαιρες της παλινόρθωσης, τότε όχι μόνον θα χάσει το 13% αλλά θα θέσει το ίδιο το κοινωνικό σύστημα, στο σύνολό του, σε διακινδύνευση. Ελπίζω να κάνει το πρώτο αν και φοβούμαι ότι έχει επιλέξει το δεύτερο.