γράφουν η Κατερίνα Χαρίση και ο Θάνος Καλαμίδας.

Εκείνη:

Το Σάββατο βγήκα με τα πιτσιρίκια βόλτα το απόγευμα, μετά τα …νέα μέτρα – τουτέστιν μάσκες παντού. Βάλτε μάσκες πριν βγούμε, τους είπα, το προσπέρασαν, κυρίως γιατί τα πρωινά που ετοιμάζονται για το σχολείο τη φοράνε από το σπίτι (γιατί έβαλε ψύχρα και τους ζεσταίνει, βγάλε άκρη, τέλος πάντων), να μην τα πολυλογώ, βγήκαμε. Οι περισσότεροι φορούσαν μάσκες. Κάποιοι, λίγοι, όχι. Στο δρόμο τους λέω ότι πλέον πρέπει να φοράμε τη μάσκα με το που βγαίνουμε και να μην τη βγάζουμε καθόλου. «Γιατί;» ρωτάνε, «μπήκαμε στο κόκκινο»; Κοντεύουμε, λέω. Φτάνουμε στη μικρή πλατεία της γειτονιάς. Εμείς με μάσκες, οι περαστικοί με μάσκες, οι οδηγοί που σταματούν στο φανάρι με μάσκες, πιτσιρικάδες περνάνε με μπάλα μπάσκετ με μάσκες, ο ένας την ανεβοκατεβάζει γιατί τρώει σοκοφρέτα, όλοι με μάσκες πάντως. Η καφετέρια φίσκα, μάσκα κανείς.

-Αυτοί γιατί δε φοράνε μάσκες εφόσον πρέπει να φοράμε όλοι με το που βγαίνουμε από το σπίτι;

Έλα μου ντε. Εμείς στεκόμαστε δίπλα στο περίπτερο να διαλέξουν τσίχλες, όλοι με μάσκες, στο μισό μέτρο ξεκινούν τα τραπέζια του μαγαζιού, τίγκα από κόσμο, μάσκα κανείς.

Εκείνοι δεν είναι παράνομοι, εγώ άμα βγάλω τη μάσκα να κάνω μια φούσκα με την τσίχλα μπορεί να φάω πρόστιμο.

Παίζει να ήταν η πρώτη φορά που πραγματικά αισθάνθηκα βλάκας απέναντι στα παιδιά μου γιατί δεν είχα απολύτως τίποτα λογικό να τους απαντήσω. Οπότε τους είπα την αλήθεια.

-Όχι, δεν είναι λογικό να φοράμε εμείς μάσκα και όλοι οι υπόλοιποι, ενώ ακριβώς δίπλα μας παστώνονται καμιά 50-60 άτομα. Αλλά αν τη βγάλουμε εμείς θα πληρώσουμε πρόστιμο ενώ εκείνοι όχι, και δε μας περισσεύουν για πρόστιμο.

– Δεν είναι δίκαιο. Εμείς κολλάμε, εκείνοι όχι;

(Welcome to the real world, kid)

– Όχι δεν είναι ούτε λογικό, ούτε δίκαιο. Αλλά η κυβέρνησή μας ενώ έπρεπε να ξοδεύει τα λεφτά μας σε γιατρούς και δάσκαλους και προσωπικό για τα σχολεία (και, και, και) τα ξοδεύει για την πάρτη της.

-Δηλαδή;

-Δηλαδή αν αρρωστήσουμε αλοίμονό μας. Οπότε φοράμε τις μάσκες μας.

ΟΚ, ούτε εμένα με κάλυψε αυτή η απάντηση, αλλά δεν υπήρχε περίπτωση να κερδίσω αυτό το debate αν δεν το ‘κοβα.

Οπότε όταν δε σε παίρνει πετάς ένα because I said so και τελείωσες. Τουλάχιστον για όσο τα παιδιά είναι ακόμα μικρά και πιάνει, άλλο θέμα αυτό.

Το θέμα μας είναι ότι μπαίνουμε στο χειμώνα και στο πρώτο Lockdown είχαμε ένα τριμηνάκι μόνο μπροστά μας μέχρι το πολυπόθητο καλοκαίρι, στο δίμηνο πάνω άνθισαν τα λέλουδα, βγήκε ο ήλιος, το κουτσοπαλέψαμε. Τώρα έχουμε μπροστά μας ένα 8μηνο μέχρι να ξαναγίνει αυτό. Και ξέρετε και ξέρω ότι η κυβέρνηση δεν πρόκειται να στηρίξει κανέναν μας. Δεν πρόκειται να στηρίξει το ΕΣΥ, δεν πρόκειται να κάνει τίποτα για τα σχολεία, δεν πρόκειται να στηρίξει τις επιχειρήσεις, δεν πρόκειται να στηρίξει τους εργαζόμενους, δεν πρόκειται να στηρίξει τους άνεργους, δεν πρόκειται να κάνει απολύτως τίποτα. Απλά θα περιμένει τις απώλειες και θα τα ρίξει όλα – όπως κάνει εξ αρχής – στην ατομική ευθύνη.

Οπότε τι κάνουμε;

Βαστάμε γερά και πάμε να βγάλουμε το χειμώνα μόνοι μας, με ψυχραιμία. Δεν υπάρχει καμία κυβερνητική ευθύνη εδώ, ξεχάστε τη, παίζουμε ρώσικη ρουλέτα και βασιζόμαστε σε μας και την τύχη (που δεν πιστεύω στην τύχη αλλά στο νόμο των πιθανοτήτων, όμως ας το προσπεράσουμε αυτή τη στιγμή αυτό).

Η κυβέρνηση παίρνει μόνο αστυνομικά μέτρα, αποφεύγοντας όλα τα υπόλοιπα, δηλαδή όσα για τα οποία θα έπρεπε να ξοδεύει λεφτουδάκια, με μηδενικό όμπβιουσλι αποτέλεσμα, οδηγώντας τη χώρα σε μια κατάσταση που όσο κι αν δεν το θέλω, μόνο το χειρότερο σενάριο μπορώ να σκεφτώ. 

& Εκείνος:

Νομίζω ότι ήταν τέλη φθινοπώρου 2009 και μόλις είχαν αρχίσει να ισχύουν στην Ελλάδα οι αντικαπνιστικοί νόμοι κι εγώ είχα έρθει για ολιγοήμερη επίσκεψη να δω οικογένεια και φίλους από μια Φιλανδία που το κάπνισμα απαγορευόταν ρητά στους κλειστούς χώρους (εστιατόρια, παμπ, καφετέριες κλπ) και οι καπνιστές έπρεπε να θυσιάσουν την αξιοπρέπεια τους στο πεζοδρόμιο και στους -30 αν ήθελαν να κάνουν μια τζούρα.

Εγώ καπνιστής και πρώτη βραδιά στην Ελλάδα είμαστε με μεγάλη παρέα σε ταβερνάκι με κοψίδια που τόσο μου είχαν λείψει. Τα πρώτα δεκάλεπτα κάνω υπομονή και από ό,τι φαίνεται η δικιά μου υπομονή κάπως έχει επηρεάσει όλη την παρέα που παρ’ όλο καπνιστές κανένας δεν έχει μιλήσει για τσιγάρο αν και όλοι είχαν μιλήσει για τους νέους αντικαπνιστικούς νόμους και τα βαριά πρόστιμα. Παρενθετικά εδώ, είχα παρατηρήσει ότι σε όλα τα τραπέζια τα σταχτοδοχεία είχαν αντικατασταθεί από μικρά γλαστράκια με κάκτους αλλά δεν το έκρινα. Ποιος είμαι εγώ να κρίνω την αισθητική του εστιάτορα;

Έτσι πέρασαν τα πρώτα δέκα λεπτά, τσουγκρίσαμε για τα καλωσόρισες και πήραμε και μια πρώτη γεύση από μεζεδάκια όταν εγώ ένιωσα την ανάγκη να κάνω τσιγάρο. Και έκανα το εξής ….Φινλανδικό. Ζήτησα συγγνώμη κουνώντας με νόημα το πακέτο που είχα στα χέρια μου και ετοιμάστηκα να βγω έξω από την ταβέρνα για να κάνω τσιγάρο. Και πάνω που είμαι ένα βήμα από την καρέκλα μου ακούω τον φίλο μου τον Βαγγέλη σκασμένο στα γέλια να μου λέει: που πας ρε Καραμήτσο βλαχοφινλανδέ; Και ανάβει τσιγάρο! Μέσα στη ταβέρνα. Όπως ακριβώς έκαναν άλλοι δέκα δεκαπέντε πελάτες. Όλοι μέσα στη ταβέρνα και αδιαφορώντας και για τον νόμο και για τα πρόστιμα αλλά και για τα αυτοκόλλητα που ήταν σε όλα τα παράθυρα και σε όλες τις κολόνες του μαγαζιού. Επίσης έμαθα και γιατί τα γλαστράκια με τα κακτάκια στα τραπέζια. Ήταν σταχτοδοχεία ινκόγκνιτο!

Μετά από δέκα μέρες συνειδητοποίησα ότι το μόνο που είχε αλλάξει ήταν …τα γλαστράκια με τα κακτάκια. Οι πάντες κάπνιζαν παντού και δεν πα να λέγανε ό,τι θέλανε οι εφημερίδες για πρόστιμα και ποινές. Πριν από τέσσερα χρόνια ήμουν πάλι Ελλάδα. Ο αντικαπνιστικός νόμος κόντευε τα δεκάχρονά του και υποτίθεται ότι είχε γίνει πιο αυστηρός με τα πρόστιμα πιο υψηλά. Καλά ξέρετε τη συνέχεια. Όλοι κάπνιζαν παντού αδιαφορώντας για τα αυτοκόλλητα, τις απαγορεύσεις και τα πρόστιμα. Τώρα μάλιστα από τα περισσότερα μαγαζιά είχαν φύγει τα γλαστράκια με τα κακτάκια κι είχαν επιστρέψει τα σταχτοδοχεία.

Θα μου πείτε τώρα τι δουλειά έχει το τσιγάρο με την μάσκα. Φαντάζομαι ότι ήδη καταλαβαίνεται από μόνοι σας και χωρίς πολλές εξηγήσεις ότι η ερώτηση μάλλον σας αδικεί. Νομίζω ότι η μόνη διαφορά είναι ότι στο τσιγάρο ο κίνδυνος του θανάτου είναι μια μακρόχρονη διαδικασία που απαιτεί χρόνο να εξελιχτεί ενώ στη περίπτωση του κοροναϊού ο κίνδυνος θανάτου είναι άμεσος. Κι όμως από ότι διαβάζω, βλέπω στο διαδίκτυο και πληροφορούμαι από φίλους και γνωστούς ένα «ωχ αδερφέ» ή ένα «σιγά τώρα» και τέλος το «η κοινωνία είναι και μικροβιοκτόνο» είναι αρκετό για να αντικαταστήσει την μάσκα σε συναθροίσεις, στην εκκλησία, σε εστιατόρια, ταβέρνες και καφετέριες.

Το τρομακτικό στην ιστορία είναι ότι ο λόγος που όλοι σου ζητιάνε να μην καπνίζεις είναι πρώτα για τη δική σου υγεία και μετά για την υγεία των παθητικών καπνιστών, στην περίπτωση της μάσκας είναι για την υγεία όλων αυτών γύρω σου, κυρίως συγγενών και φίλων και μετά τη δική σου αλλά όπως είπαμε και παραπάνω «ωχ αδερφέ».

Στη Σουηδία που τόσο έχουν γραφτεί τους τελευταίους μήνες για την «ανευθυνότητα» του κυβέρνησης που δεν έχει επιβάλλει λοκντάουν και μάσκες με πρόστιμα που να σε αφήνουν άστεγο, αυτή η «ανεύθυνη» κυβέρνηση ενημερώνει συχνά-πυκνά για την ανάγκη τόσο κάποιων απλών υγειονομικών προβλέψεων όσο και για την χρήση μάσκας, τονίζοντας πάντα ότι το «κάνεις για τους γύρω σου κι όχι για τον εαυτό σου». Και ο κόσμος φοράει μάσκα! Και πλένει τα χέρια του συχνά. Και χρησιμοποιεί απολυμαντικά υγρά και μαντηλάκια. Παντού! Στην Ελλάδα με τους νόμους, τα διαγγέλματα και τα πρόστιμα ο κόσμος στολίζεται γλαστράκια με κακτάκια.

Τέλος το μεγάλο κοινό που έχουν το τσιγάρο και η μάσκα. Γιατί υπάρχει και το γκράντ κοινό. Κυβερνήσεις στη πραγματικότητα αδιάφορες για το τι κάνει ο πολίτης, κάνοντας διαγγέλματα και εξαγγελίες βιτρίνα για να φανεί ότι κάτι κάνουν, στο τέλος αναθέτουν σε δικά μας παιδιά την παράγωγη αντικαπνιστικών αυτοκόλλητων και μασκών για να μη χάσουν την ευκαιρία να κάνουν και αρπαχτή στα γρήγορα, άμα λάχει! Με τέτοιες ανεύθυνες και διεφθαρμένες κυβερνήσεις λοιπον γιατί πρέπει να είναι ο πολίτης αυτός που δείξει ευθύνη;