γράφουν η Κατερίνα Χαρίση και ο Θάνος Καλαμίδας.
Εκείνη
Δεν έχω πετύχει ποτέ δημότη – οποιουδήποτε δήμου – που να μην έχει παράπονα. Είτε είναι για την καθαριότητα, είτε για το φωτισμό, είτε για τους δρόμους, είτε για τις ζημιές/φθορές σε παγκάκια, κούνιες, σχολεία, πλατείες. Προφανώς και δε θα ήταν δυνατό να είναι όλοι ευχαριστημένοι, όμως σκεφτείτε λίγο πόσα από αυτά τα προβλήματα που έχουμε ως κάτοικοι των μεγαλύτερων πόλεων της χώρας, ΔΕΝ θα υπήρχαν, αν εμείς συμπεριφερόμασταν λιγάκι διαφορετικά. Πόσα χρήματα από αυτά που πραγματικά έχουν ανάγκη οι δήμοι μας για να λειτουργήσουν όσο πιο σωστά γίνεται αυτή την εποχή, σπαταλιούνται σε πράγματα που δε θα χρειαζόταν να σπαταληθούν, αν ήμασταν καλύτεροι πολίτες. Γιατί παντού υπάρχουν προβλήματα στη χώρα. Παντού. Πολλά προβλήματα και οι δήμοι έχουν ανάγκη από το τελευταίο ευρώ.
Δεν μπορεί μια περιοχή να μη διαθέτει κάδους σκουπιδιών, μα κάποιοι συστηματικά και για την πλάκα τους, να τους καταστρέφουν. Θα ξαναπληρωθούν για να αντικατασταθούν. Αν όχι σήμερα, αύριο, την άλλη βδομάδα. Δεν έχει σημασία, θα γίνει. Σημασία έχει ότι δε χρειαζόταν να γίνει.
Τα σχολεία δεν κλείνουν. Δε γίνεται να κλείσουν. Σκεφτείτε όμως πόσες φορές έχουν ξοδευτεί χρήματα για να βαφτούν ξανά και ξανά και ξανά οι ίδιοι τοίχοι, που έχουν μουντζουρωθεί. Για να φτιαχτούν ξανά και ξανά και να αποκατασταθούν ξανά και ξανά τα ίδια παράθυρα, οι ίδιες βρύσες.
Στα νηπιαγωγεία της γειτονιάς μου πριν έρθω υπήρχε ολόκληρη παιδική χαρά στο προαύλιο. Ολόκληρη παιδική χαρά! Η οποία καταστράφηκε μέσα σε λιγότερο από δυο-τρία χρόνια, όχι από τα νήπια, αλλά από τους ίδιους αργόσχολους κρεμανταλάδες που δεν έχουν τι να κάνουν στη ζωή τους και βρίσκουν τα προαύλια των νηπιαγωγείων να καταστρέψουν. Στη θέση της μπήκε τσιμέντο. Τα παιδάκια παίζουν, τρέχουν και πέφτουν πάνω στο τσιμέντο. Τεσσάρων και πέντε ετών.
Γιατί;
Τα σχολεία μοιάζουν με φυλακές. Κάγκελα στα παράθυρα, κάγκελα στις πόρτες, αλυσίδες, λουκέτα. Χρήματα που έχουν ξοδευτεί ξανά και ξανά για να αποκαταστήσουν τις ίδιες ζημιές, από τότε που ακόμα κι εγώ πήγαινα σχολείο, 20 χρόνια πριν, ως τώρα.
Οι παιδικές χαρές παρατημένες. Πώς να συντηρηθούν; Πώς, όταν τα χρήματα που θα χρησίμευαν για τη συντήρηση των λουλουδιών, των δέντρων για παράδειγμα, πρέπει να δοθούν για να μη σκοτωθεί κανείς, αντικαθιστώντας τα διαλυμένα παιχνίδια, που ΔΕΝ έχουν χαλάσει από τη χρήση των παιδιών, αλλά από την καταστροφική μανία των ίδιων πάντα ανεγκέφαλων;
Κι όταν δεν υπάρχουν τα χρήματα, μπαίνει η ταμπέλα: Αφήστε τα παιδιά σας να παίξουν, με ΔΙΚΗ ΣΑΣ ευθύνη. Δεν είναι ότι ο δήμος αδιαφορεί. Μα κάπου δεν έχει και τη δυνατότητα.
Οι γειτονιές είναι άσχημες, λένε. Πανέμορφες είναι, αλλά πού να τη βρεις αυτή την ομορφιά. Στα μικρά συντριβάνια στις πλατείες, επιπλέουν σκουπίδια. Κάποια δεν έχουν πια νερό. Γιατί να έχουν; Μουντζούρες, σκουπίδια, ξερά φυτά. Ξεπατωμένα λάστιχα ποτίσματος. Σπασμένοι σωλήνες.
Χρήματα που οι δήμοι πρέπει να διαθέσουν οπωσδήποτε, γιατί το καλό κανενός προσωπικά δεν μπορεί να υπερβεί το γενικότερο καλό σε ένα κράτος. Χρήματα για πράγματα που έχουν ήδη πληρωθεί. Χρήματα που πληρώνουν ξανά τα χέρια που θα φτιάξουν. Χρήματα που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για να καλύψουν χιλιάδες άλλες ανάγκες, χιλιάδων ανθρώπων, συνανθρώπων μας, ανάγκες της γειτονιάς μας, της περιοχής μας.
Κι όπου δεν υπάρχουν τα χρήματα, υπάρχουν οι ταμπέλες, τα λουκέτα, τα κάγκελα, η εγκατάλειψη, η ολική καταστροφή.
Δεν δικαιολογώ καμία απραξία καμιάς αρχής. Πάντοτε υπήρχαν και υπάρχουν αυτοί που μπήκαν στις όποιες θέσεις μόνο για να φάνε όσα μπορούν και να φύγουν, αφού τακτοποιήσουν και τους δικούς τους.
Όμως δεν είναι όλοι έτσι.
Και αν πραγματικά το σκεφτείτε καλύτερα, θα δείτε ότι αν εμείς οι ίδιοι προσέχουμε λίγο περισσότερο, πάρα πολλά από τα προβλήματα που έχουμε τώρα, θα λυθούν αμέσως. Μόνα τους. Και η ενέργεια, η δουλειά, τα χρήματα αυτά, θα διατεθούν αλλού. Εκεί που πραγματικά υπάρχει ανάγκη.
& Εκείνος!
Θα ξεκινήσω όπως ακριβώς κι Εκείνη: δεν έχω πετύχει ποτέ δημότη – οποιουδήποτε δήμου σε οποιαδήποτε χώρα – που να μην έχει παράπονα. Είτε είναι για την καθαριότητα, είτε για το φωτισμό, είτε για τους δρόμους, είτε για τις ζημιές/φθορές σε παγκάκια, κούνιες, σχολεία, πλατείες. Είναι σαν το σπίτι μας, όλων μας, πάντα κάτι λείπει, πάντα κάτι πάει στραβά, πάντα κάτι είναι χαλασμένο, πάντα χρειάζεται κάτι να κάνουμε.
Είτε αυτό λέγεται καθάρισμα είτε μαστόρεμα, πάντα κάτι χρειάζεται. Και για το καθάρισμα οργανώνεται, τι γίνεται όμως ας πούμε με την αλλαγή του κεντρικού ηλεκτρικού πίνακα ή βάψιμο; Αυτό εξαρτάται από πολλά πράγματα, έτσι δεν είναι; Από το οικονομικό μέχρι τον κατάλληλο χρόνο ή ακόμα και τον κατάλληλο μάστορα κι αυτά πριν πάμε στις λεπτομέρειες όπως τι χρώμα και πόσα χρώματα. Στο τέλος δεν είναι κάτι απλό που μπορεί να λυθεί και αυτόματα. Θέλει χρόνο, σκέψη, υπολογισμούς.
Αυτός είναι ένας τρόπος για να δει κανείς και τους δήμους και να καταλάβει κάπως απλοϊκά τα οικονομικά τους, γιατί κι ο δήμος όπως και τα νοικοκυριά ζει και κάνει ότι μπορεί με τον …μισθό που παίρνει από τον προϋπολογισμό του κράτους. Το σπίτι και το νοικοκυριό όμως έχουν κι άλλες ομοιότητες με το πως δουλεύουν οι δήμοι. Πάρτε σαν παράδειγμα το …βάψιμο “παιδικού” δωματίου και ανανέωση επίπλων γιατί ο τσόγλανος έγινε έφηβος κι από το νηπιαγωγείο πέρασε στο γυμνάσιο χωρίς να το καταλάβουμε.
Η κυρία Πούλα (βαφτιστικό Πλαστικοεγχειρισούλα) Νεοπλουτίδου το γένος Περιφερειαρχούλη και κάτοικος δήμου Κηφισιάς ενότητας Εκάλης, θα πάρει τηλέφωνο τον διακοσμητή της Αγάπης Παλαιοπλουτίδου, θα του πει τι νομίζει ότι θα πρέπει να θέλει ένας έφηβος του …κύκλου της και η επόμενη δουλειά της θα είναι να υπογράψει την επιταγή ή να δώσει το τιμολόγιο στον σύζυγό της χωρίς καν να κοιτάξει το κόστος και την τελική τιμή. Ο σύζυγός της από την άλλη θα περάσει το τιμολόγιο στα …έξοδα της εταιρίας του κάτω από το γενικά έξοδα και θα κόψει επιταγή έξη μηνών στον διακοσμητή.
Η Βάσω (βαφτιστικό Βασίλω, η μάνα του πατέρα της) Φτωχάκη το γένος Προσφυγιά και κάτοικος δήμου Καισαριανής, θα το συζητήσει ένα βράδυ με τον άντρα της τον Κίτσο κι αφού κάνουν ένα πρόχειρο υπολογισμό θα αποφασίσουν στις διακοπές του Πάσχα, Μεγάλη Πέμπτη με Μεγάλο Σαββάτο, να βάψει λευκό το δωμάτιο ο Κίτσος, να πάρουν το ντιβανομπάουλο που έχει στην αποθήκη η μάνα της – θα το καθαρίσει και θα το λουστράρει ο Κίτσος – και το γραφείο που της έχει πει ο αδερφός της και επειδή τώρα που πάει στο γυμνάσιο θα το χρειαστεί, ένα κομπιούτερ που είδαν σε προσφορά με τις πιστωτικές τους κάρτες. Το κομπιούτερ θα τους πονέσει αλλά μπορούν να πληρώνουν τον ένα μήνα το ηλεκτρικό και τον άλλο το τηλέφωνο.
Κάτι αντίστοιχο συμβαίνει και με τους δήμους. Υπάρχουν δήμοι που το μερίδιο τους από τον κρατικό προϋπολογισμό δεν είναι το μόνο έσοδό τους γιατί οι δημότες όχι μόνο πληρώνουν με την άνεση Πούλας Νεοπλουτίδου ό,τι ζητήσει ο δήμος αλλά και δίνουν και επιπροσθέτως βοήθεια, έτσι για να μάτια της δημαρχέσας του περιφερειάρχη. Στην Καισαριανή, μια πόλη προσφύγων και κυνηγημένων που υπάρχουν ακόμα προσφυγικά, ποιος να δώσει εθελοντικά; Τις εποχές της μεγάλης πείνας, επί Σαμαρά, από σουπερμάρκετ για απόρους μέχρι στέγες για τους άρρωστους και τους άστεγους δημότες του χρειάστηκε να στήσει ο δήμαρχος, με λεφτά δανεικά από τους τραπεζίτες σαν τον σύζυγο Νεοπλουτίδου ή να κόψει από αλλού, από τα φώτα στους δρόμους, από τα σκουπίδια, από την παιδική χαρά για να τα βγάλει πέρα.
Τώρα φαντάζομαι ότι έχετε αρχίσει να παίρνετε και μια εικόνα για το πως οι κοινωνικές ανισότητες περνάνε και στο τόπο που ζούμε, εκεί που είναι το σπίτι μας γιατί άλλο Μαρούσι ή Παπάγου κι άλλο Περιστέρι ή Βύρωνας, τόσο στα έσοδα αλλά όσο και στις ανάγκες και στα έξοδα. Και φυσικά η κατάσταση διαιωνίζεται γιατί η Καρανεοπλουτίδου θα αγοράσει σπίτι δίπλα στις Νεοπλουτίδου ενώ η Απορίδου θα νοικιάσει σπίτι δίπλα στη Φτωχάκη, κι ενώ η Κηφισιά θα οργανώνει εκθέσεις ανθέων στο πεντακάθαρο πάρκο της στο Βύρωνα μανάδες θα ψάχνουν παιδική χαρά χωρίς τις κούνιες σπασμένες.
Και αυτά πριν έρθουν τα μνημόνια. Γιατί αν θυμάστε οι πρώτοι που έχασαν τα λεφτά τους, πριν ακόμα κι από τους συνταξιούχους και μάλιστα με εντολή Σαμαρά, ήταν οι δήμοι και οι κοινότητες. Ακολούθησε το υπουργείο πολιτισμού και μετά ήρθαν οι συνταξιούχοι. Από τότε, όπως ακριβώς και με τους συνταξιούχους, λίγα έχουν αλλάξει και με τους δήμους και τις κοινότητες. Σιγά μην τους επανέφεραν στα προ-2009. Είναι να μην είσαι δήμος Περιστερίου και Βύρωνα γιατί αν παραπονεθείς για καμένη λάμπα μπορεί να σε στείλουν στο σουπερμάρκετ να αγοράσεις μια και μετά να σου δώσουν την σκάλα για να την βάλεις κιόλας. Ο περιφερειάρχης όμως αγοράζει καρέκλα 20,000 ευρώ για το γραφείο του και ο δήμαρχος της Αθήνας κόβει βασιλόπιττα 13,000 ευρώ. Ο περιφερειάρχης το γένος Νεοπλουτίδου και ο δήμαρχος το γένος Μητσοτάκη. Και μετά ανησυχούμε για τους 30,000 αστέγους – συμπεριλαμβανομένων και παιδιών – της Αττικής.
Άντε βρε, και ζωή σε λόγου μας!
Κι επειδή ουδέν μονιμότερο του προσωρινού και για την Ελλάδα μιλάμε τώρα, δεν ξέρω αν ποτέ θα αλλάξει κάτι γιατί τον Πατούλη όσο κι αν τον ξεπλένεις άλλη Νεοπλουτίδου το γένος Νεοδημοκράτισα θα σου ξεπεταχτεί.
Αλλά επειδή πριν από δέκα περίπου μέρες χρειάστηκα τις υπηρεσίες του δήμου που ζω – είπαμε, Σκανδιναβία – να σας πω και για την …άλλη πλευρά του λόφου ή καλύτερα της ηπείρου για να δείτε πως λειτουργήσουν αλλού οι δήμοι και οι κοινότητες. Έχω φτάσει στην ηλικία που η σύνταξη δεν είναι κάτι μακρινό και αόριστο αλλά κάτι πολύ ορατό και πολύ συγκεκριμένο. Έτσι ψάχνοντας κάποια πράγματα πριν από δυο μήνες έμαθα κάτι που το ξέρουν όλοι εδώ που ζω, ότι υπάρχει υπηρεσία του δήμου που η δουλειά της είναι να με ενημερώσει, να απαντήσει σε ό,τι ερωτήσεις έχω για τη σύνταξη μου και τέλος ακόμα και να με βοηθήσει για να την πάρω.
Εντάξει, ψιλοέπαθα σοκ όταν το άκουσα γιατί αν θυμάμαι καλά στην Ελλάδα τις διαδικασίες για σύνταξη τις ξεκινάς με ένα …ευχέλαιο μπας και βρεις όλα όσα σου ζητάνε και με κανένα διχίλιαρο στη τσέπη για τα πρώτα έξοδα συν ότι πρέπει να περιμένεις και ένα-δυο χρόνια να βγει μετά την έγκριση της αίτησης. Εγώ πήρα τηλέφωνο και ψύχραιμα μια γυναικεία φωνή αφού μου έκανε μερικές ερωτήσεις για το που ζούσα τα τελευταία τριάντα χρόνια κλπ. μου έκλεισε ραντεβού πριν από μερικές μέρες.
Πήγα στο ραντεβού πεισμένος ότι πρόκειται για παραμύθιασμα και φάβα αλλά με περίμενε μια πολύ σοβαρή κυρία με ένα πάκο χαρτιά μπροστά της. Αφού λοιπόν μου εξήγησε την νομοθεσία και απάντησε στις πρώτες μου απορίες με πολύ λεπτομέρεια και κάνοντας σίγουρο ότι κατάλαβα, πέρασε στα χαρτιά που χρειάζομαι. Μέχρι στιγμής εγώ ήμουν έκπληκτος από την προετοιμασία που είχε κάνει για κάποιον που στο κάτω-κάτω της γραφής είναι και ξένος …μετανάστης που θέλει να πάρει σύνταξη από ένα ταμείο που εκείνη το πληρώνει κυρίως …θα έλεγε τώρα ο Άδωνις.
Περιμένετε, το καλύτερο έρχεται. Αφού λοιπόν είδαμε τι χρειάζομαι περάσαμε στο δεύτερο μέρος όπου η σοβαρή κυρία είχε πάρει τηλέφωνο στη χώρα που βρισκόμουν πριν και είχε όχι μόνο ζητήσει πληροφορίες για την εκεί ασφάλισή μου αλλά είχε φροντίσει να της σταλούν κι όλα τα …απαραίτητα χαρτιά ώστε τα όσα είχα πληρώσει εκεί επιπλέον να προστεθούν εδώ στα επιπλέον της σύνταξης. Και με έπιασε μια απέραντη θλίψη.
Η γυναίκα παρεξηγώντας την εμφανή μου θλίψη και νομίζοντας ότι ήταν λόγω …γηρατειών και της συζήτησης, προσπάθησε να το διασκεδάσει λέγοντας ότι τώρα θα έχω την ευκαιρία να κάνω το δικό μου πρόγραμμα και να κάνω ό,τι θέλω, αλλά εγώ σκεφτόμουν την γιαγιά μου. Και την θεία μου. Και την άλλη μου θεία. Και πόσο είχαν παιδευτεί για μια κωλοσύνταξη που την είχαν χρυσοπληρώσει με αίμα και ιδρώτα για δεκαετίες για να έρθει στο τέλος ο κάθε Σαμαράς και ο κάθε Μητσοτάκης και να την είχε διαγράψει. Μέσα σε μια νύχτα. Τα λεφτά που μάτωσαν μια ζωή ώστε μια μέρα να πάρουν μια σύνταξη και να ξεκουραστούν. Κι επειδή ήταν τόσο μικρή η σύνταξη μέχρι να πεθάνουν στερούνταν τα πάντα.
Έβαλα δυο υπογραφές, η κυρία ανέλαβε να συλλέξει ό,τι άλλα χαρτιά χρειάζεται, της έδωσα και το τηλέφωνο της λογίστριας μου για να συνεννοηθούν γι’ αυτά τα χαρτιά και αποχαιρετώντας με στην πόρτα μου είπε, εγώ θα καταθέσω από τώρα τα χαρτιά για να είμαστε έτοιμοι κι όταν φτάσει ο κατάλληλος χρόνος τους στέλνουμε ένα μέιλ και δυο μήνες μετά τα γενέθλια σας θα ξεκινήσει η σύνταξή σας.
Αυτά όλα στον δήμο που ζω από τις δημοτικές υπηρεσίες ΧΩΡΙΣ ΚΑΜΙΑ ΧΡΕΩΣΗ.
Τι να πω τώρα για δημοτικές υπηρεσίες στην Ελλάδα; Για τις συντάξεις; Για τις υπηρεσίες γενικά. Για το κράτος πρόνοιας. Για το Ελληνικό κράτος…
Προς τα που πέφτει το Μαξίμου να φασκελώσω;
