γράφουν η Κατερίνα Χαρίση και ο Θάνος Καλαμίδας.
Εκείνη
Την Κυριακή, κι εντελώς τυχαία γιατί δεν το είχα σκοπό, βρέθηκα να παρακολουθώ τη στρατιωτική παρέλαση της Θεσσαλονίκης και μετά το τέλος της τις διάφορες δηλώσεις των χ-ψ πολιτικών. Στην αρχή σκόπευα για σήμερα να σχολιάσω τα όσα άκουσα αλλά όσο περνούσε η μέρα κάτι άλλο μου σφηνώθηκε στο μυαλό: Πού βρίσκεται στην Ελλάδα το Μουσείο του Β’ ΠΠ;
Έλα ντε. Πουθενά.
Γιατί δεν υπάρχει.
Και πραγματικά έβαλα τα γέλια σαν τη χαζή γιατί το να ΜΗΝ υπάρχει μουσείο ήταν κάτι που δε θα μου περνούσε ποτέ από το μυαλό. Γκουγκλάριζα μάταια αρκετή ώρα αναθεματίζοντας το προβληματικό μου λάπτοπ που μου έβγαζε όλα τα σχετικά μουσεία όλου του πλανήτη, από το Βερολίνο μέχρι τη μακρινή Λουιζιάνα, επιμένοντας να μη μου βγάζει το ελληνικό μουσείο, όμως η πιθανότητα να μην υπάρχει εξακολουθούσε να μην μου περνάει από το μυαλό. Μέχρι που κάποια στιγμή σκέφτηκα “λες;”
Υπάρχουν σε όλες τις χώρες – ηττημένες ή μη (σε πολλά εισαγωγικά αυτό)- και σε κάποιες πόλεις μάλιστα υπάρχουν στον πληθυντικό κι όχι απλώς ένα μουσείο, αλλά στην Ελλάδα, στην Ελλάδα βεβαίως όχι. Δεν υπάρχει. Εκτός από την Έκθεση στο Ιστορικό Μουσείο της Κρήτης, πουθενά δεν υπάρχει τίποτα.
Όχι μόνο γιορτάζουμε επετειακά την έναρξη του πολέμου και όχι την απελευθέρωση της Ελλάδας, όχι μόνο τα σχολικά βιβλία Ιστορίας σταματούν στο ’40 και κανένας μαθητής (ούτε εμείς, ούτε οι παλιότεροι, ούτε οι επόμενοι) δε διδάσκεται τίποτα ουσιώδες από την ιστορία της χώρας μόνο παπαγαλίζει αηδίες, αλλά επιμένουμε να διατηρούμε καταχωνιασμένες στα υπόγεια τις μνήμες, τις αποδείξεις, τα ιστορικά στοιχεία, την αντίσταση, το θάνατο, τη φρίκη και την παράνοια του πολέμου.
Στις καφετέριες της Κοραή ο κόσμος πίνει καφέ ακριβώς δίπλα από τις υπόγειες φυλακές της Κομαντατούρ, σ’ εκείνα τα κρατητήρια που επί 1264 μέρες είχαν βασανιστεί και εκτελεστεί αγωνιστές, αντιστασιακοί και αθώοι πολίτες, και φυσικά κανείς δεν έχει ιδέα γι αυτό. Και μιλάμε για μια εποχή που οι γονείς των περισσότερων ήταν παιδιά στην ηλικία των δικών μας. Γιατί ο χώρος της μνήμης εκείνος ανήκει στην Εθνική Ασφαλιστική και μόνο κατά το δοκούν επιτρέπονται κάποιες επισκέψεις, κάποιες μέρες και ώρες. Είπαμε, δεν είναι μουσείο, δεν είναι μνημείο, είναι χώρος που ανήκει σε μια Χ ασφαλιστική που σήμερα είναι η εθνική, αύριο μπορεί να είναι η Τσάινα Τάουν ξερωγώ, δεν έχει σημασία, πάντως ΔΕΝ ανήκει στο κράτος και συνεπώς αν θέλει η Χ ανοίγει την πόρτα και για όσο θέλει.
Μόλις για 5 χρόνια λειτούργησε ο χώρος αυτός για το κοινό. Το 1995 έκλεισε για συντήρηση, ενώ μέχρι το 2008 μόνο κατόπιν αδείας είχαν δικαίωμα δημοσιογράφοι και σχολεία να μπουν μέσα. Ένας συγγραφέας μέσω διαδικτυακής πλατφόρμας μαζεύει υπογραφές για την ίδρυση μουσείου Β’ ΠΠ και επειδή πρόκειται για μουσείο και όχι για το ποιος θα φύγει από το σαρβάιβορ, έχουν μαζευτεί κάτω από 500.
Τώρα δε θα αρχίσω το κήρυγμα περί αδιαφορίας πολιτικών και συμφερόντων και μας ψεκάζουνε και μας θέλουν βλαμένους και αμόρφωτα χάπατα αλλά, ΑΛΛΑ θα ήθελα κάποια στιγμή εντός χιλιετίας κατά προτίμηση να καταλάβουμε εμείς εδώ οι πολίτες αυτής της έρμης χώρας ότι χωρίς σοβαρές κινητοποιήσεις – που δε σημαίνει να πιάσουμε τα καδρόνια και τα ρόπαλα να σπάσουμε τα πάντα, αλλά με σοβαρότητα, υπευθυνότητα και επιμονή, ΔΕΝ ΠΡΟΚΕΙΤΑΙ ΠΟΤΕ ΜΑ ΠΟΤΕ ΝΑ ΚΑΤΑΦΕΡΟΥΜΕ ΝΑ ΚΕΡΔΙΣΟΥΜΕ ΤΟ ΠΑΡΑΜΙΚΡΟ.
Και για να μάθουμε να διεκδικούμε σοβαρά κι όχι σαν πεντάχρονα που θέλουν ένα γλυφιτζούρι ακόμα, πρέπει να ξεκινήσουμε από τα πολύ πολύ κοντινά μας πράγματα, τα σπίτια μας, τα σχολεία μας, τη δουλειά μας. Τα παιδιά μας πρέπει επιτέλους να διδαχτούν την ιστορία τους. Τις π!π3ς των πολιτικών στις παρελάσεις και τις διάφορες εκδηλώσεις, τις δηθενιές περί εθνικού φρονήματος, ετοιμότητας των ενόπλων δυνάμεων και σκατά πατημένα τα ακούω βερεσέ.
(Το πόσο κοστίζει στη χώρα η διατήρηση τέτοιων ενόπλων δυνάμεων τραγικά δυσανάλογων για το μέγεθος της χώρας και πόσο εκμηδενίζει τα πακέτα βοήθειας που λαμβάνουμε δήθεν για τη διατήρηση αυτή, δε θα το σχολιάσω.)
Την αδιαφορία μπορώ να την καταλάβω ως αποτέλεσμα αγανάκτησης και ματαιότητας των πράξεων και των λόγων που ποτέ δεν εισακούγονται, αλλά δεν οδηγεί πουθενά παρά δημιουργεί ατέλειωτους κύκλους. Αδιαφορίας. Υπάρχουν πράγματα με τα οποία πραγματικά δεν αξίζει να ασχοληθεί κανείς, και πράγματα με τα οποία όσο κι αν ασχοληθείς δε θα καταφέρεις τίποτα, ΑΛΛΑ πρέπει να είσαι εκεί. Πρέπει να είσαι εκεί και να επιμένεις και να λες και να ξαναλές και να ζητάς κι ας μη βγαίνει τίποτα. Πρέπει να είσαι εκεί. Δεν υπάρχει άλλος τρόπος. Ξεκίνα από το σπίτι σου κι από το σχολείο του παιδιού σου.
& Εκείνος
Πρώτον: τμήμα του Πολεμικού Μουσείου στην Ριζάρη είναι αφιερωμένο στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και αντίστοιχα πολεμικά μουσεία σε όλη την Ελλάδα (από τα Χάνια μέχρι το Κιλκίς) έχουν αφιερώματα ή το μεγαλύτερο μέρος των εκθεμάτων τους είναι αφιερωμένα στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.
Ίσως εδώ να έπρεπε εγώ να ξεκινήσω για την αθλία κατάσταση του Πολεμικού Μουσείου της Αθήνας που έκανα το λάθος να επισκεφτώ πριν από μερικά χρόνια με παρέα από το εξωτερικό και έχοντας κάποιες προσωπικές αναμνήσεις από την δεκαετία του ’70. Λάθος μου τρομακτικό. Τα εκθέματα έχουν να συντηρηθούν από το ’60 που ο Θουκυδίδης Βαλέντης το σχεδίασε. Α, η μόνη αίθουσα που από ότι είδα φαίνεται κάπως να συντηρείται είναι αυτή των …εκδηλώσεων. Κατά τα άλλα, άθλιες μακέτες και πίνακες που κάποιος τουλάχιστον θα μπορούσε να …ξεσκονίζει μια φορά τον χρόνο! Αλλά αυτό είναι άλλο θέμα για άλλη πολύ μεγαλύτερη συζήτηση και αφορά, πλην του μουσείου της Ακρόπολης, σχεδόν όλα τα ελληνικά μουσεία.
Οπότε πάμε στο δεύτερο: και είναι και πιο κοντά στην απορία της Κατερίνας. Γιατί όχι Μουσείο Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου στην Ελλάδα ενώ υπάρχουν αντίστοιχα σε όλο τον κόσμο. Η απάντηση είναι τρία γράμματα, απόλυτα συνδεδεμένα με την συνείδηση ΟΛΩΝ όσων αντισταθήκαν σε Γερμανούς Ναζί, Ιταλούς Βουλγάρους και τους συνεργάτες τους …Έλληνες φασιστές. ΕΑΜ.
Πως θα ήταν ποτέ δυνατόν στην Ελλάδα να υπάρξει Μουσείο Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου χωρίς ένα τεράστιο αφιέρωμα στον ΕΑΜ; Δεν είναι, γι αυτό …δεν φτιάχνουμε. Η δικαιολογία; Να μην προκαλέσουμε!!! Τρία θαυμαστικά. Λες και ο ΕΑΜ είναι η ιστορία της Ουγκάντα κι όχι της Ελλάδας.
Και κάπου εκεί τελείωσε η συζήτηση.
Γιατί πριν στήσουμε μουσεία για τον Β’ΠΠ πρέπει να μάθουμε και τι έγινε τον Β’ΠΠ στην Ελλάδα. Να μάθουμε ΤΗΝ ΑΛΗΘΕΙΑ και να την διδάξουμε και στα παιδιά μας. Την αλήθεια κι όχι τα παραμύθια που γράψανε οι νικητές αγγλόφιλοι, αμερικανόφιλοι και ποτέ φιλέλληνες. Αλλά όταν παραμυθιάζουμε τα παιδιά με τους 300 που ποτέ ΔΕΝ ήταν 300 στις Θερμοπύλες, το γιατί φυλακίστηκε ο Κολοκοτρώνης και με ποιούς μοίραζε την Ελλάδα ο Παπαφλέσσας ή το πόσο «όχι» ήταν το όχι του ναζιστή Μεταξά, όλα τα υπόλοιπα περιττεύουν. Από κει και πέρα …δεν είμαστε άξιοι για μουσεία γιατί θα είναι (και είναι) παρωδίες μιας ιστορίας κατασκευασμένης και πασπαλισμένης με ψέματα σαν αυτή του κρυφού σχολειού.
Κι όταν ένας λαός δεν ξέρει την αληθινή του ιστορία , ξέρετε τι είναι καταδικασμένος …να επαναλάβει.
ΥΓ1. Η ειρωνεία ενός λαού που έλαμψε ηρωικά στον Β’ΠΠ; Ναζιστικό κόμμα στην Ελληνική Βουλή και φασιστές βουλευτές στο κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης.
ΥΓ2. Υπάρχουν εδώ κι εκεί μουσεία Εθνικής Αντίστασης αλλά κι αυτά δεν είναι μουσεία Β’ ΠΠ και δυστυχώς με τον θάνατο πολλών από αυτούς που έζησαν την ηρωική Εθνική Αντίσταση πεθαίνουν μαζί τους και τα μουσεία.
ΥΓ3. Η φωτογραφία από το Πολεμικό Μουσείο της Αθήνας. Βιτρίνα για τον Β’ΠΠ με φωτογραφίες …εγγλέζων!
