Στα φανάρια ένας νεαρός μοιράζει φυλλάδια και μια κυρία παίρνει ένα. Τον ευχαριστεί του ρίχνει μια ματιά και κάνοντας μεταβολή παρόλο ότι το φανάρι είχε περάσει από τον Σταμάτη στον Γρηγόρη, προχωρεί προς τον κάδο των σκουπιδιών, διπλώνει το φυλλάδιο και το βάζει μέσα προσεκτικά. Μετά επιστρέφει στο φανάρι και περιμένει να ξανάρθει ο Γρηγόρης. Εγώ σε κατάσταση σοκ!
Μετά από τέσσερεις ώρες και τρεις πλατείες το αίμα μου είχε αρχίζει να βράζει, να περπατώ και να μουρμουρίζω, «είναι τρελοί αυτοί οι Φιλανδοί.» Ήθελα να αρπάξω μια ντουντούκα και να αρχίζω να φωνάζω, «έρχεται, έρχεται.» Να ουρλιάζω «αλλαγή.» Να σκίσω αφίσες, να πετάξω φυλλάδια στους δρόμους και να γεμίσω συνθήματα τους τοίχους.
Μετά από δέκα χρόνια έχω συνηθίσει χωρίς αυτό να σημαίνει ότι έχω αλλάξει άποψη. Όταν πρόκειται για εκλογές …είναι τρελοί αυτοί οι Φιλανδοί. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν τα άλλα χαρακτηριστικά εκλογών που συναντάς σε πιο «πολιτισμένες» χώρες. Η λάσπη βέβαια εδώ έχει και μια δόση από χιόνι αλλά παραμένει λάσπη και όταν οι εκλογές φτάνουν στο κρίσιμο σημείο τους τότε βγαίνουν τα μεγάλα φτυάρια. Έχοντας ζήσει κυριολεκτικά από μέσα εκλογές στη Φιλανδία έχω δει πράγματα που με ξάφνιασαν όχι γιατί δεν συμβαίνουν κι αλλού, αλλά σε μια χώρα που οι αφίσες μπαίνουν προσεκτικά σε συγκεκριμένα και περιορισμένα σημεία και τα φυλλάδια μοιράζονται με προσοχή όταν φεύγει η πολύ προσεκτικά στημένη βιτρίνα και βλέπεις αυτά που συμβαίνουν πίσω από τοις κουρτίνες τότε όλα σε ξαφνιάζουν.
Αλλά έχουμε καιρό για να σας πω ιστορίες όταν μάλιστα έρθει η στιγμή για τις βουλευτικές εκλογές, εκεί έχω και τις πιο πολλές ιστορίες. Προς το παρόν δημοτικές και κοινοτικές εκλογές. Στις 28 Οκτωβρίου και την ώρα η Ελλάδα θα γιορτάζει την επέτειο του «Όχι» στη Φιλανδία ο κόσμος θα ετοιμάζεται να πει το μεγάλο «Ναι» στον υποψήφιο της αρεσκείας του. Παρεμπιπτόντως η ώρα τις ψήφου έχει ήδη ξεκινήσει με ένα μεγάλο ποσοστό των ψηφοφόρων να παίρνει το δρόμο προς τα ταχυδρομεία. Αλλά για να καταλάβετε πρέπει να σας πω πρώτα πως λειτουργούν οι δημοτικές εκλογές στη Φιλανδία.
Για να ψηφίσεις στις δημοτικές και κοινοτικές εκλογές αυτής της χώρας πρέπει να είσαι πάνω από 18 χρονών και δηλωμένα μόνιμος κάτοικος της περιοχής για δυο χρόνια. Για να το καταλάβετε καλύτερα θα σας φέρω μερικά παραδείγματα. Ο Σομαλός πολιτικός πρόσφυγας που βρίσκεται στη Φιλανδία με άδεια παραμονής και κατοικεί στο Ελσίνκι μόνιμα τα τελευταία δυο χρόνια έχει δικαίωμα ψήφου. Ο Τανζανός οικονομικός μετανάστης με άδεια παραμονής που κατοικεί στο Ελσίνκι τα τελευταία δυο χρόνια έχει δικαίωμα ψήφου. Έλληνας μετανάστης που πληρεί τα απαραίτητα στοιχεία και προϋποθέσεις για να ζει στη Φιλανδία – αυτά που ξέρατε περί ελεύθερης παραμονής και Μάαστριχτ, ξεχάστε τα! – και κατοικεί στο Ελσίνκι μόνιμα τα τελευταία δυο χρόνια έχει δικαίωμα ψήφου. Εδώ μην πιαστείτε με το «άδεια παραμονής» και το νόμιμος η παράνομος μετανάστης γιατί θα δείτε το δέντρο και θα χάσετε το δάσος. Και βέβαια όταν σκέπτομαι ανάλογη εφαρμογή στην Ελλάδα δεν ξέρω αν πρέπει να κλαίω η να γελάω ο αιθεροβάμονας. Τέτοιες συνθήκες για τους μετανάστες ακούγονται στην Ελλάδα σαν ιστορίες επιστημονικής φαντασίας και για τη Χρυσή Αυγή σαν σενάριο εφιάλτη.
Αλλά το καλύτερο δεν σας το είπα ακόμα. Για να είναι κάποιος υποψήφιος στις δημοτικές και κοινοτικές εκλογές στη Φιλανδία πρέπει να είναι άνω των 18, να έχει λευκό ποινικό μητρώο, να πληρεί τα απαραίτητα στοιχεία και προϋποθέσεις για να ζει στη Φιλανδία και κατοικεί στο Ελσίνκι μόνιμα τα τελευταία δυο χρόνια έχει δικαίωμα υποψηφιότητας! Ένα από τα πρώτα πάνελ που διεύθυνα στο Ελσίνκι με υποψηφίους και που συμπτωματικά ήταν σε δημοτικές εκλογές, είχε επτά υποψηφίους με καταγωγή εκτός Φιλανδίας. Δυο είχαν φιλανδική υπηκοότητα, ένας Τούρκος και ένας Νιγηριανός αν θυμάμαι καλά, είχαν ζήσει γύρω στα τριάντα χρόνια στη Φιλανδία και μιλούσαν καλά φιλανδικά. Τρεις είχαν γύρω στα πέντε χρόνια στη Φιλανδία, φυσικά δεν είχαν φιλανδική υπηκοότητα και από τη συζήτηση φάνηκε ότι ο ένας δεν μιλούσε καθόλου φινλανδικά. Τέλος οι δυο τελευταίοι είχαν δεν είχαν περάσει τα δυο χρόνια, ο ένας μάλιστα ήταν και φοιτητής από τη Ρουμανία και η γυναίκα από τη Σομαλία. Δεν μιλούσαν φιλανδικά και τα αγγλικά τους ήταν …αγνώστου ταυτότητας και κατανόησης. Δεν ξέρω αν κατάλαβαν τις ερωτήσεις που τους έκανα μιας και οι απαντήσεις που έδωσαν ήταν αφενός άσχετες αφετέρου …δεν κατάλαβα τι έλεγαν. Μην το ξαναπώ ότι αυτά ακούγονται τρελά για την Ελλάδα. Την Ελλάδα του …Ξένιου Δια!
Στη Φιλανδία δεν ψηφίζεις για δήμαρχο αλλά για δημοτικό συμβούλιο. Το δημοτικό συμβούλιο στη συνέχεια προσλαμβάνει δήμαρχο που είναι περισσότερο μάνατζερ παρά πολιτικό πρόσωπο με πολιτική ατζέντα. Τώρα τι είναι πιο σωστό δεν ξέρω τι να σας πω. Έχει τα υπέρ του έχει και τα κατά του. Ο δήμαρχος είναι απόλυτα ελεγχόμενος από το δημοτικό συμβούλιο και αν δεν κάνει καλά τη δουλεία του θα απολυθεί. Αυτό είναι θετικό από την άποψη ότι το δημοτικό συμβούλιο δεν είναι ένας χώρος πολιτικών ανταγωνισμών αλλά ένας χώρος που όχι μόνο πρέπει να παρθούν αποφάσεις αλλά και να πάρουν την ευθύνη των αποφάσεων συλλογικά. Όσο για το δήμαρχο δεν είναι υποχρεωμένος να ακολουθεί και να διατηρεί συμφέροντα και ισορροπίες. Από την άλλη ο δήμαρχος μπορεί να πάρει αποφάσεις αδιαφορώντας για τις συνέπειες και χωρίς συναισθηματισμούς απαραίτητο στοιχείο τουλάχιστον για μένα σε ένα τοπικό άρχοντα.
Αλλά εδώ θα πρέπει να καταλάβετε και την εξουσία που έχει το δημοτικό συμβούλιο. Η αποκέντρωση στην αποθέωση της και εδώ όχι απλά με βρίσκει σύμφωνο αλλά ακόμα και οπαδό. Το δημοτικό συμβούλιο έχει τον έλεγχο των σχολείων, των νοσοκομείων ακόμα και των υπηρεσιών για τους προσφυγές και τους μετανάστες της περιοχής που διοικεί. Στην ουσία όλα όσα εξυπηρετούν τον πολίτη της περιοχής ανήκουν στην αρμοδιότητα του δημοτικού συμβουλίου. Και σε αυτά συμπεριλαμβάνεται ακόμα και η διαχείριση των κεφαλαίων, οι επενδύσεις και οι χορηγήσεις. Φαντάζεστε τώρα την ευθύνη και τις αρμοδιότητες που έχει αυτό το δημοτικό συμβούλιο και πόσο σημαντικές είναι οι δημοτικές εκλογές για τους Φιλανδούς.
Τώρα πως ψηφίζουν. Δεν υπάρχει ούτε σταυρός ούτε λίστα. Το κόμμα αποφασίζει τους υποψηφίους του και τους βάζει σε αλφαβητική σειρά. Μετά η εκλογική επιτροπή κληρώνει τους αριθμούς κατά κόμμα. Για να καταλάβετε πως λειτουργεί. Ας υποθέσουμε ότι έχουμε τρία κόμματα που συμμετέχουν, τους συντηρητικούς, τους σοσιαλιστές και τους πράσινους. Η εκλογική επιτροπή δίνει από ένα αριθμό από το ένα έως το τρία στο κάθε κόμμα και στη συνεχεία τα βάζει στην κληρωτίδα και βγάζει την τελική σειρά, όπου οι πράσινοι μπορεί να είναι πρώτοι οι συντηρητικοί δεύτεροι και οι σοσιαλιστές τρίτοι – πάντα παραδειγματικά μιλάμε. Τώρα ας υποθέσουμε ότι το συντηρητικό κόμμα έχει 15 υποψηφίους για παράδειγμα, οι σοσιαλιστές 12 και οι πράσινοι 5 τότε οι αριθμοί θα πάνε ανάλογα με το αποτέλεσμα της κληρωτίδας. Δηλαδή οι πράσινοι θα πάρουν τους αριθμούς από 1 έως 5 όπου κάθε αριθμός θα αντιπροσωπεύει τον υποψήφιο της κατά αλφαβητική σειρά λίστας του κόμματος, από το 6 έως το 20 οι υποψήφιοι του συντηρητικού κόμματος και από το 21 έως το 32 οι σοσιαλιστές. Έτσι όταν πας να ψηφίσεις βρίσκεις ένα χαρτάκι με ένα κύκλο στη μέση που πρέπει να γράψεις το νούμερο της προτίμησης σου. Όχι πολλαπλούς σταυρούς ούτε το κόμμα αποφασίζει ποιον θα εκλέξεις.
Συμπέρασμα, στη Φιλανδία όταν λες σε κάποιον υποψήφιο «τι νούμερο είσαι;» εννοείς κυριολεκτικά παρόλο ότι μερικοί είναι πραγματικά νούμερα. Σε μια από τις πρώτες εκλογές που παρακολούθησα από μέσα, υποψήφιος από το Ελσίνκι είπε το καταπληκτικό σε ερώτηση τι θα γίνει με την αστυφιλία που πλήττει τελευταία τη Φιλανδία κάνοντας πολλούς να εγκαταλείπουν τα χωριά τους και να έρχονται στο Ελσίνκι. Η απάντηση του υποψήφιου – και δεν αστειεύομαι – ήταν θα βάλουμε φράχτες στα όρια του Ελσίνκι και θα ελέγχουμε γιατί έρχεται ο καθένας κι αν δεν είναι μόνιμος κάτοικος θα τον στέλνουμε πίσω!!! Μεγάλο νούμερο.
Οι μετανάστες τώρα έχουν γίνει μια πραγματικότητα στη Φιλανδία και φυσικά η Φιλανδία σεβόμενη τα δικαιώματα τους, τους δίνει το δικαίωμα όχι μόνο να εκλέγουν αλλά και να εκλέγονται όπως είπα και παραπάνω. Λέγοντας αυτό όμως δεν θα πρέπει να ξεχνάτε ότι η μετανάστευση είναι κάτι πολύ καινούργιο για την αρκτική χώρα. Το 1998 υπήρχαν 12,000 μετανάστες από τους οποίους ένας μόνο από την Ευρωπαϊκή Ένωση και το 2012 υπάρχουν 240,000 μετανάστες με πάνω από 120,000 να ζουν στο Ελσίνκι και στην ευρύτερη περιοχή με 35,000 από αυτούς πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Φαντάζεστε ότι ακόμα και για λόγους ψηφοθηρικούς όλα – μα όλα – τα κόμματα συμπεριλαμβάνουν στις λίστες τους και μετανάστες υποψηφίους η τουλάχιστον δεύτερης γενιάς υποψηφίους.
Κάποιοι από αυτούς το κάνουν γιατί πραγματικά πιστεύουν ότι κάτι οι μετανάστες πρέπει να έχουν λόγο αδιάφορα κόμματος και ότι πρέπει να υπερασπιστούν τα δικαιώματα τους καλυτέρα και πιο αντιπροσωπευτικά. Υπάρχουν κάποιοι που από διψά για αναγνωσιμότητα η ακόμα και προσωπική φιλοδοξία συμμετέχουν αδιάφορα με το αν κάποιοι άλλοι το εκμεταλλεύονται και βέβαια υπάρχουν και αυτοί που είναι θύματα όπως τουλάχιστον εγώ πιστεύω ότι είναι αυτοί οι ξένοι που κατεβαίνουν υποψήφιοι με το κόμμα των Αληθινών Φιλανδών. Ξέρετε οι μαυροφορεμένοι ψυχάκιδες που έχουμε κι εμείς εδώ.
Πολλοί από αυτούς που έχω συναντήσει το κάνουν από καθαρή προσωπική φιλοδοξία και ανάγκη αυτοπροβολής έχοντας πολλές φορές απόλυτη άγνοια του τι κάνουν και τι αντιπροσωπεύουν! Σε αυτή τη κατηγορία και στις τωρινές εκλογές συμπεριλαμβάνω και Έλληνα υποψήφιο που είπε το εξής μοναδικό μιλώντας σε πάνελ την προηγούμενη εβδομάδα. Δεν ξέρω τι αντιπροσωπεύει το κόμμα σε πολλά θέματα ούτε τι γραμμή έχει γι αυτές τις εκλογές, μου είπαν απλά να είμαι ο …εαυτός μου. Και στη συνέχεια έκανε μια «προσωπική» δήλωση για ένα θέμα που απασχολεί τους Φιλανδούς το τελευταίο καιρό παίρνοντας θέση …αντίθετη με το κόμμα και πιο κοντά στους Αληθινούς Φιλανδούς για να μην ξεχάσω ότι ενώ κατακεραύνωνε τους Φιλανδούς ρατσιστές βρήκε δικαιολογίες για τους έλληνες ομολόγους τους!!! Κάποια από αυτά που είπε θα μας κάνουν να γελάμε μέχρι τα Χριστούγεννα.
Τα κόμματα λοιπόν έχουν συμπεριλάβει ρεκόρ αριθμό μεταναστών υποψήφιων. Οι σοσιαλιστές κατεβάζουν 118 υποψηφίους, οι συντηρητικοί 81, η αριστερή συμμαχία 56, οι πράσινοι 55, το κέντρο 50 ακόμα και οι αληθινοί Φιλανδοί έχουν 27 υποψήφιους μετανάστες. Αυτόν που λυπάμαι είναι από το Κονγκό που κατεβαίνει με τους αληθινούς Φιλανδούς. Σε αυτόν ταιριάζει το «δεν ήξερε, δεν ρώταγε;»
Οι εκλογές λοιπόν την 28η Οκτωβρίου αλλά σύμφωνα με το εκλογικό σύστημα στη Φιλανδία η ψηφοφορία έχει ήδη αρχίσει μέσω ταχυδρομείου. Όλοι έχουμε λάβει από το υπουργείο εσωτερικών το ανάλογο έντυπο και μπορούμε με την υπόδειξη ταυτότητας η διαβατήριου να συμπληρώσουμε στον κύκλο την εκλογική μας επιθυμία και να ταχυδρομήσουμε την ψήφο μας από την Τρίτη που μας πέρασε.
Λοιπόν αυτά για …ορεκτικό σήμερα περισσότερα ανέκδοτα και …νούμερα την επομένη Παρασκευή που θα σας μιλήσω και για τους φίλους μου που είναι υποψήφιοι σε τρία διαφορετικά μα εντελώς διαφορετικά κόμματα!!!
