γράφουν η Κατερίνα Χαρίση και ο Θάνος Καλαμίδας.
Εκείνη: Το πρωί σηκώθηκα ως συνήθως και με αυτοματοποιημένες κινήσεις άναψα την καφετιέρα ακολουθώντας την καθημερινή μου πρωινή ιεροτελεστία (ως συνήθως). Ο καθένας έχει τη δική του, δε θα μπω σε λεπτομέρειες, δε χρειάζεται. Έπρεπε να βγω ταχυδρομείο, φόρτωσα πιτσιρίκια, έστειλα sms, φορέσαμε τις μάσκες μας και βγήκαμε – όλα ως συνήθως.
Στο δρόμο κουβεντούλα, περπάτημα χαλαρό, τα πεζά μικροπράγματα της καθημερινότητας. Μα ζώντας σε περίοδο καραντίνας/lockdown/κι αποφυγής άσκοπων μετακινήσεων, το μυαλό παραχαλαρώνει και κάπου αρχίζει τα ταξίδια.
Σε ένα τέτοιο ταξίδι του μυαλού στο δρόμο προς το ταχυδρομείο, μια παράξενη σκέψη εμφανίστηκε μπροστά στα μάτια μου αναβοσβήνοντας με νέον: Το να φορέσουμε τις μάσκες μας ήταν μια αυτοματοποιημένη κίνηση.
Τώρα θα μου πείτε: Ε, και;
That’s the whole point, γι’ αυτό γαβγίζουμε τόσο καιρό, βάλτε μάσκες.
Περάσαμε την περίοδο όπου έπρεπε να κουβαλάω 6-7 μάσκες στο σακίδιο που μου ‘χει γίνει πλέον καβούκι γιατί πάντα κάποιος από τους τρεις μας θα ξεχνούσε τη μάσκα του (Κι εγώ μαζί).
Έχω στείλει το πιτσιρίκι σχολείο με δική μου μάσκα που έμοιαζε με αυτές της Κεραμέως γιατί ξέχασε τη δική του.
Έχω φορέσει μάσκα με τον κεραυνό Μακουίν γιατί ξέχασα τη μάσκα μου.
Και τα λοιπά.
Κοιτάξτε τώρα πώς γίνεται το ταξίδι των σκέψεων στο μυαλό.
Από αυτή τη διαπίστωσή μας φαντάστηκα μερικά (ή αρκετά, δεν παίζει και τόσο σημαντικό ρόλο) χρόνια αργότερα, σε μια καθημερινότητα που μάλλον δεν μπορώ πραγματικά να προβλέψω, αλλά σε ένα χολιγουντιανό σενάριο (του μυαλού μου πάντα) και για κάποιο λόγο (που υπάρχει μόνο μέσα στο κεφάλι μου) συνεχίζουμε να ζούμε υπό την απειλή ενός ιού και με ό,τι αυτό συνεπάγεται: Απαγόρευση κυκλοφορίας, αποστάσεις, καραντίνες, Lockdown, μάσκες.
Ίσως στο σενάριο συμπεριλαμβάνονται και διάφορα άλλα κινηματογραφικά, έτσι όπως μόνο το μυαλό μπορεί να δημιουργήσει, σκοτεινές πόλεις, άδειοι δρόμοι, γκρίζος ουρανός (πάντα ο γκρίζος ουρανός).
Κι εκεί που με βλέπω σε αυτό το φαντασιακό μέλλον μου σε μια απροσδιόριστη ηλικία, με τσακώνω να προσπαθώ να θυμηθώ το πώς ζούσα πριν από όλα αυτά.
Στο σενάριο του μυαλού μου (ναι, έχει και συνέχεια) τα παιδιά μου δε θυμούνται καμία άλλη πραγματικότητα πέρα από αυτήν της μάσκας και της απομόνωσης.
Και περπατάμε στο δρόμο όπως καλή ώρα τώρα κατεβαίνοντας προς το ταχυδρομείο, και τους λέω (με όλη τη σοφία των παραπανίσιων χρόνων μου): “Τότε δε φορούσε κανείς μάσκες, βλέπαμε τα πρόσωπα των αγαπημένων μας, πηγαίναμε σχολείο, παίζαμε στα διαλείμματα, βγαίναμε για παιχνίδι, ο κόσμος ήταν ελεύθερος να πηγαίνει όπου ήθελε, η ζωή ήταν φωτεινή και χαρούμενη”.
(Στα παιχνίδια των αναμνήσεων έχει πάντα ήλιο.)
Και σκέφτηκα ότι η μάσκα και το SMS έγιναν μια αυτοματοποιημένη κίνηση της καθημερινής μου ρουτίνας. Δε χρειάζεται πια να σκεφτώ πριν το κάνω, απλά το κάνω, όπως ανάβω την καφετιέρα κατευθείαν με το που θα σηκωθώ, όπως δένω τα κορδόνια μου, όπως δεκάδες άλλες αυτοματοποιημένες κινήσεις που κάνω.
Και μαζί με τη μάσκα και το SMS μπήκε σιγά σιγά και στον αυτόματο και το ότι απαγορεύεται να βγω. Και το ότι τα παιδιά μου δεν μπορούν να συναντηθούν με τους φίλους τους για να παίξουν, παρά μιλάνε μαζί τους στα πεντάλεπτα διαλείμματα της (παντελώς αποτυχημένης) τηλεκπαίδευσης πίσω από οθόνες. Και το ότι αν χρειαστώ κάτι θα το παραγγείλω από το διαδίκτυο.
Και το ότι ζω στην απομόνωση.
Και αναρωτιέμαι πόσο καιρό θα μου πάρει μέχρι να μη θυμάμαι πώς ήταν η ζωή μου πριν.
& Εκείνος: Την εβδομάδα που μας πέρασε συμμετείχα σε μια συνάντηση αντιπροσώπων οργάνωσης για να συζητήσουμε για το πρόγραμμα ενεργειών του επομένου έτους. Τους περισσοτέρους τους είχα συναντήσει και κάποιους τους είχα γνωρίσει προσωπικά πριν από λίγα χρόνια στο Κέιπ Τάουν -σε αντίστοιχη συνάντηση, και κάποιους άλλους πέρσι στη Βαρσοβία. Αυτές οι συναντήσεις, κάθε φορά σε διαφορετική χώρα έχουν ή καλύτερα είχαν διττό σκοπό. Από τη μια κάναμε δουλειά που έπρεπε να γίνει, αλλά ταυτόχρονα μας δινόταν η ευκαιρία να γνωρίσουμε τη χώρα που μας φιλοξενούσε, τους ανθρώπους της οργάνωσης εκεί, τη δουλειά που κάνουν, το περιβάλλον που δραστηριοποιούνται και τα ιδιαίτερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν.
Στο Κέιπ Τάουν το ξενοδοχείο που μέναμε και γινόταν η συνάντηση ήταν εμπειρία από μόνο του μιας και ήταν μέσα σε χώρο/καταφύγιο περίθαλψης γέρικων λιονταριών. Ασύλληπτη εμπειρία και δύσκολο να την περιγράψεις. Εφέτος μπορώ να σας περιγράψω με κάθε λεπτομέρεια τον τοίχο της κουζίνας της αντιπροσώπου της οργάνωσης στο Κέιπ Τάουν, με τις παραδοσιακές μάσκες, όπως ειμαι σίγουρος κι εκείνη μπορεί να σας περιγράψει τη βιβλιοθήκη που έχω πίσω μου στο γραφείο μου. Μπορώ επίσης να σας πω για το εντυπωσιακό βάζο που έχει ο Βερολινέζος συνάδερφος και τις φωτογραφίες των παιδιών του που έχει στον τοίχο πίσω του, ο Κινέζος. Όλοι αστειευτήκαμε για το γεγονός ότι όλοι φορούσαμε φόρμες και ο Αυστραλός βερμούδες, μιλήσαμε για τον ιό και τα διαφορετικά ανά χώρα μέτρα και αφιερώσαμε σχεδόν μια ώρα σε αυτούς που αρνούνται να φορέσουν μάσκες, σε αυτούς που αμφισβητούν τα εμβόλια και γενικά σε αυτούς που πιστεύουν ότι η Γη είναι… επίπεδη. Γι’ αυτό που ΔΕΝ μιλήσαμε και το αφήσαμε για την επομένη ήταν για …το πρόγραμμα της επομένης χρονιάς.
Από τον Μάρτιο που όλοι συνειδητοποιήσαμε την σοβαρότητα της κατάστασης, ακόμα κι εγώ που ζω στη χώρα με τα “ελαφρότερα” μέτρα, έχω συμμετάσχει σε δεκάδες βιντεοσυνδιασκέψεις, έχω παρακολουθήσει ομιλίες μέσω βίντεο με τον ομιλητή στο γραφείο του η στο σαλόνι του, έχω πάρει συνεντεύξεις, έχω δει έκθεση ζωγραφικής, μέχρι θεατρική παράσταση είδα σε ζωντανή μετάδοση και πριν από μερικές μέρες ήμουν “καλεσμένος” κωμικού στη Βρετανία να δω το μισάωρο ζωντανό πρόγραμμά του (stand-up comedy) από την κουζίνα του σπιτιού του.
Μέχρι τον Φλεβάρη-Μάρτιο που μας πέρασε και τα τελευταία δέκα χρόνια τουλάχιστον, το διαδίκτυο έχει γίνει μέρος της ζωής μας, από τον Μάρτιο και χάρις στον κοροναϊό, το διαδίκτυο έχει γίνει η ζωή μας. Εδώ πριν από μερικές μέρες αγόρασα πουλόβερ και μπουφάν μέσω διαδικτύου, κάτι που ούτε μπορούσα να φανταστώ τον εαυτό μου να κάνει λίγους μήνες νωρίτερα. Επίσης από το διαδίκτυο και μήνες τώρα, αγοράζω ηλεκτρονικά και ηλεκτρικά, έπιπλα, λευκά είδη ακόμα και… καφέ.
Αυτά για όποιον ξέρει πόσο δεινόσαυρος και παρανοϊκός ειμαι στις συναλλαγές μου με το διαδίκτυο θα πρέπει να ακούγονται τουλάχιστον τρελά και αστεία. Αυτό όμως που δεν είναι καθόλου αστείο είναι το γεγονός ότι από εδώ που βρίσκομαι δεν νομίζω να επιστρέψω στις …παλιές καλές ημέρες. Αμφιβάλλω αν θα ξαναγοράσω ηλεκτρονικά ή καφέ από μαγαζί με τη ζωντανή παρουσία μου. Μπορεί παντελόνι ή πουκάμισο αλλά μπλουζάκια, πουλόβερ ακόμα και κάλτσες σίγουρα διαδικτυακά.
Ακόμα και για μένα που δεν ζω στην απομόνωση και στην απόσταση που ζείτε εσείς στην Ελλάδα, η ζωή μου έχει αλλάξει σε τέτοιο σημείο που πολύ φοβάμαι δεν θα υπάρξει επιστροφή και έχω ήδη αρχίσει να χάνω την αίσθηση της κανονικότητας.
Γιατί όμως έγραψα “φοβάμαι”; Φοβάμαι γιατί σταδιακά εξαρτώ την καθημερινότητα μου, το βίος μου και την επιβίωση μου σε ένα σύστημα ευάλωτο ακόμα και από μια διακοπή ρεύματος, για να μην πω τίποτα για θέματα ασφαλείας, χάκερς κλπ. Αυτό όχι μόνο με φοβίζει, με τρομοκρατεί.
Και δεν είναι μόνο αυτό, πριν από μερικές μέρες φίλος μου είπε ότι η επιχείρηση που δουλεύει αποφάσισε τώρα που είδε σε εφαρμογή το “δουλειά από το σπίτι”, να μετακομίσει σε πολύ μικρότερα γραφεία διατηρώντας το 60% του προσωπικού να δουλεύει από το σπίτι και μετά το πέρας της πανδημίας και των μέτρων, εξοικονομώντας μεγάλο μέρος του ετησίου προϋπολογισμού της. Όσοι όμως δουλεύουν από το σπίτι – όπως εγώ χρόνια τώρα – ξέρουν ότι ναι μεν δουλεύεις με το σορτσάκι και παντόφλες ΑΛΛΑ δεν έχεις ωράριο και στο τέλος βρίσκεις τον εαυτό σου να δουλεύει μέχρι τα μεσάνυχτα για …να τελειώσει η δουλειά, συν ότι και τα “αφεντικά” σου πιστεύουν ότι δεν μπορείς να έχεις οκτάωρο με το σορτσάκι και τις παντόφλες.
Φίλη μου είπε ότι ιδιοκτήτης εταιρίας τους είπε μισοσοβαρά-μισοαστεία ότι τώρα που δουλεύουν από το σπίτι δεν έχουν έξοδα μετακίνησης, για κολατσιό κλπ. και δεν χαλάνε λεφτά μένοντας στο σπίτι άρα… δεν θα χρειαστούν αυξήσεις εφέτος!
Έχω και μερικά άλλα, αλλά αυτά νομίζω φτάνουν για να σας κάνουν κι εσάς να… φοβηθείτε την νέα πραγματικότητα που φέρνει ο κοροναϊός, που δεν έχει πυρετό και βήχα και που το να συνηθίσουμε τις μάσκες και την απομόνωση πολύ φοβάμαι είναι το λιγότερο!
