Σήμερα, μετά από έξι χρόνια μνημονίων, οι δημόσιες δαπάνες παραμένουν αχαρτογράφητη περιοχή. Αυτό δεν ξεπερνιέται ούτε με την παραπλανητική δημαγωγία του κ. Τσίπρα και των υπουργών του ούτε με την αμηχανία των δανειστών που χάθηκαν μπροστά στον κυκεώνα του ελληνικού δημοσίου. Ουδείς μπορεί να δώσει μια πειστική εξήγηση στον πενόμενο μικρο-επιχειρηματία γιατί απασχολούνται- και αμοίβονται πλουσιοπάροχα- 46.936 άτομα σε «νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου», τουτέστιν σε φιλανθρωπικά σωματεία, σε ενώσεις προσώπων που ιδρύθηκαν το 1937 ή σε συλλόγους επαγγελματιών. Ούτε οι εθνικές κυβερνήσεις ούτε οι δανειστές απείλησαν το στάτους 33.438 ανθρώπων που ουδείς γνωρίζει εάν και σε ποιόν λογοδοτούν, εάν υφίστανται ως κάτι περισσότερο από ένα ΑΦΜ, και γιατί όλοι αυτοί πρέπει να επικουρούνται από άλλους 10.000 συμβασιούχους κι ακόμη άλλους 1674 οι οποίοι σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του υπουργείου εσωτερικών που δημοσιεύονται στο apografi.gr είναι “λοιπές ειδικές περιπτώσεις”.

Μέχρι σήμερα, η ρητορική του κ. Τσίπρα εξαντλείται στο ότι η περικοπή των δημοσίων δαπανών σημαίνει κλείσιμο σχολείων και νοσοκομείων, σημαίνει απολύσεις. Συνεπής στον λαϊκισμό του δεν μπορεί να εξηγήσει σ’ ένανκαλοπροαίρετο πολίτη γιατί ενώ έχουμε, δραματική επιδείνωση της ποιότητας των υπηρεσιών υγείας και παιδείας, οι δαπάνες μισθοδοσίας βρίσκονται στην τρίτη υψηλότερη θέση των κρατών μελών της ΕΕ.

Ούτε, όμως, και οι τηρούντες ένοχη σιωπή ΠΑΣΟΚ-ΝΔ δεν μπορούν να το αιτιολογήσουν. Διότι, εάν μπορούσαν θα έπρεπε να απολογηθούν γιατίστο διάστημα της δεκαετίας 80, οι δημόσιες δαπάνες αναρριχήθηκαν από 22.5% του ΑΕΠ το 1980 στο 64.8% το 1989. Όπως επίσης να δώσουν μια πειστική εξήγηση για την εκτίναξη των δαπανών από 45.1% ΑΕΠ το 2006 σε 54.1% το 2009.

Σήμερα, όλο και περισσότεροι πολίτες συνειδητοποιούν ότι οι δαπάνες αυτές δεν αφορούσαν τόσο την υποστήριξη του κοινωνικού κράτους αλλά την εδραίωση ενός ισχυρού πελατειακού κρατισμού. Αυτό αποτυπώνεται στις προσλήψεις στον «ευρύτερο» δημόσιο τομέα ο οποίος αποτελεί, αδιαμφισβήτητα, μια από τις πιο καταστροφικές «καινοτομίες» της διακυβέρνησης του Α. Παπανδρέου η οποία υιοθετήθηκε ασμένως από τους επόμενους.

Προσωπικώς, δεν συντάσσομαι ούτε με τις λαϊκιστικές κορώνες ούτε με τις προκρούστιες οριζόντιες περικοπές και φορο-επιβαρύνσεις οι οποίες στρέφονται κατά δικαίων και αδίκων εξουθενώνοντας τα ασθενέστερα στρώματα. Άρα, δεν θεωρώ ότι μόνη η οριζόντια περικοπή των δημοσίων δαπανών αρκεί. Χωρίς ένα πρόγραμμα διοικητικών μεταρρυθμίσεων και αλλαγών θα καταλήξουμε σε ένα ψαλιδισμένο δημόσιο το οποίο, επί της ουσίας, θα εξακολουθεί να λειτουργεί με τους όρους και τους κανόνες του πελατειακού κρατισμού, αλλά θα είναι, απλώς, μικρότερο.

Μεταξύ των αλλαγών που πρέπει άμεσα να δρομολογηθούν- και οι οποίες έχουν πλειστάκις επιχειρηθεί και δεν έχουν τελεσφορήσει λόγω της σθεναρής αντίστασης των επενδεδυμένων συμφερόντων, είναι:

1. Η συγχώνευση/κατάργηση των νομικών προσώπων που δεν εξυπηρετούν με τη δράση τους σκοπούς δημοσίου συμφέροντος.

2. Η αντικατάσταση των κυκεωνικών, αντιφατικών και επικαλυπτόμενων αρμοδιοτήτων από ευρεία πεδία πολιτικής, με έναν μόνο υπεύθυνο υπουργό στο πεδίο.

3. Η εφαρμογή της καλής νομοθέτησης με άμεση υιοθέτηση της ανάλυσης κόστους-ωφέλειας για κάθε ρύθμιση που έχει οικονομικές επιπτώσεις.

4. Η εφαρμογή του προϋπολογισμού προγραμμάτων. Καμία δημόσια υπηρεσία να μην χρηματοδοτείται χωρίς αξιολόγηση των αποτελεσμάτων της.

5. Η αξιολόγηση των υπαλλήλων επί τη βάσει περιγραμμάτων θέσεων. Κάθε υπάλληλος θα αξιολογείται, όχι ως προς τα χρόνια προϋπηρεσίας του ή τις σπουδές που έκανε κάποτε, αλλά ως προς το έργο που παράγει σε σχέση με τον στόχο που έχει τεθεί. Υπάλληλος ο οποίος θα αξιολογείται ως ανεπαρκής για δύο συνεχόμενες φορές, και εφόσον έχουν ληφθεί οι δυνατές μέριμνες που προβλέπονται από τον υπαλληλικό κώδικα, για να βελτιώσει την απόδοσή του χωρίς αποτέλεσμα, θα απομακρύνεται.

Εν τέλει, οι δημόσιες δαπάνες δεν είναι παρά ένα μέγεθος διπλής ανάγνωσης: Μπορεί να έχεις υψηλές δαπάνες και πολύ καλής ποιότητας δημόσιες υπηρεσίες. Μπορεί να έχεις, όμως, και πολύ υψηλές δαπάνες και κακής ποιότητας υπηρεσίες. Οι κυβερνήσεις ΝΔ-ΠΑΣΟΚ-ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ επέλεξαν το δεύτερο. Στους μεταρρυθμιστές εναπόκειται να αποφασίσουμε εάν θα βγούμε από την δεύτερη κατηγορία και θα μεταβούμε στην πρώτη.