Στην ιδία σύνοδο συμμετείχε και ο Φιλανδός πρωθυπουργός, ο Γιούρκι Κατάινεν και πριν φύγει από τη Φιλανδία σε συνάντηση που είχε με αντιπροσώπους φιλανδικών συνδικάτων ξέρετε τι τους είπε; Θα κάνω αυτό που πρέπει. Και η Αγγέλα λίγο πριν φύγει για Βρυξέλες, κι αυτή στη Γερμανική βουλή είπε, θα κάνουμε αυτό που πρέπει. Τι πρέπει, για ποιον; Ατσού ο Βουτσάς, γείτσες οι υπόλοιποι! Με λίγα λόγια, όπου λαλούν πολλοί κοκόροι δεν θα ξημερώσει ποτέ και στην περίπτωση της ΕΕ έχουμε τώρα τελευταία και δανεικούς κοκόρους που κάνουν τα πράγματα ακόμα ποιο δύσκολα.
Το πρόβλημα παραμένει το ίδιο την τελευταία δεκαετία. Έλλειψη ισχυρών πολιτικών αποφάσεων για το κοινό καλό της ενωμένης Ευρώπης. Και όταν μιλάμε για το κοινό καλό εννοούμε τον κοινό σκοπό και όνειρο περί μιας ενωμένης Ευρώπης σαν οντότητα και όχι απλά σαν χαλαρή οικονομική ένωση στρατιωτικών συμμάχων. Και αυτό αφήνει ανοιχτό χώρο για να επιβάλλονται περιφερειακές γεωπολιτικές ατζέντες. Και μην σας ξενίζει η λέξη «περιφερειακές» ακόμα και η Γερμανικές γεωπολιτικές βλέψεις της Γερμανίας στο γενικότερο χαμό που γίνεται αυτή τη στιγμή σε παγκόσμιο επίπεδο είναι απλά περιφερειακές η καλυτέρα υστερικές κινήσεις μιας ξεπερασμένης δύναμης να σπρωχτεί στα παιχνίδια των υπερδυνάμεων. Θέλετε να γίνω λίγο ποιο σκληρός; Ποιος φανταζόταν πριν από δέκα χρόνια ότι το μυωπικό και ατσούμπαλο ψυχοπαίδι του Κολ, που σχεδόν την έσερνε σχεδόν σε όλες του τις διεθνής συναντήσεις, θα γινόταν ο κυρίαρχος της Ευρώπης;
Ποιος φανταζόταν πριν από είκοσι χρόνια όταν την συναντούσαμε σαν υπουργό περιβάλλοντος και πυρηνικής ενεργείας σε συμβούλιο για τα τρίτης γενιάς πυρηνικά εργοστάσια ότι η γυναίκα με το στιλ της αιωνίας φοιτήτριας θα γινόταν η σύγχρονη σιδηρά κυρία; Κανένας μας. Το ίδιο ακριβώς ισχύει και για τον Κάμερον – εκεί να δείτε ανέκδοτα που μπορώ να σας πω – ή για τον Κατάινεν που μόνο η τύχη – ή η ατυχία άλλων – τον έφερε στην φιλανδική πρωθυπουργική καρέκλα. Ατσού ο Βουτσάς, γείτσες οι υπόλοιποι!
Αυτοί λοιπόν καλούνται να πάρουν πολιτικές αποφάσεις για μια Ευρώπη που δεν έχει καμία σχέση με την Ευρώπη της προηγούμενης δεκαετίας. Και το κάνουν καλυμμένοι πίσω από λογιστικούς πινάκες που έδειχναν αρνητικά και θετικά αποτελέσματα. Γιατί αυτό είναι η Ευρώπη του σήμερα. Χωρίς να θέλω με κανένα τρόπο να προσβάλω του λογιστές, η Ευρώπη πέρασε από την εποχή των προσωπικοτήτων της δεκαετίας του 70 και του 80 στην εποχή των λογιστών – αν και για μια περίοδο την δεκαετία του 90 τη ονόμασαν περίοδο των μάνατζερ.
Η δημιουργία της ΕΕ στηρίχτηκε σε πολικές αποφάσεις και συνέχισε να εξελίσσεται στηριγμένη σε πολικές αποφάσεις. Η εδραίωση προσωπικοτήτων όπως αυτές του Χόλσταϊν, του Αρμάντ ή του Χήρστ και όσα οδήγησαν στην περίφημη συμφωνία της Ρώμης που σήμανε και την πραγματική αφετηρία της ενωμένης Ευρώπης ήταν πολιτικές αποφάσεις από τους ηγέτες της μεταπολεμικής Ευρώπης στην ανάγκη να αντιμετωπίσουν την νέα γεωπολιτική πραγματικότητα. Τη μεταπολεμική γεωπολιτική πραγματικότητα που δεν είχε να κάνει μόνο με κανονιοφόρους αλλά και με χρηματιστήρια. Πολιτικές αποφάσεις από ισχυρές πολιτικές προσωπικότητες που είχαν και τη δύναμη να πάρουν και να επιβάλουν δύσκολες πολιτικές αποφάσεις. Όσοι ζήσαμε την περίοδο του 80 στις συνόδους κορυφής στις Βρυξέλλες θα μας μείνουν αξέχαστοι οι καυγάδες Θάτσερ με Μιτεράν ή Πάλμε και Μπράντ. Ακόμα και η φρασεολογία τους θα μας μείνει αξέχαστη που έκαναν εργάτες του λιμανιού να φαίνονται παρθένες. Αυτές οι πολιτικές αποφάσεις έθεσαν το σχέδιο και το πρόγραμμα δράσης για τις επόμενες δεκαετίες συμπεριλαμβανομένης και της δημιουργίας κοινού νομίσματος μέχρι την ολοκλήρωση της Ευρωπαϊκής ένωσης. Αυτά όμως περιορισμένα από την πραγματικότητα της εποχής τους.
Αλλά η δεκαετία του 90 σήμανε το τέλος αυτής της εποχής και συμπτωματικά ένα ιστορικό γεγονός που συγκλόνισε την Ευρώπη είναι και η αρχή αυτής της αλλαγής και παράλληλα το μεγάλο και βρώμικο μυστικό της Ευρώπης. Η αλήθεια είναι ότι κανένας μας ακόμα και σήμερα δεν έχει υπολογίσει ή καλύτερα δεν ξέρει τις αλλαγές που έφερε η πτώση του τείχους του Βερολίνου. Για την ακρίβεια όλοι μας και κυρίως οι ηγέτες της Ευρώπης καλυφτήκαμε πίσω από τις εικόνες και την συγκινησιακή φόρτιση που η πτώση τους τείχους έφερε και παρασυρθήκαμε σε πολιτικές αποφάσεις στηριζόμενοι ακριβώς σε αυτές τις εικόνες και την συγκινησιακή φόρτιση.
Η συνέχεια γνωστή, το ευρώ ήρθε στηριζόμενο σε λογιστικούς υπολογισμούς με κέρδη και ζημίες και όχι σαν απάντηση στη μονοκρατορία του δολαρίου και σαν μοχλός για την περισσότερη ένωση των ευρωπαϊκών χώρων. Και γι αυτό αν και η δημιουργία του ήταν πολιτική απόφαση η στήριξη του αφέθηκε στις τράπεζες και τα χρηματιστήρια – άρα σε οικονομικά συμφέροντα εξ’ ου και οίκοι αξιολόγησης – και όχι σε πολιτικές αποφάσεις που απαιτούν αλληλεγγύη και θυσίες.
Ξαφνικά εννέα στη συνέχεια έντεκα χώρες της ανατολικής Ευρώπης συν τη Κύπρο βρεθήκαν μέσα στην ευρωπαϊκή ένωση εν μια νυχτί χωρίς να έχουν εκπληρώσει τα περίφημα κριτήρια εισόδου και παίρνοντας και δωράκια. Η περίπτωση της Πολωνίας, της Εσθονίας, της Ουγγαρίας και της Σλοβενίας είναι τουλάχιστον σκανδαλώδης. Ξανά πολιτικές αποφάσεις χωρίς την ανάλογη στήριξη και με δείκτες λογιστικούς υπολογισμούς. Η Εσθονία μια χώρα που ζει σε τριτοκοσμική πραγματικότητα όταν φύγεις από το Φιλανδοκρατούμενο Ταλλίν, με σοβαρά ελλείμματα δημοκρατίας και με προβλήματα με την ρωσική μειονότητα που μάλιστα αγγίζει το 40% του πληθυσμού της. Μάλιστα έγινε και μέλλος της ευρώ-ζώνης και με μια φούσκα οικονομία μιλάει για την υψηλότερη ανάπτυξη στην Ευρώπη. Η Πολωνία είναι ανέκδοτο η καλύτερα να μην αρχίσω για τη σχέση της δημοκρατίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων με την Ουγγαρία. Αυτοί όλοι λοιπόν έγιναν συμμέτοχοι και συνέταιροι στο όνειρο της ενωμένης Ευρώπης. Αυτοί γίνονται κριτές της ελληνικής πραγματικότητας; Τι έλεγα στην αρχή; Ατσού ο Βουτσάς, γείτσες οι υπόλοιποι!
Αυτοί λοιπόν είναι οι πολιτικοί ηγέτες που θα πάρουν στους ώμους τους την Ευρώπη τη στιγμή των αποφάσεων. Αυτοί που πιστεύουν ότι με την αναβολή μπορεί να βρεθούν με μαγικό τρόπο και οι λύσεις. Ας πάμε λίγο πίσω όμως. Ας πάμε πάλι στην πτώση του τείχους. Και λίγο πριν. Πριν πέσει το τείχος είχε ήδη πέσει οικονομικά η Σοβιετία και οι σύμμαχοι της. Ο Χόνεκερ χρόνια πριν και μέσω της «real politik» πολιτικής του Μπράντ είχε αρχίσει να παίρνει δάνεια μέσω της Δυτικής Γερμανίας. Γιγάντια δάνεια και «επενδύσεις». Κάποια από αυτά έπεσαν στη βιομηχανία, τα περισσότερα φαγώθηκαν, αλλά βιομηχανία υπήρξε στην ανατολική βιομηχανία. Και μπορεί μετά την πτώση του τείχους να βρέθηκε αυτή η βιομηχανία σε διάλυση αλλά δεν έπαυε να είναι μια βαριά βιομηχανία, το πιο βαρύ κομμάτι του προπολεμικού Γερμανικού θαύματος και το μόνο που έλειπε από τις μηχανές ήταν το λάδι για να ξαναλειτουργήσουν. Το λάδι βρέθηκε με ταχύτητα στο όνομα της επανένωσης. Μάλιστα βρέθηκε με τη βοήθεια ενός εξευτελισμένου και πεινασμένου εργατικού δυναμικού που δίψαγε για έγχρωμη τηλεόραση και σουπερμάρκετ. Και το πιο καλό; Στο όνομα της επανένωσης και της νίκης της δημοκρατίας τα δάνεια, – εδώ είναι και το τραγικό – δάνεια που είχαν δοθεί και από την Ενωμένη Ευρώπη με συμμέτοχη ακόμα και της Ελλάδας …χαρίστηκαν! Και οι Γερμανική μηχανή όχι μόνο ξεκίνησε να παράγει στην πλάτη των εταίρων της και με έξοδα των εταίρων της αλλά βρήκε και στο πορτοφόλι των εταίρων της και πελάτες. Και να σου οι Μπεμπέ και να σου τα υποβρύχια και τα πλυντήρια πιάτων και οι ηλεκτρικές σκούπες και τα τηλεφωνικά δίκτυα. Και φτάσαμε στο σήμερα που έπρεπε να γίνει και το ξέπλυμα. Ξέπλυμα χρημάτων. Σαν τις ιστορίες μυστηρίου που πάντα οι σοφοί ντετέκτιβ συμβουλεύουν ότι για να βρεις τον ένοχο ακλούθησε τα αχνάρια που αφήνει το χρήμα. Δεν είναι θεωρεία συνομωσίας, άλλωστε προσωπικά απεχθάνομαι τις θεωρίες συνομωσίας, είναι απλά τα χνάρια που αφήνει το χρήμα. Και όταν τα ακλουθήσατε θα καταλάβετε πόσο βολική ήταν η Ελλάδα – δεν ήταν ανάγκη να είναι η Ελλάδα, θα μπορούσε να είναι η Πορτογαλία – και πόσο καλή ήταν η στιγμή που έσκασε η ιστορία με την Ελλάδα για τη Γερμανία. Αυτή είναι η Γερμανία που απαιτεί από την Ελλάδα διαφάνεια, στερήσεις και υποχωρήσεις. Αυτή είναι η Γερμανία που ο Έλληνας πρωθυπουργός πάει να της ζητήσει να κάνει αυτό που πρέπει. Μα το κάνει!
Όσο για τα γεωπολιτικά, η Ευρώπη χάθηκε στο παιχνίδι των γεωπολιτικών την ημέρα που ο Μπους αποφάσισε σε συνεργασία με την …νέα Ευρώπη να εισβάλει στο Ιράκ. Θυμάστε εκείνη τη δήλωση του Ράμσφιλντ περί νέας και παλαιάς Ευρώπης; Εκείνη τη στιγμή η Ευρώπη έχανε κάθε ρόλο για γεωπολιτικά παιχνίδια και γινόταν απλά κομπάρσος μεταξύ Αμερικής, Ρωσίας και Κίνας. Αυτό είναι ένα άλλο θέμα που μπορούμε να πούμε πολλά κάποια άλλη φορά, αλλά ειδικά η επιλογή του Ρομπουί και της Άστον παρέα με τον Μπαρόσο ήταν η επισφράγιση της ευρωπαϊκής ανυπαρξίας στα διεθνή δρώμενα.
Σε αυτήν την Ευρώπη λοιπόν που έχει χάσει το νόημα του συνεταιρισμού, της αλληλεγγύης ακόμα και του συμμάχου ο Σαμαράς πήγε να πάρει αυτά που πρέπει; Κορίτσια για φίλημα και ατσού ο Βουτσάς, γείτσες οι υπόλοιποι!
Πολλές φορές τα τελευταία δυο χρόνια όλοι μας λέμε ότι το πρόβλημα της Ελλάδος είναι πολύ βαθύτερο από οικονομικό. Το πρόβλημα της Ευρώπης δεν είναι απλά οικονομικό, είναι πολιτικό, είναι κοινωνικό, είναι ακόμα και πρόβλημα μιας ένωσης σε εσωστρέφεια ψάχνοντας να βρει την ιστορική της ταυτότητα. Μια ταυτότητα που δυστυχώς ελλιπείς χειρισμοί από μετριότητες κάψανε. Κι αυτά γιατί αλλιώς ατσού ο Βουτσάς, γείτσες οι υπόλοιποι!
**************************************************************
Σήμερα ήμουν λίγο πιο «σοβαρός» από συνήθως, αλλά ισχύει κάτι που έχω γράψει και παλαιοτέρα από τις σελίδες του apopseis. Η Ευρώπη έχει ανάγκη από προσωπικότητες που μπορούν να πάρουν πολιτικές αποφάσεις και να σηκώσουν και το βάρος τους αν θέλουμε να συνεχίσει να υπάρχει το όνειρο μιας ενωμένης Ευρώπης. και σε αυτό συμπεριλαμβάνεται και η Ελλάδα.
Μη ζώντας στην Ελλάδα και βλέποντας τα πράγματα από έξω το μόνο που βλέπω είναι η ελληνική αντιπροσώπευση στην ΕΕ να καλύπτεται από εσωστρέφεια και το κόμπλεξ του κερατά και δαρμένου που μόνιμα προσπαθεί να «βελτιώσει» την εικόνα της αντί να απαιτεί τα δικαιώματα της σε μια ένωση που έχει χάσει τα αυγά και την αλληλεγγύη και σε ένα συνεταιριλίκη που όλοι έχουν λερωμένη τη φωλιά τους και την Αγγέλα να στήνει πλυντήριο.
**************************************************************
Πριν από λίγες μέρες πέθανε ένας τρυφερός Έλληνας που οι περισσότεροι γνωρίσαμε μέσα από τα βιβλία του. Ο Χρόνης Μίσσιος. Σε εποχές που αναβιώνει η μισαλλοδοξία είναι καλό να κρατήσουμε ένα νοητό λεπτό σιωπής σε ένδειξη σεβασμού σε αυτόν που έδειξε σε πολλούς την άλλη πλευρά του λόφου. Ας είναι ελαφρύ το χώμα που τον σκεπάζει.
**************************************************************
Η φωτογραφία είναι από την ημέρα που «έπεσε» το τείχος του Βερολίνου. Ίσως να ήρθε η στιγμή να υπενθυμίσουμε στους γερμανούς συμμάχους και συνεταίρους ότι εκτός από όσα άλλα μας χρεωστάνε, εκείνη την ημέρα ήμασταν και εμείς εκεί και το …πληρώναμε!
